Τα όρια της ελληνικής πολιτικής πολεμικής βιομηχανίας: Οι προσπάθειες για την ανάπτυξη ανεπάνδρωτων αεροσκαφών

1. Εισαγωγή

Η κατάσταση της ελληνικής πολεμικής βιομηχανίας είναι, λίγο-πολύ, γνωστή. Πρακτικά, κινείται στην ανυπαρξία, με μοναδική -αν και αξιοσημείωτη- εξαίρεση… δυόμιση εταιρείες, την Theon Optics και την SCYTALYS (πρώην ISI Hellas) και σε κάποιο βαθμό, την Ιntracom Defense, καθώς και κάποιες σκόρπιες δυνατότητες σε διάφορες μικρότερες ή μεγαλύτερες εταιρείες. Από την άλλη, κατά την τελευταία εικοσαετία η τουρκική πολεμική βιομηχανία, βασιζόμενη σε ένα αξιοσημείωτο υπόβαθρο που ήδη υπήρχε, απογειώθηκε, καθιστάμενη πολεμική βιομηχανία μίας αξιοσημείωτης, μεσαίας δύναμης. Η σταδιακή απόκλιση της πορείας των δύο εθνικών πολεμικών βιομηχανιών (ή, για την ακρίβεια, η υπερκέραση της ελληνικής πολεμικής βιομηχανίας από την τουρκική, όπως άλλωστε έγινε και στα περισσότερα πεδία) έχει -ευλόγως- προκαλέσει στην ελληνική κοινή γνώμη και (σε μικρότερο βαθμό στην πολιτική τάξη) αφ’ ενός ζήλεια για την απώλεια του προηγουμένου καθεστώτος, αφ’ ετέρου ανησυχία λόγω του πρακτικού κινδύνου που θέτουν τα διάφορα προϊόντα της τουρκικής βιομηχανίας. Το πιο προβεβλημένο από αυτά (όχι κατ’ ανάγκην και το πλέον επικίνδυνο) είναι το ανεπάνδρωτο αεροσκάφος Bayraktar TB2 της εταιρείας Baykar, το οποίο έχει παίξει κάποιον (μάλλον υπερτιμημένο) ρόλο σε πολεμικές συγκρούσεις, έχει αποτελέσει σημαντική εξαγωγική επιτυχία της τουρκικής πολεμικής βιομηχανίας και έχει προκαλέσει προβληματισμό στην Ελλάδα ως προς τον ενδεχόμενο ρόλο του σε περίπτωση ελληνοτουρκικής σύγκρουσης. Πέραν του Bayraktar TB2, η ίδια η εταιρεία Baykar αναπτύσσει και άλλα, μεγαλύτερων δυνατοτήτων ανεπάνδρωτα αεροσκάφη, αλλά και άλλες μεγάλες τουρκικές βιομηχανίες αναπτύσσουν αντίστοιχα, σημαντικών δυνατοτήτων αεροσκάφη.

Η ελληνική πλευρά φαίνεται να αισθάνθηκε πιεσμένη από την ανάπτυξη της τουρκικής βιομηχανικής δραστηριότητας, ιδίως στον τομέα των ανεπάνδρωτων αεροσκαφών, και υποχρεωμένη για «ανταπόδοση», τόσο για συμβολικούς όσο και για πρακτικούς λόγους. Η πίεση αυτή κινητοποίησε ελληνικούς φορείς, οι οποίοι κατά τα τελευταία χρόνια έχουν προβεί σε έναν αριθμό κινήσεων. Δυστυχώς, η όλη αντίδραση δείχνει και τα όρια των ελληνικών δυνατοτήτων στην ελληνική πολεμική βιομηχανία υπό το παρόν οργανωτικό πλαίσιό της.  

Βιβλιοπαρουσίαση: (Συλλογικό) – Μικρασιατική Εκστρατεία 1919-1922. Αίτια και συνέπειες μιας καταστροφής

Η θλιβερή φετινή επέτειος των εκατό ετών από τη Μικρασιατική Καταστροφή έχει ωθήσει την ερευνητική και εκδοτική δραστηριότητα σχετικά με το μείζον αυτό γεγονός της Νεότερης Ιστορίας μας. Στο πλαίσιο της δραστηριότητας αυτής εντάσσεται και η έκδοση του συλλογικού τόμου με τίτλο: «”Κι η Ανατολή του αιμάτου σιντριβάνι”: Μικρασιατική Εκστρατεία 1919-1922. Αίτια και συνέπειες μιας καταστροφής» από τις εκδόσεις Γκοβόστη. Ξεχωρίζουμε το βιβλίο αυτό όχι μόνον λόγω του εξαιρετικού ενδιαφέροντός του αλλά κι εξ αιτίας της συμμετοχής σε αυτό του συντελεστή του ιστολογίου ταξιάρχου ε.α. κ. Βασιλείου Λουμιώτη με ένα κεντρικό άρθρο.

Το βιβλίο περιέχει δώδεκα πρωτότυπα άρθρα, τα οποία καλύπτουν διαφορετικές πτυχές της Εκστρατείας και, ειδικά ορισμένα εξ αυτών, καλύπτουν άγνωστες ή παραμελημένες ή υποτιμημένες πτυχές του ιστορικού γεγονότος. Ίσως η πιο χαρακτηριστική υπό το πρίσμα αυτό είναι η εργασία του Ι. Δασκαρόλη με θέμα «Η σιτοδεία στην Ελλάδα από τον Εθνικό Διχασμό στην Μικρασιατική Καταστροφή».

Το βιβλίο περιλαμβάνει άρθρα που καλύπτουν την εσωτερική πολιτική πτυχή της Εκστρατείας (Θ. Διαμαντόπουλος, Α. Κλάψης, Α. Μακρής), τη διπλωματική πτυχή της Εκστρατείας (Κ. Βλάσσης), το προσφυγικό ζήτημα που ακολούθησε την Καταστροφή (Κ. Ιακωβίδης), καθώς και άρθρο του καθηγητή Φωτιάδη, ο οποίος και κατ’ εξοχήν έχει ερευνήσει, τεκμηριώσει και αναδείξει το ζήτημα της σχεδιασμένης, συστηματικής εξόντωσης των χριστιανικών λαών της Μικρασίας από τους Τούρκους, με σχετικό θέμα.

Από στρατιωτικής απόψεως, περιλαμβάνεται άρθρο του Χ. Νοταρίδη με θέμα «Η Στρατιωτική Τηλεγραφική Υπηρεσία κατά την Μικρασιατική Εκστρατεία», του Ι. Μπόγρη με θέμα «Η στρατιωτική Αεροπορία κατά τις επιχειρήσεις προς Άγκυρα» και του Ν. Χριστοδούλου «Η Αρχιστρατηγία του Γεωργίου Χατζανέστη και οι ευθύνες της για την ήττα της Στρατιάς Μικράς Ασίας».

Ενδεχομένως όχι με απολύτως αντικειμενική κρίση, θεωρούμε ότι το κορυφαίο άρθρο του τόμου είναι αυτό του συντελεστή του ιστολογίου ταξχου ε.α. Βασιλείου Λουμιώτη με τίτλο «Οι κύριες αιτίες της ήττας της Στρατιάς Μικράς Ασίας στο Αφιόν Καραχισάρ τον Αύγουστο του 1922». Το άρθρο αποτελεί μια εις βάθος ανάλυση των αιτιών, όλων των επιπέδων, που οδήγησαν στην καταστροφική ήττα στην Εξέχουσα, που κατά τα καθιερωμένα πλέον, συνοδεύεται από αναλυτικούς χάρτες και φωτογραφίες του πεδίου της μάχης που παρέχουν σαφή και εις βάθος κατανόηση των γεγονότων.

Τέλος, ιδιαίτερα ενδιαφέρον είναι το άρθρο του Π. Τζανετάκου «Ο δρόμος προς τη Μικρασιατική Καταστροφή μέσα από το αρχείο του Στρατηγού Δαγκλή» όχι μόνο για τη συμβολή του στη συνολική εικόνα των πραγμάτων της εποχής, αλλά και για σκιαγράφηση μίας κεντρικής προσωπικότητας που μέσα στον διχαστικό παροξυσμό της εποχής διατήρησε τη νηφαλιότητά του συνέχισε να επιδεικνύει ενωτική διάθεση και μετριοπάθεια. Το άρθρο δεν αποτελεί απλώς φόρο τιμής στον στρατηγό Δαγκλή αλλά αποδεικνύει εμπράκτως ότι η διχαστική στάση και οι παρεπόμενες πολιτικές ενέργειες δεν ήταν «αναπόφευκτες» ούτε νομοτελειακές ακόμη και την περίοδο 1920-1922, και για τις πράξεις του φέρει ο κάθε εμπλεκόμενος απόλυτη προσωπική ευθύνη.

Βιβλιοπαρουσίαση: Κώστας Βλάσσης – Οι Τελευταίες Ημέρες του Αρμοστή

Κυκλοφόρησε την άνοιξη το βιβλίου του εξαίρετου ερευνητή και φίλου του ιστολογίου Κώστα Βλάσση με τίτλο: «Οι Τελευταίες Ημέρες του Αρμοστή. Ο Αριστείδης Στεργιάδης και ο Αύγουστος του 1922» από τις εκδόσεις Archive.

Το βιβλίο, καίτοι αυτοτελές, αποτελεί έναν ακόμη κρίκο στην αλυσίδα της έρευνας του συγγραφέα σχετικά με τις συνθήκες, και ιδιαίτερα τις πολιτικές συνθήκες, που πραγματοποιήθηκε η έξοδος των διωκόμενων πληθυσμών της Μικρασίας από τα παράλια κατά τον τραγικό Αύγουστο του 1922.

Το ζήτημα αυτό, και ειδικότερα η στάση του Ελληνικού Κράτους κατά την «Έξοδο», μετά την μικροπολιτική εκμετάλλευση που υπέστη κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου, έχει καταστεί μείζον στοιχείο της σύγχρονης ιστοριογραφίας της Μικρασιατικής Καταστροφής αλλά και σημείο πολιτικής εκμετάλλευσης.

Ο ερευνητής Κώστας Βλάσσης, μετά τη δημοσίευση του βιβλίου του σχετικά με τον περιβόητο Νόμο 2870/1922, συνεχίζει τη διερεύνηση των συνθηκών της Εξόδου και της στάσης και των ενεργειών των πολιτικών και κρατικών αξιωματούχων κατά την ιστορική εκείνη στιγμή.

Στο βιβλίο για τον Στεργιάδη, ο ΚΒ διερευνά ενδελεχώς τη στάση του αμφιλεγόμενου Αριστείδη Στεργιάδη κατά τον Αύγουστο του 1922 με βάση τα -νέα και αδημοσίευτα, στη συντριπτική τους πλειοψηφία- ιστορικά τεκμήρια, ιδίως πολιτική και υπηρεσιακή αλληλογραφία, και την αντιπαραβάλλει με τις μεταγενέστερες απολογητικές δηλώσεις του ιδίου αλλά και τις κατηγορίες που διατυπώθηκαν από τον πολιτικό τύπο του Μεσοπολέμου. Από την ενδελεχή διερεύνηση και ανάλυση προκύπτει μία πειστική και συνεκτική εικόνα των ενεργειών και της στάσης του Στεργιάδη, επισημαίνονται κάποιες ιδιοτελείς αντιφάσεις στις οποίες υποπίπτει μετά την Καταστροφή, αλλά συνολικά αίρεται πειστικότατα και αξιόπιστα η σκιά που επί δεκαετίες έχει απλωθεί επί των προθέσεων και, τελικά, επί της μνήμης του ιδιόρρυθμου πολιτικού.

Για κάθε ενδιαφερόμενο για το ζήτημα της Μικρασιατικής Καταστροφής, το βιβλίο αυτό αποτελεί πολύτιμο ανάγνωσμα.

Άρθρο Βασιλικού Διακλαδικού Ιδρύματος Μελετών (Royal United Services Institute) για Ρωσική Εισβολή στην Ουκρανία – Βασικά Στοιχεία

1. Εισαγωγή

Στις 21 Απριλίου τ.ε. δημοσιεύτηκε από το Βασιλικό Διακλαδικό Ίδρυμα Μελετών (Royal United Services Institute – RUSI) μελέτη με τίτλο: «Επιχείρηση Ζ: Η Επιθανάτια Αγωνία μίας Αυτοκρατορικής Αυταπάτης», με συντάκτες τους συνεργάτες του Ιδρύματος Δρα Jack Watling και Nick Reynolds.

Παρά τον τίτλο του άρθρου, αυτό αποτελεί μία μάλλον ψύχραιμη αξιολόγηση βασικών στοιχείων της σύγκρουσης, όπως έχει εξελιχθεί μέχρι σήμερα, ενώ προβαίνει σε κάποιες εκτιμήσεις για το μέλλον της σύγκρουσης, που δεν αφορούν το τελικό αποτέλεσμα της αλλά τους παράγοντες που εκτιμάται ότι θα παίξουν βαρύνοντα ρόλο στο προσεχές μέλλον.

Το γεγονός ότι η έκθεση περιλαμβάνει πολλές και σημαντικές πληροφορίες, που είναι προφανές ότι προέρχονται από προνομιακή πρόσβαση των συντακτών τους σε διαβαθμισμένες πηγές πληροφοριών (και που σε κάποιον βαθμό δηλώνονται διακριτικά αλλά ανοικτά), το γεγονός ότι προβαίνει σε εύλογες και ρεαλιστικές επισημάνσεις χωρίς αυτές στην ουσία τους να επηρεάζονται ουσιωδώς από τις πολιτικές συμπάθειες των συντακτών, καθώς και το κύρος του Ιδρύματος που εκδίδει την έκθεση, την καθιστούν άξια ιδιαιτέρου ενδιαφέροντος.

Το βασικότερο, ίσως, στοιχείο της μελέτης είναι η εκτίμηση ότι η 9^η Μαΐου, ημερομηνία εορτασμού της Νίκης της ΕΣΣΔ επί της Γερμανίας κατά τον Β’ ΠΠ και μεγάλης συμβολικής σημασίας ορόσημο, δεν θα αξιοποιηθεί για την κήρυξη της λήξης των επιχειρήσεων από ρωσικής πλευράς, μετά από μία σχετικά περιορισμένη επιτυχία στην περιοχή της Λεκάνης του Ντονέτς, μιας και κάτι τέτοιο είναι ρεαλιστικά ανέφικτο, αλλά αντιθέτως θα αξιοποιηθεί ως ορόσημο για την κλιμάκωση του πολέμου από ρωσικής πλευράς.

Στο παρόν παρατίθεται μία σύνοψη των βασικών σημείων της έκθεσης.

Ηλεκτρονική Υποστήριξη (Electronic Support – ES), Μέρος Β’

Υποναυάρχου (ε.α.) Γεωργίου Σάγου ΠΝ

Από το βιβλίο «Συστήματα Ραντάρ και Ηλεκτρονικού Πολέμου»

Εκδόσεις Παπασωτηρίου, 2018

ISBN: 9789604911196

Αρχιτεκτονικές δεκτών ES (Electronic Support)

Οι δέκτες ηλεκτρονικής υποστήριξης (ES) αποτελούν ένα πολύ σημαντικό υποσύστημα ηλεκτρονικού πολέμου. Ο ιδανικός δέκτης, θα πρέπει να είναι ικανός να παρακολουθεί το ηλεκτρομαγνητικό φάσμα και να υποκλέπτει όλους τους τύπους των σημάτων, σε όλες τις συχνότητες (ευρύ φάσμα επιτήρησης) και σε όλες τις διοπτεύσεις, με επαρκή ευαισθησία και στο 100% του χρόνου λειτουργίας. Επίσης, θα πρέπει να ανιχνεύει την ταυτόχρονη ύπαρξη σημάτων, ακόμη και των πιο ασθενικών, κάτω από την παρουσία ισχυρών θορύβων και παρασιτικών ανακλάσεων, με απόρριψη τυχόν ανεπιθύμητων σημάτων. Η τυπική τιμή συνολικού δυναμικού εύρους για τα μοντέρνα συστήματα είναι >90 dB (και SFDR < -50 dBc).[1] Για όλα τα λαμβανόμενα σήματα, θα πρέπει να διεξάγονται μετρήσεις επαρκούς ακρίβειας και ανάλυση των παραμέτρων αυτών, τόσο ενδοπαλμικά (intra-pulse) όσο και μεταξύ των παλμών (inter-pulse), ώστε να επιτυγχάνεται αξιόπιστη ταξινόμηση και αναγνώριση. Τέλος, οι μονάδες, ιδιαίτερα των εναέριων συστημάτων, θα πρέπει να είναι συμπαγείς, μικρού όγκου / βάρους και χαμηλής κατανάλωσης ισχύος. Πρακτικά, δεν υπάρχει η ιδανική αρχιτεκτονική δεκτών ηλεκτρονικής υποστήριξης που να συνδυάζει όλα μαζί τα ανωτέρω χαρακτηριστικά. Για το λόγο αυτό, πολλές φορές συναντώνται υβριδικές μορφές, προκειμένου να συνδυάζονται επαρκώς τα επιθυμητά χαρακτηριστικά του κάθε τύπου.

Γενικά, όλοι οι δέκτες ES χαρακτηρίζονται από τη λεγόμενη τιμή πιθανότητας υποκλοπής POI (Probability–Of–Interception).

1η Απριλίου 1955

«Συνταγματάρχα, ο αγώνας σου με έχει γοητεύσει και μαζί χρησιμεύσει ως παράδειγμα και για την ελευθερία της δικής μου πατρίδας. Τα θερμά μου συγχαρητήρια. Εύχομαι να βασιλεύσει επιτέλους στον κόσμο Δημοκρατία και Δικαιοσύνη.”

Φιντέλ Κάστρο, 12 Μαρτίου 1959

Χρόνια Πολλά!

Η Ελλάς Ευγνωμονούσα

Για τη Μεγάλη, Διπλή Χαρά του Ελληνισμού, για την Απελευθέρωση και για τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, Χρόνια Πολλά σε όλους!

Και μην παραλείπετε να ευγνωμονείτε αυτούς στους οποίους οφείλετε την Ελευθερία σας. Είναι πολύ πιο καθημερινό και απτό αγαθό απ’ ότι ίσως φαίνεται.

Κι αν η Ιστορία σας φαίνεται μακρινή, γυρίστε γύρω να κοιτάξετε σήμερα πόσοι δεν την έχουν και την κόλαση που ζουν, για να εκτιμήσετε αυτό που σας κληροδότησαν Άνδρες και Γυναίκες Μεγάλοι.

Ζήτω η 25η Μαρτίου!

Ομιλία του ταχξου ε.α. Βασιλείου Λουμιώτη: «Κύριες αιτίες της ήττας της Στρατιάς Μ Ασίας και της καταστροφής του Στρατού τον Αύγουστο του 1922»

Η ομιλία του ταξχου ε.α. κ. Βασιλείου Λουμιώτη με θέμα: «Κύριες αιτίες της ήττας της Στρατιάς Μ Ασίας και της καταστροφής του Στρατού τον Αύγουστο του 1922″, που εκφωνήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2022 στην «Έπαυλη Δροσίνη» της Κηφισιάς, στο πλαίσιο των «Μαθημάτων Σύγχρονης Ιστορίας» του «Ελευθέρου Πανεπιστημίου» του Δήμου Κηφισιάς.

Παρεξηγήσεις γύρω από την Πολεμική Βιομηχανία σε Ελλάδα και Τουρκία: Σύντομο Σχόλιο

Πρόσφατες εξελίξεις γύρω από την Ελληνική και την Τουρκική πολεμική βιομηχανία τείνουν να οδηγήσουν σε επικίνδυνες παρεξηγήσεις και πάντως παντελώς άστοχα συμπεράσματα, τόσο στρατιωτικά όσο και πολιτικά. Συγκεκριμένα, οι ακυρώσεις ή ματαιώσεις πωλήσεων εξοπλισμού που η τουρκική πολεμική βιομηχανία είχε εξασφαλίσει ή στις οποίες προσέβλεπε, σε συνδυασμό με συμβάσεις που υπέγραψαν ελληνικές πολεμικές βιομηχανίες, τείνουν να δημιουργήσουν την εντύπωση περί «αντιστροφής» της συγκριτικής πορείας των δύο μερών: η, αναμφισβήτητα μεγαλύτερη, τουρκική πολεμική βιομηχανία «συρρικνώνεται» ενώ η, μικρή έστω, ελληνική βιομηχανία «απογειώνεται». Πρόκειται περί σοβαρής παραναγνώσεως της καταστάσεως, που οδηγεί σε λανθασμένα τεχνικά συμπεράσματα και σε πολύ σημαντικότερα πολιτικά λάθη.

Η ουσιώδης διαφορά μεταξύ της ελληνικής και της τουρκικής πολεμικής βιομηχανίας δεν έγκειται στο μέγεθός τους, όπως και αν κανείς το μετρήσει: αριθμό και μέγεθος βιομηχανιών, αριθμό και πολυπλοκότητα προϊόντων, όγκος πωλήσεων κ.λπ. Οι κρίσιμες και αλληλένδετες μεταξύ τους διαφορές έγκεινται στα εξής θεμελιώδη:

(α) η τουρκική πολεμική βιομηχανία, όπως και κάθε σοβαρή αμυντική (και όχι μόνον) εθνική βιομηχανία διεθνώς, αποτελεί ένα ολοκληρωμένο σύστημα που κατευθύνεται και υποστηρίζεται από το κράτος μέσω ολοκληρωμένης βιομηχανικής πολιτικής. Στην Ελλάδα δεν απουσιάζει απλώς ένα τέτοιο σύστημα και μία τέτοια πολιτική, αλλά αγνοείται ο ίδιος ο λόγος ύπαρξής του. Αντιθέτως, επικρατεί μία κωμικοτραγική απορία γιατί «δεν μπορούμε να αναπτύξουμε κάποιο σύστημα ενώ έχουμε «τόσο καλά μυαλά»;» (;!).

(β) η τουρκική πολεμική βιομηχανία παράγει ολοκληρωμένα αμυντικά προϊόντα, αφού έχει διέλθει (και συνεχίζει να διέρχεται) μία μακρά περίοδο στοχευμένης απορρόφησης τεχνογνωσίας. Ως «προϊόντα» δεν εννοούνται κατ’ ανάγκην ολοκληρωμένα συστήματα αλλά και κρίσιμα υποσυστήματα (όχι εξαρτήματα αλλά υποσυστήματα – η διαφορά είναι τεράστια) τα οποία μπορούν να χρησιμοποιούνται για τον εκσυγχρονισμό υφισταμένων συστημάτων ή την προσθήκη σε νέα συστήματα, τόσο για λόγους οικονομίας (εγχώριας προστιθέμενης αξίας) όσο και για στρατηγικούς λόγους (ασφάλεια εφοδιασμού και απόρρητο τεχνικών, λειτουργικών και επιχειρησιακών δυνατοτήτων). Είναι άλλο πράγμα να σχεδιάζεις μία βίδα (και ο σχεδιασμός δεν αφορά μόνον το «σχήμα» της αλλά όλες τις ιδιότητές της και την ακριβή διαδικασία κατασκευής της) και άλλο να σου δίνουν τον σχεδιασμό μίας βίδας για να την παραγάγεις. Κατά τη διαδρομή από τη βίδα στο εξάρτημα και από εκεί στο υποσύστημα και τέλος στο σύστημα, η διαφορά γίνεται χαώδης.

(γ) Η τουρκική πολεμική βιομηχανία είναι κατά τάξη μεγέθους μεγαλύτερη από την ελληνική, η οποία στην πράξη αποτελείται από δύο (κατ’ ελάχιστον) έως τέσσερεις (κατά μέγιστο) βιομηχανικές οντότητες, οι οποίες βρίσκονται εκτός οποιουδήποτε σχεδιασμού βιομηχανικής πολιτικής, και ως εκ τούτου είναι μεσοπρόθεσμα ευάλωτες.

(δ) Η εποχιακή διακύμανση (βελτίωση ή επιδείνωση) της θέσης μίας εθνικής (πολεμικής ή άλλης) βιομηχανίας όχι απλώς είναι αναμενόμενη, αλλά και δεν είναι συγκρίσιμη με αντίστοιχη διακύμανση μία άλλης αντίστοιχης εθνικής βιομηχανίας με την οποία έχει διαφορά τάξεως μεγέθους (αν όχι τάξεων μεγέθους).

(ε) Η εξαγωγική δραστηριότητα και αποδοτικότητα της πολεμικής βιομηχανίας είναι κατ’ εξοχήν δευτερεύουσα διάσταση της ευρωστίας της, ειδικά για χώρες που έχουν οι ίδιες στρατιωτική ισχύ και άρα αποτελούν τη βασική και θεμελιώδη αγορά και πελάτης της πολεμικής της βιομηχανίας. Εάν οι εξαγωγές της γερμανικής πολεμικής βιομηχανίας σημειώσουν μεγάλη κάμψη, αυτό όντως αποτελεί σημαντικό πρόβλημα για τη γερμανική πολεμική βιομηχανία. Εάν οι εξαγωγές της κινεζικής πολεμικής βιομηχανίας σημειώσουν μεγάλη κάμψη, αυτό είναι πολύ μικρότερο πρόβλημα για την κινεζική πολεμική βιομηχανία.

Καλό είναι, λοιπόν, να μην επιχαίρουμε με την αντίστροφη εποχιακή διακύμανση των δύο βιομηχανιών, γιατί μιλάμε για τόσο μεγάλες διαφορές, που ουσιαστικά δεν μας προσφέρει καμία ανακούφιση, στρατηγική ή οικονομική.

Πολύ περισσότερο, καλό είναι να γνωρίζουμε ότι με τη βαθιά σήψη στην οποία βρίσκεται η ελληνική πολεμική βιομηχανία, με την απόλυτη αμηχανία ως προς την άσκηση βιομηχανικής πολιτικής στον κλάδο αυτόν, και με τις αδιέξοδες προτάσεις πολιτικής που φαίνεται να δρομολογούνται ή έχουν δρομολογηθεί («πωλήσεις σε στρατηγικούς επενδυτές», «εγχώριες παραγωγές», «συμμετοχές σε διεθνή προγράμματα» κ.λπ.) είναι προδιαγεγραμμένο και το ζοφερό μέλλον της ελληνικής πολεμικής βιομηχανίας.

Ίσως αυτό το τελευταίο είναι το δραματικότερο πρόβλημα: όχι τόσο η (τραγικά) κακή κατάσταση της ελληνικής πολεμικής βιομηχανίας όσο η απόλυτη αμηχανία (πέραν των προσχηματικών «πολιτικών προτάσεων» και «στρατηγικών») σχετικά με την ανάπτυξή της.

Στρατιωτική ισχύς χωρίς ισχυρή πολεμική βιομηχανία δεν υφίσταται. Αυτό απαιτεί, ασφαλώς, πολλές διευκρινίσεις, αλλά ως γενική αρχή είναι μαθηματικής ισχύος.  

(ΥΓ: Για να καταστούν τα ανωτέρω κάπως πιο σαφή και συγκεκριμένα, προτείνεται στον αναγνώστη το εξής απλό: Οι αντίστοιχοι φορείς βιομηχανικής πολιτικής στην πολεμική βιομηχανία είναι η Διεύθυνση Αμυντικών Επενδύσεων και Τεχνολογικών Ερευνών (ΔΑΕΤΕ) για την Ελλάδα και η Undersecretariat for Defence Industries (SSB) για την Τουρκία. Για να φωτιστεί κάπως καλύτερα το πράγμα, συγκρίνετε την «αποστολή της ΔΑΕΤΕ» όπως αυτή αποτυπώνεται στη σχετική ιστοσελίδα, με την αποστολή της SSB όπως αυτή αποτυπώνεται στην αντίστοιχη σχετική ιστοσελίδα. Αν κανείς μπει στον κόπο να συγκρίνει και τα βιογραφικά των «ομολόγων» (ας πούμε) στελεχών, η κατάσταση των πραγμάτων θα φωτιστεί πλήρως. Αν μάλιστα κανείς αναζητήσει και θεσμικά κείμενα ή ομιλίες κρισίμων στελεχών των δύο πλευρών… ίσως χάσει παντελώς το κέφι του. Αν μη τι άλλο, θα σταματήσει να παίρνει σοβαρά τους κατά καιρούς εξαγγελόμενους σχεδιασμούς του ενός ή του άλλου. Η ελευθερία, μας λέει ο ποιητής, θέλει και αρετή).

Περιοδικό Στρατηγείν, τεύχος (3) 5, Χειμώνας 2021

Κυκλοφόρησε πριν από λίγο καιρό το 5ο τεύχος του περιοδικού Στρατηγείν (3ο με τον «νέο» τίτλο του περιοδικού).

Το περιοδικό συνεχίζει να κινείται στη γνωστή θεματολογία του (γνωστή για το περιοδικό αλλά ακριβοθώρητη στον ελληνικό χώρο, ακόμη και στον επαγγελματικό στρατιωτικό τύπο) που αφορά τη στρατιωτική θεωρία, και μάλιστα κυρίως στο επιχειρησιακό και στρατηγικό επίπεδο.

Το τεύχος αυτό περιλαμβάνει και άρθρο του Ταξχου ε.α. κ. Βασιλείου Λουμιώτη, με αντικείμενο τη Μικρασιατική Εκστρατεία. Ο τίτλος του άρθρου είναι «Κριτική επί των Σχεδίων της Στρατιάς Μικράς Ασίας για τη Διεξαγωγή των Επιχειρήσεων προς το Εσκή Σεχήρ και την Άγκυρα και επί της Διεύθυνσης Αυτών«. Για τα άρθρα του Αρματιστή για τη Μικρασιατική Εκστρατεία δεν απαιτούνται συστάσεις.

Ενδιαφέρον είναι επίσης το άρθρο του αντγου ε.α. κ. Θεόφιλου Χατζημιχαήλ «Το Αιγαίο ως Χώρος Αντι-πρόσβασης και Άρνησης Περιοχής» που παρουσιάζει εκτενώς τη σχετική θέση -ασχέτως του αν κανείς συμφωνεί ή όχι με τη θέση αυτή.

Οι ενδιαφερόμενοι για τα στρατιωτικά ζητήματα στη χώρα μας προτρέπονται έντονα να διαβάσουν το περιοδικό. Είναι απείρως πιο σημαντικό από οτιδήποτε θα διαβάσουν στον «ειδικό τύπο».