Δυσάρεστες Αναλύσεις για Δυσάρεστα Ερωτήματα: Αναλώσιμα Αεροσκάφη σε Ετοιμότητα

των Collin Fox και Harrison Schramm*

Αναδημοσίευση από την ιστοσελίδα του Center for International Maritime Security (CIMSEC)

(Σ.τ.Μ.: Το -φαινομενικά άσχετο με την ελληνική πραγματικότητα- άρθρο μεταφράζεται επειδή βασικά στοιχεία του σκεπτικού των συντακτών σχετίζονται άμεσα όχι μόνον με την πραγματικότητα της Πολεμικής Αεροπορίας και των θεμάτων που αντιμετωπίζει, αλλά και με συγκεκριμένα, κρίσιμα ζητήματα που είναι (ή φαίνεται να είναι) υπό εξέταση σε σχέση με τον εξοπλισμό της και τη δομή δυνάμεώς της.

Επαφίεται στον οξυδερκή αναγνώστη να ταυτοποιήσει τα σχετικά σημεία και στοιχεία.)

Διαλέξτε τη δική σας ταινία περιπέτειας: Πώς είναι πιθανότερο να τερματιστεί ο επόμενος πόλεμος των ΗΠΑ εναντίον άλλης μεγάλης δύναμης; (Διαλέξτε μία από τις επόμενες απαντήσεις.)

Α. Η σύγκρουση τελειώνει πολύ γρήγορα, οι ΗΠΑ κερδίζουν, η ζωή συνεχίζεται, και δεν υπάρχει κάτι προς ανάλυση.

Β. Η σύγκρουση τελειώνει πολύ γρήγορα, η ΗΠΑ χάνουν, η ζωή συνεχίζεται, και δεν υπάρχει κάτι προς ανάλυση.

Γ.  Η σύγκρουση τελειώνει πολύ γρήγορα, όλοι σκοτώνονται, και δεν υπάρχει κάτι προς ανάλυση.

Εάν διαλέξατε: «Κανένα από τα παραπάνω», μάλλον δεν έχετε προοπτικές για σεναριογράφος ταινιών δράσης του ’80, ίσως όμως έχετε προοπτικές για στρατηγικός αναλυτής. Ας ξετυλίξουμε το κουβάρι της επιλογής Δ: Η σύγκρουση συνεχίζεται σε βάθος χρόνου, που ασυναίσθητα απορρίπτεται. Η εμμονή του αμερικανικού αμυντικού κατεστημένου, καθ’ όλη τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, με την πυρηνική σύγκρουση, έχει αφήσει πίσω της ως παραπροϊόν μία δηλητηριώδη κληρονομιά από υποθέσεις που αντέχουν στον χρόνο, με κυριότερη την υπόρρητη προσδοκία ότι μία σύγκρουση μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων θα είναι σύντομη και  έντονη. Αν και η προσδοκία αυτή έχει επιπτώσεις σε πολλούς τομείς, από τη στρατιωτική επιμελητεία και την παγκόσμια οικονομία μέχρι τον τερματισμό της συγκρούσεως, εδώ θα ασχοληθούμε με τις απώλειες μαχητικών αεροσκαφών.

Το F-35 θα συμβάλλει στην αποτροπή – ή μήπως όχι;

γράφει Ειδικός Συνεργάτης

Εικόνα 1:  Ένα F-35 Joint Strike Fighter προσγειώνεται στην Edwards Air Force Base στις ΗΠΑ το 2007. Στο πλευρό της ατράκτου διακρίνονται οι σημαίες των κρατών που συμμετείχαν στην ανάπτυξη, με φθίνουσα σειρά της συνεισφοράς τους. Στη μέση διακρίνεται και η τουρκική σημαία. (U.S. Air Force photo by Senior Airman Julius Delos Reyes)

Ακούμε συνέχεια γι’ αυτό, συνήθως μαζί με ασαφείς αλλά εντυπωσιακές λέξεις και φράσεις, όπως game changer, sensor fusion, situational awareness, most advanced, interoperability και κυρίως stealth. Μόνο και μόνο ο χαρακτηρισμός του ως “5ης γενεάς” (εν αντιθέσει με τα υπόλοιπα μαχητικά που χαρακτηρίζονται ως “3ης”, “4ης”, “4ης+”, “4ης++”, “5ης-” γενεάς ή κάτι ανάλογα ασαφές) αρκεί για να θεωρηθεί το F-35 ως το ιερό δισκοπότηρο της σύγχρονης αμυντικής τεχνολογίας. Είναι όμως έτσι στην πραγματικότητα; Και κυρίως, θα πρέπει να το αποκτήσει η ΠΑ;

Αναμφισβήτητα το μαχητικό κρούσης F-35 (γνωστό και ως JSF – Joint Strike Fighter) συνδυάζει πολλές πρωτοποριακές τεχνολογίες και προσεγγίσεις, υποσχόμενο ανάλογες επιδόσεις και ικανότητες, τις οποίες δεν θα περιγράψουμε για λόγους οικονομίας. Κυρίως, παρουσιάζει πάρα πολύ μικρό ίχνος στα ραντάρ, ιδιαίτερα στα ραντάρ των μαχητικών (που λειτουργούν σε υψηλότερες συχνότητες), πράγμα το οποίο αποτελεί ένα σοβαρό πλεονέκτημα. Βέβαια, αυτό δεν σημαίνει ότι είναι “αόρατο” αλλά ότι αποκαλύπτεται σε μικρότερη απόσταση. Έτσι, ειδικότερα για τα ραντάρ εδάφους (που λειτουργούν σε χαμηλότερες συχνότητες), το F-35 αποκαλύπτεται περίπου στο 1/3 της απόστασης που ανιχνεύονται τα συνήθη μαχητικά. Όμως, οι πολλά υποσχόμενες δυνατότητές του παρουσιάζουν διάφορα σοβαρά ή λιγότερο σοβαρά προβλήματα και περιορισμούς, με αποτέλεσμα η πραγματικότητα να απέχει πολύ από την εικόνα που επιχειρείται επιμελώς να δημιουργηθεί γύρω του. Οι παλαιότερες διθυραμβικές αναφορές από ειδικούς ή μη, σχετικά με όλα όσα θα έκανε, επισκιάστηκαν κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους από οξύτατες δηλώσεις και κριτικές Αμερικανών αξιωματούχων με βαθιά γνώση του προγράμματος.

Ας εξετάσουμε λοιπόν μερικά βασικά στοιχεία, σε μια προσπάθεια προσέγγισης των πραγματικών δεδομένων που ισχύουν αυτή τη στιγμή (αρχές του 2022), και όχι ό,τι, εάν και ίσως ισχύσει κάποτε, στο προσεχές ή στο απώτερο μέλλον.

Εξοπλιστικά Μυστήρια I

Η Ανάγκη Ενίσχυσης των Ενόπλων Δυνάμεων

Για να μην επαναλάβουμε τα τετριμμένα, οι Ένοπλες Δυνάμεις δεν έχουν ενισχυθεί εξοπλιστικά κατά τα τελευταία δεκαπέντε έτη, ενώ τα τελευταία δέκα έπεσαν θύμα περικοπών σε ακόμη πιο θεμελιώδη στοιχεία όπως το προσωπικό, τα λειτουργικά έξοδα και τα ανταλλακτικά. Τα προηγούμενα είχαν, σωρευτικά, σοβαρότατες επιπτώσεις στη συνολική στρατιωτική ισχύ της Χώρας. Οι δύο διαδοχικές τουρκικές επιθέσεις χαμηλής εντάσεως κατά το έτος 2020 έφεραν το γεγονός στο προσκήνιο και δημιούργησαν πίεση για άμεση ενίσχυση της ελληνικής στρατιωτικής ισχύος.
Η αναγνώριση της αναγκαιότητας για αυξημένη στρατιωτική ισχύ οδήγησε στη δρομολόγηση ενός συνολικού προγράμματος ενίσχυσης της στρατιωτικής ισχύος, το οποίο σχηματικά συνοψίστηκε στις εξαγγελίες του Πρωθυπουργού στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης τον Σεπτέμβριο του 2020, και το οποίο περιλάμβανε, περίπου κατά λέξη, τα ακόλουθα έξι σημεία:

1. Η Πολεμική Αεροπορία αποκτά αμέσως μια μοίρα 18 μαχητικών αεροσκαφών Rafale με ταυτόχρονη αντικατάσταση των παλαιότερων Mirage 2000 BG/EG.
2. Το Πολεμικό Ναυτικό εκκινεί τις διαδικασίες για την ένταξη στον στόλο του τεσσάρων νέων φρεγατών πολλαπλού ρόλου. Παράλληλα, εκσυγχρονίζει και αναβαθμίζει 4 φρεγάτες Meko, που ήδη διαθέτει. Τα νέα σκάφη θα πλαισιωθούν, επίσης, από 4 ναυτικά ελικόπτερα MH-60R.
3. Εμπλουτίζεται συνολικά το οπλοστάσιο και των τριών Κλάδων, και αμέσως αποκτώνται: νέα αντιαρματικά όπλα για τον Στρατό Ξηράς, νέες τορπίλες βαρέος τύπου για το Πολεμικό Ναυτικό και νέοι κατευθυνόμενοι πύραυλοι για την Πολεμική Αεροπορία.
4. Το δυναμικό των Ενόπλων Δυνάμεων ανανεώνεται με την πρόσληψη 15.000 ανδρών και γυναικών σε ορίζοντα 5ετίας. Ταυτόχρονα, επαναξιολογείται όλο το πλαίσιο της στρατιωτικής θητείας και της εκπαίδευσης, ώστε οι στρατεύσιμοι να αποκτούν δωρεάν πιστοποιημένες δεξιότητες, δηλαδή επαγγελματικά εφόδια για την πολιτική τους ζωή.
5. Ενεργοποιείται η Αμυντική Βιομηχανία. Ήδη, στα Ναυπηγεία της Ελευσίνας, αμερικανικά κεφάλαια επενδύουν στον εκσυγχρονισμό τους. Στα ναυπηγεία Σκαραμαγκά σύντομα εισέρχεται στρατηγικός επενδυτής, διατηρώντας τις θέσεις εργασίας. Ολοκληρώθηκε η διαγωνιστική διαδικασία, το αμέσως επόμενο διάστημα επίκειται η ολοκλήρωση της ιδιωτικοποίησης της ΕΛΒΟ και αναδιοργανώνεται η ΕΑΒ, ώστε να μετατραπεί σε κέντρο συντήρησης αεροσκαφών για την ευρύτερη περιοχή.
6. Οι Ένοπλες Δυνάμεις ενισχύουν την ψηφιακή τους λειτουργία αλλά και τη θωράκισή τους από κυβερνοεπιθέσεις υβριδικού τύπου. Σε κάθε επιχειρησιακό τους επίπεδο εγκαθίστανται σύγχρονα συστήματα που εξασφαλίζουν ασφαλή ροή στην πληροφορία και συνεπώς έγκαιρη κινητοποίηση.

Οι εξαγγελίες αυτές φαίνεται ότι αποτελούν τη βασική περιγραφή ενός σχεδιαζόμενου, και εν μέρει υλοποιούμενου, προγράμματος δέκα (ή ένδεκα) δις ευρώ, χρονικού ορίζοντα πέντε (ή επτά) ετών για την ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων.

Το πρόγραμμα αυτό μπορεί να διακριθεί σε πέντε επί μέρους στοιχεία:

(α) Μέτρα για την άμβλυνση του οξύτατου προβλήματος επάνδρωσης των Ενόπλων Δυνάμεων (σημείο (3) των εξαγγελιών).

(β) Μέτρα για την αντιμετώπιση οξύτατων ελλείψεων σε όπλα, όπως τορπίλες, αντιαρματικά, και αερομεταφερόμενοι πύραυλοι (σημείο (3) των εξαγγελιών) καθώς και σε ανταλλακτικά -στοιχείο που δεν αναφέρθηκε αλλά ήταν το οξύτερο πρόβλημα των τελευταίων ετών.

(γ) Μέτρα για την αμυντική βιομηχανία (σημείο (5) των εξαγγελιών).

(δ) Μέτρα για την κυβερνοασφάλεια (;) των Ενόπλων Δυνάμεων (σημείο (6) των εξαγγελιών).

(ε) Μέτρα για την ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων σε μείζονα οπλικά συστήματα και συγκεκριμένα σε μαχητικά αεροσκάφη και κύριες μονάδες στόλου (σημεία (1) και (2)).

Στο παρόν και το επόμενο κείμενο θα σχολιαστούν μόνον τα σχετιζόμενα με το (ε), δηλαδή με τα δύο μείζονα εξοπλιστικά προγράμματα ή με ό,τι αφορά τον βασικό «αναπτυξιακό» σχεδιασμό των Ενόπλων Δυνάμεων.

Τρισδιάστατη Μοντελοποίηση Στόχων με σκοπό την εκτίμηση της Ραδιοδιατομής τους

Με βάση δισδιάστατες εικόνες και ανοικτές πηγές

Ανθυποσμηναγού (ΜΑ) Παναγιώτη Τουζόπουλου, Ανθυποσμηναγού (ΜΗ) Δημητρίου Μποβιάτση και Αντισμηνάρχου (ΜΗ) Κωνσταντίνου Ζηκίδη

Σχολή Ικάρων, Τμήμα Αεροπορικών Επιστημών, Αεροπορική Βάση Δεκελείας

[Τίτλος πρωτοτύπου: Panagiotis Touzopoulos, Dimitrios Boviatsis and Konstantinos C. Zikidis, «3D Modelling of Potential Targets for the purpose of Radar Cross Section (RCS) Prediction».

Δημοσιεύτηκε στο: Proceedings of the 6th International Conference on Military Technologies (ICMT2017), Brno, Czech Republic, 31 May-2 June 2017, pp. 636-642 

Σύνδεσμος: http://ieeexplore.ieee.org/document/7988835/

Δημοσιεύεται με την άδεια των συντακτών]

Ι. Εισαγωγή

Είναι μάλλον δύσκολο να φτάσει κανείς σε λύσεις “κλειστής μορφής” για τις Εξισώσεις Μάξγουελ σε πραγματικά προβλήματα, εκτός εάν τα εξεταζόμενα φυσικά αντικείμενα έχουν εξαιρετικά απλό σχήμα. Στις περισσότερες περιπτώσεις πρέπει να χρησιμοποιηθούν υπολογιστικά αποδοτικές προσεγγίσεις των Εξισώσεων Μάξγουελ, μία διαδικασία που είναι κοινώς γνωστή ως «Υπολογιστικός Ηλεκτρομαγνητισμός» (Computational Electromagnetics).

Από πλευράς Υπολογιστικού Ηλεκτρομαγνητισμού, οι μέθοδοι για την πρόβλεψη της ραδιοδιατομής ή RCS – Radar Cross Section ενός φυσικού αντικειμένου διακρίνονται σε ακριβείς και προσεγγιστικές. Οι ακριβείς μέθοδοι τείνουν να είναι αρκετά πολύπλοκες, ενώ οι προσεγγιστικές μέθοδοι συνήθως αποδίδουν αποδεκτά αποτελέσματα με σημαντικά μικρότερες υπολογιστικές απαιτήσεις.

Οι πιο κοινές μέθοδοι πρόβλεψης ραδιοδιατομής για τυχαίους τρισδιάστατους στόχους είναι, μεταξύ άλλων: η δημοφιλής Μέθοδος Ροπών, η Μέθοδος Πεπερασμένων Διαφορών, η προσέγγιση Γεωμετρικής Οπτικής και η προσέγγιση Φυσικής Οπτικής. Η Μέθοδος Ροπών και η Μέθοδος Πεπερασμένων Διαφορών είναι (μαθηματικά) ακριβείς μέθοδοι, που αποδίδουν ακριβή αποτελέσματα αλλά είναι απαιτητικές σε υπολογιστικούς πόρους. Η Γεωμετρική Οπτική και η Φυσική Οπτική είναι προσεγγιστικές μέθοδοι. Αν και εύκολη στην εφαρμογή, η Γεωμετρική Οπτική έχει σοβαρότατους περιορισμούς, πχ στην περίπτωση επίπεδων ή κυλινδρικών επιφανειών, όπου απλούστατα δεν δίνει κανένα αποτέλεσμα.

F-35 Η στρατηγική της αντιμετώπισής του – Μέρος A3: Ο χρόνος έλευσης του αεροσκάφους στην Τουρκία

Σε προηγούμενες αναρτήσεις σχετικά με το θέμα, είχε γραφτεί ότι η ανάρτηση σχετικά με τη ραδιοδιατομή του F-35 θα ακολουθείτο από μία ανάρτηση σχετικά με τα πτητικά του χαρακτηριστικά, κι εν συνεχεία μία ακόμη σχετικά με την έναρξη της χρήσης του αεροσκάφους από την Τουρκική Αεροπορία.

Η έρευνα που ακολούθησε δεν απέδωσε στοιχεία σχετικά με τις πτητικές επιδόσεις του αεροσκάφους επαρκή για να υποστηρίξουν μια παρουσίαση και αξιολόγησή του. Από τις κρίσιμες επιδόσεις του αεροσκάφους στην αεροπορική μάχη, η μόνη για την οποία υπάρχουν (ή κατορθώθηκε να ευρεθούν) συγκεκριμένα, ποσοτικά στοιχεία είναι η μία από τις δύο που έχουν προκαλέσει σοβαρό πρόβλημα στην εξέλιξη του αεροσκάφους: η διηχητική του επιτάχυνση. Για τον λόγο αυτόν, προτιμήθηκε να μη γίνει ξεχωριστή ανάρτηση, ενώ τα σχετικά με το θέμα που μπορούν να συναχθούν, θα παρατεθούν σε επόμενα κείμενα της σειράς.

Ο χρόνος έλευσης των τουρκικών F-35 αποτελεί μια κρίσιμη παράμετρο για τον σχεδιασμό της ελληνικής αντίδρασης, και ως εκ τούτου έχει σημασία να εκτιμηθεί το πότε αυτό θα συμβεί.

Τα ορόσημα της έλευσης των τουρκικών F-35

Πως ακριβώς προσδιορίζεται το χρονικό περιθώριο της ελληνικής αντίδρασης στα F-35; Μπορεί κανείς να διακρίνει δύο σχετικά ορόσημα.

Ο χρόνος που τα τουρκικά F-35 θα αρχίζουν να επηρεάζουν το ελληνοτουρκικό αμυντικό ισοζύγιο είναι η στιγμή που θα ανακηρυχθεί επιχειρησιακά έτοιμη η πρώτη μοίρα εξοπλισμένη με τον τύπο, και μάλιστα από αεροσκάφη που θα έχουν πλήρεις (ή σχεδόν πλήρεις) επιχειρησιακές δυνατότητες. Για να επηρεαστεί η ελληνο-τουρκική αεροπορική ισορροπία, θα πρέπει κατ’ ελάχιστον να υπάρχει μια ολόκληρη μονάδα (μοίρα) η οποία θα είναι επιχειρησιακή, θα μπορεί να διατηρεί κάποιον ρυθμό επιχειρήσεων και θα έχει μέγεθος τέτοιο που να επηρεάζει τον συνολικό επιχειρησιακό σχεδιασμό. Μία μοίρα με συνολικά είκοσι (20) αεροσκάφη, δηλαδή πέντε (5) τετράδες, εκ των οποίων ρεαλιστικά (αν και σε μάλλον ευνοϊκό σενάριο, λαμβάνοντας υπ’ όψιν την εγγενώς χαμηλή διαθεσιμότητα του αεροσκάφους) θα είναι διαθέσιμες για επιχειρήσεις τέσσερις (4) τετράδες, αποτελεί ήδη μια επιχειρησιακή απειλή, έστω και σε περιορισμένο ρόλο και με πολύ συγκεκριμένες αποστολές. Συνεπώς, η Π.Α. θα πρέπει να έχει καταστήσει κατά τη στιγμή εκείνη σε επιχειρησιακή ετοιμότητα τουλάχιστον ορισμένα βασικά μέτρα αντιμετώπισης της απειλής.

Από τη στιγμή που θα ολοκληρωθεί η συγκρότηση και η επιχειρησιακή ετοιμότητα μιας πλήρους πτέρυγας μάχης («Κύριας Βάσης Αεριωθουμένων» στην τουρκική ορολογία), δηλαδή ένας αριθμός σαράντα (40) αεροσκαφών, τότε το F-35 είναι μείζων παράγων στην ελληνο-τουρκική αεροπορική ισορροπία και αυτό αποτελεί το χρονικό σημείο κατά το οποίο η Π.Α. θα πρέπει να έχει σε επιχειρησιακή ετοιμότητα το σύνολο των βασικών μέτρων που θα λάβει προκειμένου να αντιμετωπιστεί η απειλή.

Περί της ραδιοδιατομής του F-35 – Συμπληρωματικά στοιχεία

 

γράφει ο Γ. Κασσωτάκης

1. Μεταβολή της απόστασης αποκάλυψης στόχου σε συνάρτηση με το RCS

Πίνακας 2

Σκοπός του Πίνακα 2 του άρθρου που προηγήθηκε είναι να καταδείξει ότι η μείωση της απόστασης αποκάλυψης ενός στόχου δεν μειώνεται γραμμικά με την μείωση του RCS του (δηλ. μείωση του RCS στο ήμισυ δεν σημαίνει μείωση στο ήμισυ της απόστασης αποκάλυψης). Αντίθετα, η μείωση της απόστασης αποκάλυψης είναι ανάλογη με την τέταρτη ρίζα του RCS, όπως προκύπτει από την εξίσωση του ραντάρ. Οπότε, μείωση του RCS στο μισό (3 db) σημαίνει μείωση της απόστασης αποκάλυψης στο 84% (σε σχέση με την αρχική), μείωση του RCS στο 1/10 (10 db) σημαίνει μείωση της απόστασης στο 56% και τέλος μείωση του RCS στο 1/10000 (40 db) του αρχικού σημαίνει μείωση της απόστασης στο 10% (1/10) της αρχικής αφού τέταρτη ρίζα του 10.000 = 10 και εξ ου και στο παράδειγμα του πίνακα 2 τα 200 ΝΜ για RCS 1 τ.μ. υποδεκαπλασιάζονται στα 20 ΝΜ για μείωση του RCS στο 1/10000 τ.μ.

Για όσους ενδιαφέρονται πως προκύπτει η εξίσωση του ραντάρ:

μπορούν να δουν στον παρακάτω σύνδεσμο

http://www.radartutorial.eu/01.basics/The%20radar%20Range%20Equation.en.html 

Τον συγκεκριμένο ιστότοπο http://www.radartutorial.eu τον συστήνω σε όσους ενδιαφέρονται να ενημερωθούν για τη θεωρία λειτουργίας και την τεχνολογία των συστημάτων ραντάρ.

2. Ακτίνες αποκάλυψης ραντάρ έγκαιρης προειδοποίησης

Οι τιμές του Πίνακα 2 (δηλ. αποκάλυψη στόχου RCS 1 τ.μ. στα 200 ΝΜ) είναι μεν ενδεικτικές αλλά πάντως δεν είναι εντελώς τυχαίες. Ως τάξη μεγέθους είναι αρκετά κοντά στις προδιαγραφές του ΝΑΤΟ για τα υπάρχοντα ραντάρ έρευνας έγκαιρης προειδοποίησης (Early Warning) που λειτουργούν στις μπάντες L και S (είναι οι ίδιες). Ειδικότερα είναι τιμές που αφορούν την αποκάλυψη στόχου σε καθαρή περιοχή (Detection in the Clear), που σημαίνει σε μεγάλο ύψος, σε περιοχή χωρίς CLUTTER και χωρίς παρουσία ατμοσφαιρικών ανωμαλιών (ducting, super-refraction κλπ). Θα λέγαμε δηλ. απόδοση υπό ιδανικές συνθήκες.

F-35 Η στρατηγική της αντιμετώπισής του – Μέρος A2: Ραδιοδιατομή

(Σημείωση: η ανάλυση που ακολουθεί βασίζεται ουσιωδώς αφ’ ενός στο άρθρο Low Observable Principles, Stealth Aircraft and Anti-Stealth Technologies[1] των Επγού (Μ) Ζηκίδη Κωνσταντίνου, Ανθγού (Ι) Αλέξιου Σκόνδρα και Ανθγού (Ι) Χαρίσιου Τόκα, αφ΄ετέρου σε άρθρα του Carlo Copp που δημοσιεύονται στον ιστότοπο http://www.ausairpower.net.)

Το βασικό χαρακτηριστικό του αεροσκάφους F-35 είναι πως είναι αεροσκάφος «stealth», δηλαδή είναι δύσκολο να γίνει αντιληπτό στον αντίπαλο. Η έννοια αυτή αναφέρεται συνολικά σε όλα τα χαρακτηριστικά που επιτρέπουν τον εντοπισμό ενός αεροσκάφους, και πρακτικά συνοψίζονται σε τρία βασικά στοιχεία: στη ραδιοδιατομή του αεροσκάφους, το ίχνος του στο υπέρυθρο φάσμα, και τις ηλεκτρομαγνητικές του εκπομπές, είτε από τους αισθητήρες, είτε από τα τηλεπικοινωνιακά του συστήματα. Στην παρούσα ενότητα θα μας απασχολήσει η ραδιοδιατομή (Radar Cross Section – RCS) του αεροσκάφους, μιας και αυτή αποτελεί το κατ’ εξοχήν χαρακτηριστικό μικρού ίχνους του αεροσκάφους. Ήδη, από το κείμενο που προηγήθηκε, καθίσταται σαφές ότι το αεροσκάφος έχει αξιοσημείωτες επιδόσεις και στον τομέα του περιορισμού των ηλεκτρομαγνητικών εκπομπών του.

F-35 Η στρατηγική της αντιμετώπισής του – Μέρος A1′: Ηλεκτρονικά & Αισθητήρες

Της πρότασης για τη στρατηγική αντιμετώπισης του αεροσκάφους F-35 θα προηγηθεί μια συνοπτική παρουσίαση βασικών χαρακτηριστικών του αεροσκάφους που έχουν ιδιαίτερη σημασία για την εκτίμηση της απειλής. Έτσι, οι προτάσεις που θα ακολουθήσουν να βασίζονται σε μια συγκροτημένη και, κατά το δυνατόν θεμελιωμένη, εκτίμηση του αντιπάλου. Οι διαθέσιμες πληροφορίες παρατίθενται με την επισήμανση της επιφύλαξης ως προς την ακρίβειά τους, ενώ όπου δεν υφίστανται πληροφορίες γίνονται ρητώς εκτιμήσεις σχετικά με χαρακτηριστικά και επιδόσεις.

Η παρουσίαση του αεροσκάφους θα γίνει σε τρία μέρη:

• Ηλεκτρονικά και αισθητήρες
• Ραδιοδιατομή
• Πτητικά Χαρακτηριστικά

Τα τρία αυτά, ελαφρώς τεχνικά, κείμενα θα ακολουθήσει μια σύνοψη χαρακτηριστικών και εκτίμησή τους από επιχειρησιακής απόψεως.

Η στρατηγική της αντιμετώπισης καθ’ εαυτή θα ακολουθήσει, σε συνέχειες και αυτή.

Το υποσύστημα ηλεκτρονικών και αισθητήρων  του F-35 αποτελείται από τα εξής βασικά μέρη:

• το ραντάρ AN/APG-81 της Northrop Grumman,
• το Σύστημα Αυτοπροστασίας AN/ASQ-239 της BAE Systems,
• το ηλεκτρο-οπτικό σύστημα επιτήρησης AN/AAQ-37 (Distributed Aperture System – DAS), της Northrop Grumman, με σφαιρική κάλυψη από περιφερειακά κατανεμημένους ηλεκτροοπτικούς αισθητήρες,
• το ηλεκτρο-οπτικό σύστημα σκόπευσης AN/AAQ-40 (Electro Optical Technical System – EOTS) της Lockheed Martin και, τέλος,
• το σύστημα τηλεπικοινωνιών και ναυτιλίας AN/ASQ-242, της Northrop Grumman.

Αναλυτικότερα:

F-35 Η στρατηγική της αντιμετώπισής του – Εισαγωγή

Σημείωση

Στη σειρά κειμένων που θα ακολουθήσει, θα γίνει μια πρόταση για την αντιμετώπισης της απειλής που γεννά η εισαγωγή  του αεροσκάφους F-35 στο οπλοστάσιο της Τουρκικής Αεροπορίας.

Καθώς μία πρόταση αντιμετώπισης προϋποθέτει τη λεπτομερή αξιολόγηση των χαρακτηριστικών του αντιπάλου, θα προηγηθεί μια σχετικά συνοπτική παρουσίαση των χαρακτηριστικών του αεροσκάφους – αποκλειστικά αυτών που έχουν επιχειρησιακή σημασία.

Προκειμένου να αποφευχθεί ένα ιδιαίτερα μακροσκελές κείμενο, το κείμενο θα αναρτηθεί σε αρκετές, σχετικά αυτοτελείς ενότητες.

Εισαγωγή

Η έλευση ενός νέου μαχητικού στο οπλοστάσιο της Τουρκικής Αεροπορίας (Τ.Α.) αποτελεί, ούτως ή άλλως, μείζον πρόβλημα για την ελληνοτουρκική στρατιωτική ισορροπία. Η έναρξη χρήσης του F-35 απειλεί σημαντικά την ποιοτική και ποσοτική ισορροπία που, σε κάποιον βαθμό, είχε αποκατασταθεί κατά τα τελευταία έτη.

Το F-35 συνεχίζει να μας δίνει πολύτιμο χρόνο…

Όπως έχουμε πει σε σειρά αναρτήσεων, το F-35, που αποτελεί ίσως τον σημαντικότερο αναδυόμενο κίνδυνο για την ελληνική άμυνα στο προσεχές μέλλον, εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα στην εξέλιξή του. Αν και είναι σαφές ότι πλέον το πρόγραμμα δεν έχει πρόβλημα επιβίωσης, η χρονική του εξέλιξη παραμενει προβληματική.

Σε συνέχεια των αναρτήσεων για τη χρονική του εξέλιξη, παρατίθεται υπόμνημα του Διευθυντή του Γραφείου Επιχειρησιακών Δοκιμών και Αξιολόγησης του Πενταγώνου με αποδέκτες τον αμερικανό Υφυπουργό Αμύνης επί των Προμηθειών και τον Υπαρχηγό του Μεικτού Επιτελείου των Αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων. Το υπόμνημα έχει ημερομηνία 11 Δεκεμβρίου 2015 και ήρθε στο φως από το περιοδικό Aviation Week & Space Technology.

Από τα αναφερόμενα προκύπτει σαφώς ότι η πρόοδος της εξέλιξης του λογισμικού είναι σαφώς πιο αργή απ’ ότι δείχνουν οι επίσημες αναφορές, ότι η πρόοδος του προγράμματος επιταχύνεται «εικονικά» ενώ στην πράξη κουκουλώνονται εκκρεμότητες και προβλήματα που δε μπορούν να παρακαμφθούν και θα απαιτήσουν υποχρεωτικά πρόσθετο χρόνο (πολύ περισσότερο του προϋπολογισμένου) και πόρους.

Αυτό στην πράξη σημαίνει για την Π.Α. ότι έχει περισσότερο χρόνο στη διάθεσή της για να οργανώσει την αντίδρασή της στην επικείμενη τουρκική αγορά. Και ο χρόνος αυτός της είναι υπέρπολύτιμος, όχι μόνον εξ αιτίας της οικονομικής δυσκολίας, αλλά επειδή στον τεχνολογικό ανταγωνισμό, μία από τις πλέον κρίσιμες παραμέτρους είναι ο χρόνος.

Η Π.Α. οφείλει να εκμεταλλευτεί όλον τον χρόνο που έχει στη διάθεση της, και να μην προβεί σε πρόωρες ενέργειες που θα της στερήσουν το κρίσιμο πλεονέκτημα που της παρέχει η καθυστέρηση του προγράμματος F-35.

Οι τεχνολογικές εξελίξεις τρέχουν ραγδαία, και το F-35 έχει ήδη απωλέσει σημαντικό μέρος της υπεροχής που του εξασφάλιζε η τεράστια επένδυση που έγινε γι’ αυτό.

Η πρόωρη εκδήλωση εξοπλιστικής αντίδρασης θα είναι κεφαλαιώδες λάθος εξοπλιστικής και τεχνολογικής πολιτικής. Και ο αγώνας στον αέρα κρίνεται και κερδίζεται ή χάνεται στην επιδέξια διαχείριση της τεχνολογίας εξ ίσου όσο και στην επιχειρησιακή και τακτική δεξιότητα των αεροπορικών δυνάμεων. 

Περισσότερα για τη στρατηγική της αντιμετώπισης του F-35 θα αναρτηθούν προσεχώς, σε εκτενές θέμα σχετικά με το ζήτημα αυτό.