Βρετανικό Βασιλικό Ναυτικό: Flag Officer Sea Training, Εκπαίδευση Κυβερνητών Υποβρυχίων – «Perisher Course»
6 Ιανουαρίου 2013 4 Σχόλια
Το Βρετανικό Ναυτικό έχει μακρά και ένδοξη παράδοση. Η παράδοση δεν αφορά τόσο το τυπικό – αν και αυτό τηρείται με ιδιαίτερο σεβασμό – αλλά την ναυτική, τεχνική και τακτική ικανότητα. Φυσικά, αυτή η ικανότητα δεν είναι κάποια μεταφυσική ιδιότητα, ούτε μεταβιβάζεται με μυστηριώδη και υπερφυσικό τρόπο στους επομένους. Η μετάδοση της ικανότητας γίνεται με τον ίδιο τρόπο όπως και σε όλους τους σοβαρούς οργανισμούς, κατ΄εξοχήν δε στους στρατιωτικούς: οργανωμένη και προσεκτική καταγραφή της εμπειριίας και συστηματική, πρακτική και μεθοδική μετάδοσή της στους επομένους εκπαιδευομένους. Από το πόσο αρθρωμένα και μεθοδικά έχει καταγραφεί και κωδικοποιηθεί η εμπειρία, και από το πόσο αναλυτικά και συστηματικά μεταδίδεται εξαρτάται η ποιότητα του οργανισμού. Επιπλέον, η ποιότητα εξαρτάται από το πόσο αυστηρά και αντικειμενικά κρίνονται οι εκπαιδευόμενοι, καθώς και από την ευκρίνεια των κριτηρίων και των απαιτήσεων.
Για την εκπαίδευση και τον έλεγχο της επιχειρησιακής ετοιμότητας των πολεμικών σκαφών καθώς και των βοηθητικών σκαφών του στόλου, αρμόδια είναι ιδιαίτερη διοίκηση του Στόλου, η Διοίκηση Ναυτικής Θαλάσσιας Εκπαίδευσης (Flag Officer Sea Training). Επισημαίνεται ότι πρόκειται για τη διοίκηση εκπαιδεύσεως του Στόλου, άρα επιχειρησιακής εκπαιδεύσεως των μονάδων, και όχι τη διοίκηση εκπαιδεύσεως του Ναυτικού.
Η Διοίκηση είναι τόσο διάσημη για την ποιότητα της εκπαίδευσής της, που αυτή αποτελεί εξαγώγιμο προϊόν. Ναυτικά από όλο τον κόσμο πληρώνουν σημαντικά ποσά ώστε να αποστείλουν πλοία τους για εκπαίδευση. Στα Ναυτικά αυτά ανήκει και το ΠΝ, το οποίο αποστέλλει (ή, τουλάχιστον, απέστελλε όσο «λεφτά υπήρχαν») σκάφη στο Plymouth για εκπαίδευση. Οι εντυπώσεις όσων επέστρεψαν από μία τέτοια διαδικασία είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες.
Μία από τις πιο διάσημες δραστηριότητες της FOST είναι η εκπαίδευση των υποψηφίων κυβερνητών υποβρυχίων του Β.Ν. Είναι να σχολείο με ιστορία ενός αιώνα, και θεωρούμενο από τα πλέον δύσκολα του Β.Ν., σε έναν κλάδο που σε όλα τα ναυτικά θεωρείται, ούτως ή άλλως, επίλεκτος.
Ένα ιδιαιτερο σημείο για να προσέξει κανείς: Από τους λίγους, ικανούς αξιωματικούς που προσέρχονται στο σχολείο, αρκετοί απορρίπτονται κατά τη διάρκειά του. Δε θεωρείται αδιανόητο. Πόσο συμβαίνει αυτό στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις – με εξαίρεση την επιλογή ιπταμένων της ΠΑ;
Η δραστηριότητα αυτή έχει καταγραφεί σε δύο σειρές του BBC, με διαφορά τριάντα, περίπου, ετών. Εξαιρετικά ενδιαφέροντα:
Perisher Course, αρχές δεκαετίας ’80.
Μέρος 1ο
Μέρος 2ο
Μέρος 3ο
Μέρος 4ο
Μέρος 5ο
Μέρος 6ο
Βελισάριος 
«Πολλοι μεν οι κλητοί, λιγοι δε οι εκλεκτοι»…………………..
Ακριβώς!
Μερικές σκόρπιες παρατηρήσεις από μη ειδήμονα:
– Εντύπωση μου προκάλεσε ο πανηγυρικός τρόπος «αποπομπής» του αποτυχόντος «Tiny» στο βίντεο του ’80. Αφενός σκληρός/προσβλητικός για τον αποτυχόντα αλλά ταυτόχρονα προστατευτικός για τον ίδιο έναντι στην απαξίωση/ηθική μείωση που θα υφίστατο αν παρέμενε (συμπεριφορά πληρωμάτων, συναδέλφων κλπ).
– ’80 καπνιστές (όλοι!) ενώ ’10 υπέρβαροι. (αν αυτό είναι το καλύτερο ανθρώπινο δυναμικό τους τί σημαίνει πλέον για το Β.Ν. η φυσική κατάσταση; πώς αξιολογείται; Η σωματική αντοχή δεν επιδρά στην ψυχική κατάσταση κλπ κλπ)
– ’10 : δεν βλέπω «λάμψη», σπιρτάδα στα μάτια των υποψηφίων ( σε αντίθεση με τον captain Paul Halton (Άγγλος-Άγγλος;). Αντίθετα φαίνονται κάπως…
– παραγωγή ’80 : λιτή – ουσιαστική (εκφωνητής ΟΚ). Αντίθετα’ του ’10 Hollywood (ως αφηγητής ο Peter Capaldi προσθέτει θεατρικότητα!).
– ο Simon Bevington (’80) καταφανώς νευρικός στην αρχή της αξιολόγησης (μιλά ασταμάτητα) καταλήγει από τους υψηλότερα βαθμολογουμένους.
– ’80 κλίμα ελίτ (διανυκτέρευση εκτός σε ξενοδοχείο κλπ κλπ) / vs ’10 κλίμα «φιλικό» (ίδιο μενού για όλους)
– αστοχία αξιολόγησης ’10 : συμπεριφορά προς πλήρωμα (μα τί διαπροσωπική σχέση να έχουν αναπτύξει όταν έχουν ελάχιστο χρόνο, πρέπει να κρατήσουν την θέση τους και τα πληρώματα γνωρίζουν πως είναι περαστικοί σε κάθε περίπτωση)
– ο τρόπος αξιολόγησης του ’10 (ταυτόχρονη αξιολόγηση υποψηφίων σε διαφορετικά αντικείμενα) δημιουργεί προϋποθέσεις ομαδικής εργασίας επομένως εκτιμώ ότι δεν αξιολογείται η ηγετική ικανότητα αρκετά (προφανώς υπάρχουν λόγοι – ίσως οικονομίας, τύπος υποβρυχίου κα).
Ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις.
Θα έλεγα ότι από τη μία έχουμε τις διαφορές του γενικού κλίματος των αρχών της δεκαετίας του ’80 με τη σημερινή (κάπνισμα, σωματική διάπλαση, γλώσσα, περισσότερο «αστική» αντίληψη των πραγμάτων τότε και πιο «χαλαρή» σήμερα).
Από την άλλη, αυτό έχουμε αυτό που έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Το πως κάνει τα πράγματα το Β.Ν. :
Κατ΄αρχάς, εκπαιδεύει εντατικά: γενικώς τείνουμε να ξεχάσουμε τι είναι «σκληρή εκπαίδευση», και στο μυαλό πολλών (φοβάμαι ακόμη και ορισμένων στρατιωτικών) συγχέεται με τις πολλές φωνές. Καμιά φορά κι αυτές έχουν τη σκοπιμότητά τους, αλλά «σκληρή εκπαίδευση» σημαίνει: α) εκπαιδευτές που γνωρίζουν καλά το αντικείμενο (και δεν το διάβασαν κι αυτοί το προηγούμενο βράδυ) β) καλά διαρθρωμένο αντικείμενο (η επιχειρησιακή εμπειρία έχει κοπεί σε μικρά, συγκεκριμένα κομματάκια-«σενάρια» που ελέγχονται, και τα κομματάκια σταδιακά διαπλέκονται σε πιο σύνθετα σενάρια) γ) προσεκτική παρατήρηση και αξιολόγηση των εκπαιδευομένων (ούτε χαλαρή, ούτε αδιάφορη, ούτε πιεστική – κι όταν γίνεται πιεστική, γίνεται υπολογισμένα κι όχι επειδή του τη «βάρεσε» κάποιου εκπαιδευτή).
Κυρίως, όμως: ο εκπαιδευτής κόβει. Όταν ο εκπαιδευόμενος δεν είναι επαρκής, απλά κόβεται. Διαφωνώ σχετικά με την απόρριψη του Tiny. Δε νομίζω ότι έγινε ούτε πανηγυρικά, ούτε προσβλητικά. Για την ακρίβεια, θεωρείται δεδομένο ότι η απόρριψη, παρ΄όλο που είναι πλήγμα επαγγελματικό και ως ένα βαθμό προσωπικό, αντιμετωπίζεται εκατέρωθεν ως αποδεκτό μέρος της δουλειάς. Εκεί είναι που διαφέρουν ριζικά οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις (και όχι μόνον) από τις προηγμένες δυτικές: στις ΕΕΔ η απόρριψη θα εκλαμβάνονταν εκατέρωθεν ως προσωπική ενέργεια, και μάλιστα προσβλητική. Το αποτέλεσμα είναι ότι ακόμη κι ενώπιον ακατάλληλου εκπαιδευόμενου, τόσο ο εκπαιδευτής θα δίσταζε πολύ να κόψει (κατά πάσα πιθανότητα δε θα έκοβε) όσο και ο εκπαιδευόμενος θα κινούσε γη και ουρανό για να μην κοπεί.
Κατά τη γνώμη μου, αν έχει μία αξία το βίντεο, είναι η αντιμετώπιση της αξιολόγησης.