Η Κατάσταση του ΠΝ και οι Επιπτώσεις της στην Εθνική Ασφάλεια

«εἴη και πόλις καὶ γῆ ἔστ᾽ ἂν διηκόσιαι νέες σφι ἔωσι πεπληρωμέναι»[i]
                                                                                         Ηρόδοτος, 8.61.2

Θερμές ευχαριστίες στους κ.κ. Γ.Σ., Μ.Κ. και Δ.Μ. για τα πολύτιμα σχόλια και παρατηρήσεις τους.

Πρόλογος

Από την έναρξη της ελληνικής κρίσης χρέους, περίπου το 2009, και μέχρι σήμερα, η ελληνική στρατιωτική ισχύς επηρεάστηκε δραματικά, ενώ κατά την ίδια περίοδο η στρατιωτική ισχύς της Τουρκίας, ιστορικής απειλής και γεωπολιτικού αντιπάλου της Χώρας, αυξήθηκε σημαντικά. Η διατάραξη του στρατιωτικού ισοζυγίου δεν αποτελεί ούτε αφηρημένη έννοια, ούτε χωρίς πρακτικές πολιτικές επιπτώσεις, όπως φαίνεται να θεωρεί υπορρήτως η ελληνική κοινή γνώμη.

Στόχος του παρόντος είναι να αποτυπώσει σε αδρές γραμμές πως διαμορφώνεται η ελληνική ναυτική ισχύς στο προβλεπτό μέλλον και ποιες είναι οι πρακτικές επιπτώσεις που αυτό θα έχει στην εθνική μας ασφάλεια. Το Μέρος Α’ ασχολείται με την αποτύπωση της παρούσας καταστάσεως ενώ το Μέρος Β’ θα πραγματευτεί τις επιπτώσεις αυτής στο προβλεπτό μέλλον.  

Μέρος Α’: Η Κατάσταση του ΠΝ

Η ναυτική ισχύς μίας χώρας συγκροτείται, σε πολύ αδρές γραμμές, από την αριθμητική και ποιοτική ισχύ του στόλου της, την επάνδρωσή του, τις ποικίλες δυνατότητες υποστηρίξεως του στόλου καθώς και την ποιότητα του οργανισμού του. Οι δύο πρώτοι παράγοντες είναι δυνατόν να αποτυπωθούν με σχετική ακρίβεια, με αξιολόγηση του εξοπλισμού του και του προσωπικού του, βάσει των γνωστών από ανοικτά δεδομένα στοιχείων. Οι δυνατότητες υποστηρίξεως και η ποιότητα του οργανισμού του είναι πολύ πιο σύνθετοι και δύσκολο να αξιολογηθούν παράγοντες. Για τις ανάγκες του παρόντος, για την εκτίμηση των δύο τελευταίων χρησιμοποιείται μία έμμεση προσέγγιση, ασφαλώς όχι πολύ ακριβής αλλά που δεν μπορεί να απέχει πολύ από την πραγματικότητα: εξετάζεται η χρηματοδότηση του οργανισμού του ΠΝ, που εν πολλοίς επικαθορίζει πολλές πτυχές της λειτουργίας του.

Η Δύναμη των Πλοίων του Στόλου

Σε σχέση με τη δύναμη των πλοίων του Στόλου, θα αναφερθούμε μόνον στις μονάδες που είναι πολεμικά πλοία και έχουν άμεση σχέση με τη διεκδίκηση της επικράτησης στη θάλασσα.

Η Διοίκηση Φρεγατών είναι η διοίκηση που κυρίως έχει την ευθύνη της επίτευξης θαλάσσιας κυριαρχίας. Στην παρούσα φάση η Διοίκηση Φρεγατών έχει τέσσερεις οριακά αξιόμαχες φρεγάτες κλάσεως Ύδρα (Meko 200HN) και έναν αριθμό θεωρητικής πολεμικής αξίας φρεγατών κλάσεως Έλλη. Έχει δρομολογηθεί η απόκτηση τριών (3) σύγχρονων φρεγατών κλάσεως Κίμων (FDI HN) οι οποίες προβλέπεται να τεθούν σε χρήση από το ΠΝ κατά το 2025-2026 και να καταστούν αρκετά γρήγορα επιχειρησιακές. Εδώ και τέσσερα χρόνια εξετάζεται ο εκσυγχρονισμός «μέσης ζωής» των τεσσάρων ή λιγότερων φρεγατών κλάσεως Ύδρα. Καθώς κατά τη στιγμή της συντάξεως του παρόντος, τα τέσσερα πλοία διανύουν το 32^ο, 28^ο και 26^ο έτος χρήσεώς τους και ο εξεταζόμενος «εκσυγχρονισμός» δεν έχει αποφασιστεί, συμβασιοποιηθεί, εκτελεστεί και καταστεί επιχειρησιακά διαθέσιμος, ο χαρακτηρισμός οποιασδήποτε παρεμβάσεως ως «μέσης ζωής» είναι προφανώς προσχηματικός. Οι ενέργειες που πρέπει να μεσολαβήσουν για να καταστεί ένα τέτοιο πλοίο εκσυγχρονισμένο και πραγματικά επιχειρησιακά διαθέσιμο είναι της τάξεως της τετραετίας. Δεδομένης και της κοπώσεως των πλοίων, του προωστηρίου σκεύους και των ηλεκτρομηχανολογικών τους συστημάτων, ενδεχόμενος εκσυγχρονισμός των μόνον των συστημάτων μάχης θα αποδώσει εξαιρετικά προβληματικά πλοία ενώ πιο εκτενής εκσυγχρονισμός θα έχει κόστος που ακυρώνει την ίδια τη σκοπιμότητα του. Άλλωστε, τελευταίως έχει σταματήσει η αναφορά σε «Εκσυγχρονισμό Μέσης Ζωής» και οι αναφορές γίνονται σε «αναβάθμιση δυνατοτήτων». Κατά πληροφορίες εξετάζεται η απόκτηση δύο φρεγατών κλάσεως Anzac (Meko 200ANZ), σημαντικής ομοιότητας με τις ελληνικές κλάσεως Ύδρα αλλά εκσυγχρονισμένων. Μία τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να προσδώσει σχετικά άμεσα στο ΠΝ δύο κύριες μονάδες με υπολογίσιμο ωφέλιμο υπόλοιπο χρόνο. Επιπλέον, εξετάζεται η απόκτηση έως (sic) τεσσάρων (4) πλοίων παράκτιας μάχης κλάσεως Freedom. Όπως έχει αναλυθεί, τα πλοία αυτά δεν αποτελούν κύριες μονάδες μάχης, ούτε είναι δυνατόν να καταστούν πλοία αυτής της κατηγορίας και να ενταχθούν στη Διοίκηση Φρεγατών, παρά μόνον προσχηματικά και με υψηλό κόστος.

Όπως είναι αυτονόητο, το σύνολο των ανωτέρω, ήσσονος σημασίας επιλογών ενίσχυσης της Διοικήσεως Φρεγατών πέραν της δρομολογημένης αποκτήσεως τριών συγχρόνων φρεγατών, συνεπάγεται κόστος το οποίο είναι αμφίβολο ότι η παρούσα και οι επόμενες πολιτικές ηγεσίες της Χώρας είναι διατεθειμένες να καταβάλουν, δεδομένης της συνολικής δημοσιονομικής καταστάσεως. Σχετικά με την παρούσα κατάσταση, επισημαίνεται ότι ενώ «λεφτά υπήρχαν» και είχαν διατεθεί περί τα 5 δις για την προμήθεια τεσσάρων φρεγατών, τελικά αγοράστηκαν τρεις φρεγάτες έναντι λίγο περισσοτέρων από 3 δις ευρώ. Ο λόγος είναι ότι μέχρι εκεί έφταναν οι -πραγματικοί και όχι θεωρητικά εξαγγελλόμενοι- οικονομικοί πόροι. Με δεδομένο ότι από το 2025 οι απαιτήσεις δημοσιονομικής πειθαρχίας θα ενταθούν σημαντικά, ότι η Χώρα παρουσιάζει οικονομική στασιμότητα με μοναδική «ανάπτυξη» τον τουρισμό και το… Ελληνικό, οι -οριακά κι αυτές- ρεαλιστικές επιλογές είναι η απόκτηση δύο αυστραλιανών Meko και ο περιορισμένος εκσυγχρονισμός δύο ή τριών ελληνικών Meko. Τα περί σχεδιαζόμενης αποκτήσεως φρεγατών κλάσεως Constellation εκτοπίσματος… 7.000 τόνων, τοποθετούνται με (πολιτική) ασφάλεια στο μέλλον όπου κανείς εμπλεκόμενος στις σχετικές διακηρύξεις δεν θα είναι πολιτικά ενεργός ώστε να χρειαστεί να λογοδοτήσει για τα παραμύθια του. 

Τεχνικές μείωσης της ραδιοδιατομής (RCS) – Mέρος Α΄

Υποναυάρχου (ε.α.) Γεωργίου Σάγου ΠΝ

Από το βιβλίο «Συστήματα Ραντάρ και Ηλεκτρονικού Πολέμου»

Εκδόσεις Παπασωτηρίου, 2018

ISBN: 9789604911196

Εισαγωγή – Ιστορία

Η επιδιωκόμενη μείωση της ραδιοδιατομής RCS (Radar Cross Section) των μαχητικών αεροσκαφών, πολεμικών πλοίων, ακόμη και κατευθυνόμενων βλημάτων, μη επανδρωμένων αεροσκαφών και άλλων τύπων οχημάτων και όπλων, στοχεύει στην ελάττωση της πιθανότητας ανίχνευσης από τα εχθρικά συστήματα ραντάρ, αυξάνοντας την καθυστέρηση εντοπισμού, όπως επίσης την πιθανότητα επιβίωσης και επιτυχούς διεκπεραίωσης της αποστολής, μέσω του πλεονεκτήματος του αιφνιδιασμού.

Το σύνολο των εξειδικευμένων τεχνολογιών που χρησιμοποιούνται συνδυαστικά για τη μείωση της ραδιοδιατομής ενός στόχου, όπως επίσης και των υπολοίπων υπογραφών του (θερμική / IR, οπτική / ορατή, ακουστική,[i] μαγνητική, κτλ) είναι γνωστές ως τεχνικές stealth και μπορεί να διακρίνονται σε χαμηλής παρατηρησιμότητας / ανιχνευσιμοτητας LO (Low Observability) ή ακόμη και σε πολύ χαμηλής παρατηρησιμότητας VLO (Very Low Observability). Αυτές, οι τεχνολογίες εφαρμόζονται ευρέως, τόσο σε εντελώς νέες σχεδιάσεις (όπως πχ μαχητικά 5^ης γενιάς F-35 ή νεότερα), όσο επίσης και για τη βελτίωση κάποιων ήδη υφιστάμενων υλοποιήσεων (πχ απορροφητικές επιστρώσεις σε παλαιότερης γενιάς μαχητικά F-15, F-16,  κτλ). Ο σκοπός, είναι η διατήρηση της ημέτερης ικανότητας εντοπισμού και παρακολούθησης, χωρίς όμως ο αντίπαλος να είναι σε θέση να κάνει το ίδιο για εμάς, σύμφωνα με το σκεπτικό ότι δεν μπορεί κάποιος να προσβάλλει κάτι που δεν “βλέπει” ή τουλάχιστον να μας εντοπίζει καθυστερημένα, σε σχετικά μικρή απόσταση, όταν πλέον είναι πολύ αργά να αντιδράσει. Οι συγκεκριμένες τεχνολογίες, ουσιαστικά κατορθώνουν να “σπάσουν” τον κύκλο / αλυσίδα στοχοποίησης (kill chain), ο οποίος αποτελείται από τα στάδια ανίχνευσης (detection), αναγνώρισης (identification), εντοπισμού θέσης (localization), στοχοποίησης (targeting) και εμπλοκής (engagement).

Η φιλοσοφία stealth αποτελεί μια ολιστική και πολυδιάστατη έννοια, η οποία περιλαμβάνει πολλές σχεδιαστικές παραμέτρους, που κάποιες φορές μπορεί να έρχονται σε σύγκρουση μεταξύ τους. Ειδικά στην περίπτωση της μείωσης του ηλεκτρομαγνητικού ίχνους απαιτείται από το στόχο να εκτρέπει την προσπίπτουσα ακτινοβολία μακριά από τον εχθρικό αισθητήρα ανίχνευσης (ραντάρ), να την απορροφά, ή ακόμη και να την ακυρώνει, παθητικά ή ενεργά. Ωστόσο, το ανιχνευόμενο σήμα ραντάρ (ηχώ) ενός στόχου είναι πολύπλοκο και περιλαμβάνει το συνολικό του μέγεθος (ραδιοδιατομή στόχου), σε συνδυασμό με την αναγνωρίσιμη εσωτερική του λεπτομέρεια ή την υπογραφή του. Οι μη απεικονιστικοί αισθητήρες ραντάρ βλέπουν μόνον το συνολικό μέγεθος του επιστρεφόμενου σήματος, που οφείλεται στη ραδιοδιατομή (RCS) του στόχου. Ωστόσο, το μέγεθος από μόνο του είναι παραπλανητικό, καθώς παρόμοια απόκριση παρέχεται τόσο από μεγάλους στόχους που ανακλούν ασθενώς, όσο και από μικρότερους στόχους με έντονη ανακλαστικότητα.     

      

Σχήμα 1: Μερικές από τις πρώτες τεχνικές μείωσης της ραδιοδιατομής σε κατασκοπευτικά αεροσκάφη της εποχής του ψυχρού πολέμου, τα οποία επιχειρούσαν σε μεγάλα ύψη. Η εμφάνιση αποτελεσματικών συστημάτων / βλημάτων SAM (Surface-to-Air) επίγειας αεράμυνας, εκ μέρους της Σοβιετικής Ένωσης, ήδη από το 1950, απετέλεσε το έναυσμα για την ανάγκη περαιτέρω ανάπτυξης των τεχνικών αυτών.

Μικρασιατική Εκστρατεία: Ο τρόπος πολέμου του τουρκικού στρατού

Γράφει ο Αρματιστής

Ταξίαρχος ε.α. Βασίλειος Λουμιώτης Βασίλειος

Η προετοιμασία ενός κράτους για να αντιμετωπίσει ένα πόλεμο και η διεξαγωγή του πολέμου αποτελούν ένα εξαιρετικά σύνθετο και κρίσιμης σημασίας πολιτικό ζήτημα, η ευθύνη του οποίου ανήκει αποκλειστικά στην κυβέρνηση του κράτους. Η διεξαγωγή του πολέμου εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, ο σημαντικότερος των οποίων είναι η ικανότητα της ανώτατης πολιτικής ηγεσίας αφενός μεν να προετοιμάσει κατάλληλα το κράτος, τις ένοπλες δυνάμεις του και το λαό να διεξαγάγουν με επιτυχία ένα ενδεχόμενο πόλεμο και αφετέρου δε να διεξαγάγει τον πόλεμο, εφόσον αυτός επιβληθεί, με σκοπό τη νίκη.

Κρίσιμης σημασίας ευθύνη της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας είναι να επιλέξει την ανώτατη ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων, αυτή που θα διαθέτει αποδεδειγμένα υψηλού επιπέδου ηγετικές ικανότητες και την απαιτούμενη επάρκεια για να σχεδιάσει και να διευθύνει τον πόλεμο στο επίπεδο της στρατιωτικής στρατηγικής, όσο και σε αυτό το επιχειρησιακό. Η επιλογή των «δικών μας κομματικών φύλων» για να ηγηθούν των ενόπλων δυνάμεων είχε πάντοτε δυσάρεστα αποτελέσματα και εμείς οι Έλληνες του γνωρίζουμε καλώς. Οφείλουμε να το γνωρίζουμε.   

Άλλοι παράγοντες που επιδρούν αποφασιστικά στο αποτέλεσμα ενός πολέμου είναι:

• Η ποιότητα του σώματος των αξιωματικών που θα διεξαγάγουν τις πολεμικές επιχειρήσεις στο επιχειρησιακό και τακτικό επίπεδο. Η ποιότητα αυτή καθορίζεται από τα κριτήρια επιλογής των υποψηφίων αξιωματικών, τις ηγετικές ικανότητες που πρέπει να διαθέτουν, ή να αποκτήσουν διά της εκπαιδεύσεως και την επαγγελματική τους κατάρτιση στην πολεμική τέχνη.
• Η επάρκεια του ακολουθούμενου μοντέλου κατάρτισης των αξιωματικών στα της πολεμικής τέχνης.
• Η διατιθέμενη πολεμική ισχύς του κράτους και το οργανωτικό σχήμα των ενόπλων δυνάμεων (βαρύ, ελαφρύ, ευκίνητο εύκαμπτο).
• Ο γενικός τρόπος αξιοποίησης της διατιθέμενης πολεμικής ισχύος από την κυβέρνηση κατά την ειρηνική περίοδο και από την ανώτατη στρατιωτική ηγεσία σε περίπτωση πολέμου για τη διεξαγωγή των πολεμικών επιχειρήσεων, όσο και από το λοιπό σώμα των αξιωματικών στο τακτικό επίπεδο, δηλαδή αυτό της διεξαγωγής της μάχης. Αναφερόμενοι στο γενικό τρόπο αξιοποίησης  της πολεμικής ισχύος εννοούμε αν αυτός θα είναι μόνο αποτρεπτικός, ή μόνο αποτρεπτικός/αμυντικός, ή μόνο αμυντικός/επιθετικός, ή μόνο επιθετικός. Εν πάσει περιπτώσει οριστικά αποτελέσματα σε περίπτωση πολέμου επιτυγχάνονται μόνο διά των επιθετικών επιχειρήσεων.
• Το επίπεδο εκπαίδευσης του στρατού, της πειθαρχίας και του ηθικού του, οι πληροφορίες περί του αντιπάλου κ.α..

Στο παρόν άρθρο θα εξεταστούν ζητήματα και γεγονότα που περιγράφουν τον τρόπο που ο τουρκικός στρατός διεξήγαγε τον πόλεμο κατά του Ελληνικού Στρατού στη Μικρά Ασία, στο στρατηγικό, στο επιχειρησιακό και στο τακτικό επίπεδο. Η ύπαρξη μίας σχετικά καλής γνώσης των κύριων γεγονότων της Μικρασιατικής Εκστρατείας θα βοηθήσει τον αναγνώστη στην κατανόησή όσων θα αναφερθούν. Δεν θα γίνει αναφορά στα πολιτικά ζητήματα του πολέμου. Το άρθρο θα επικεντρωθεί στην παρουσίαση των εξής κύριων ζητημάτων:

1. Την ανώτατη τουρκική πολιτικοστρατιωτική ηγεσία που σχεδίαζε και διηύθυνε τον πόλεμο στο επίπεδο της υψηλής και στρατιωτικής στρατηγικής, ως επίσης πολλές φορές και σε αυτό το επιχειρησιακό.
2. Το σώμα των Τούρκων αξιωματικών που διεξήγαγε τις επιχειρήσεις στο επιχειρησιακό και τακτικό επίπεδο.
3. Τον γενικό τρόπο διεξαγωγής των πολεμικών επιχειρήσεων από τις ανώτατες διοικήσεις.
4. Την ταχεία ανάπτυξη του Δυτικού Μετώπου του τουρκικού στρατού σε μια ισχυρή δύναμη ικανή να αντιμετωπίσει την Στρατιά Μικράς Ασίας.
5. Την αξιοποίηση της διατιθέμενης πολεμικής ισχύος από την ανώτατη τουρκική διοίκηση για την επίτευξη των πολιτικών σκοπών του πολέμου.

Συνέδριο για τη Μικρασιατική Εκστρατεία: Τα Πρακτικά

Την 1η Απριλίου του 2023 διοργανώθηκε Συνέδριο Στρατιωτικής Ιστορίας στη Λέσχη Αξιωματικών Ενόπλων Δυνάμεων με θέμα:

«Μικρασιατική Εκστρατεία: Στρατηγικές και επιχειρησιακές διαστάσεις«

Στο Συνέδριο προσκλήθηκε και συμμετείχε ο συντελεστής του ιστολογίου Ταξίαρχος ε.α. κος Βασίλειος Λουμιώτης, με εισήγηση με θέμα: «Ο τρόπος πολέμου των κεμαλικών δυνάμεων«.

Πριν από λίγες ημέρες εκδόθηκαν σε ηλεκτρονική μορφή τα Πρακτικά του Συνεδρίου, τα οποία και παρατίθενται παρακάτω, ελεύθερα για μεταφόρτωση.

Επισημαίνεται ότι το άρθρο του κ. Λουμιώτη θα δημοσιευτεί και στο ιστολόγιο, χωριστά, κατά τα γνωστά.

Τα Πρακτικά του Συνεδρίου μπορούν να μεταφορτωθούν από εδώ:

ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ 2023 ΠΡΑΚΤΙΚΑ 2024.03.14Λήψη

Σημείωση: το «κατέβασμα» του αρχείου γίνεται με το κουμπάκι πάνω δεξιά:

Το ελληνοτουρκικό ισοζύγιο κύριων οπλικών συστημάτων έως το 2030 και κάποιες σκέψεις, χωρίς πανηγυρισμούς

Ειδικού Συνεργάτη

Εκτόξευση τουρκικού βαλλιστικού πυραύλου Bora (ή Khan στην εξαγωγική του έκδοση), πολεμική κεφαλή 470 kg και ευστοχία <10 m. Το εν λόγω σύστημα υπηρετεί στις τουρκικές ΕΔ από το 2021. Δεν λαμβάνεται υπόψη στην παρούσα μελέτη.

Εδώ και κάμποσο καιρό, εμφανίζονται διάφοροι “αμυντικοί αναλυτές” σε διάφορα ΜΜΕ, προσπαθώντας να μας εισάγουν σε μία εικονική πραγματικότητα απόλυτης υπεροχής έναντι του εχθρού. Χρησιμοποιώντας κατά κανόνα παρελθοντικό χρόνο (“τώρα που πήραμε τις Μπελαρά”, “με τα F-35 έχουμε αποκτήσει υπεροχή”) και επιδεικνύοντας κάποιες φανταστικές εμβέλειες πλατφορμών και όπλων (“με το Rafale εγκλωβίζουμε και ρίχνουμε οτιδήποτε σε ακτίνα τουλάχιστον 200 χλμ”), καλλιεργούν το επικρατούν αφήγημα του εφησυχασμού. Όμως, έτσι δημιουργούν σύγχυση στον απλό πολίτη, καθώς το Rafale, αν και θεωρείται ένα πολύ καλό μαχητικό, δεν είναι το Death Star ή το Battlestar Galactica, οι FDI (Μπελαρά) ακόμα ναυπηγούνται κάπου στη Γαλλία, ενώ το πρώτο F-35 δεν θα πρέπει να αναμένεται πριν το 2031 στη χώρα, εφόσον βέβαια προχωρήσει σύντομα η εν λόγω προμήθεια. Η αισιοδοξία των εν λόγω “ειδικών” προσομοιάζει τη συμπεριφορά κάποιου που βρήκε ένα πέταλο στο χώμα και θεώρησε ότι είναι ήδη ιππότης, ενώ του λείπουν ακόμα 3 πέταλα, μερικά καρφιά και … το άλογο.

Όμως εθνικόν είναι το αληθές. Αν και είναι θεμιτό τα ΜΜΕ να διατηρούν το ενδιαφέρον και το ηθικό του κόσμου υψηλό, αυτό δεν μπορεί να γίνεται μέσω υπερβατικών χρονικών μετασχηματισμών, όπου οπλικά συστήματα τα οποία δεν έχουν καν παραγγελθεί, εμφανίζονται στη χώρα και μάλιστα ως να είναι πλήρως επιχειρησιακά.

Με αφορμή λοιπόν ένα άρθρο του Επισμηναγού Ιπταμένου εν αποστρατεία Στέφανου Καραβίδα (Δημοκρατία της Κυριακής, 04-02-24), θα επιχειρηθεί μία ρεαλιστική εκτίμηση της πραγματικής κατάστασης όσον αφορά το ελληνοτουρκικό ισοζύγιο σε ορισμένα κύρια οπλικά συστήματα (μαχητικά, φρεγάτες και υποβρύχια) τα επόμενα έτη. Ο αναγνώστης προειδοποιείται ότι ενδέχεται να ακολουθήσει πτώσις εκ των νεφών, ιδίως εάν είναι ανυποψίαστος.

Σχετικά με το Ενδεχόμενο Εντάξεως Πλοίων Κλάσεως Freedom στον Στόλο

Θερμές ευχαριστίες στους κ.κ. Γ.Σ., Μ.Κ. και Δ.Μ. για τα πολύτιμα σχόλια και παρατηρήσεις τους.

Η Υπό Εξέταση Λύση για τη Διοίκηση Φρεγατών

Με δεδομένο το αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει ο Στόλος μετά την παραγγελία των τριών φρεγατών γενικής χρήσεως κλάσεως Belhara και την εξάντληση των πόρων απόκτησης νέων πλοίων, η κυβέρνηση έχει στραφεί σε λύσεις ανάγκης για τη διατήρηση -όχι της οροφής, αλλά- ενός αξιοπρεπούς ελαχίστου αριθμού κυρίων μονάδων προκειμένου να είναι, έστω και προσχηματικά, δυνατή η εξάσκηση θαλασσίου ελέγχου στη ζωτική περιοχή του Αιγαίου Πελάγους. Η λύση ανάγκης που εξετάζεται είναι τα πλοία κλάσεως Freedom του Αμερικανικού Ναυτικού (Αμερ. Ναυτ.), τα οποία έχουν διαγράψει ταραχώδη πορεία στις τάξεις του, και τα οποία το Αμερ. Ναυτ. θέτει εκτός ενεργείας πρόωρα. Βάσει της επιστολής Μπλίνκεν προς Μητσοτάκη, το Αμερικανικό Υπουργείο Αμύνης έχει αποστείλει προς το Κογκρέσσο αίτημα για τη μεταβίβαση «έως τεσσάρων» πλοίων κλάσεως Freedom στην Ελλάδα. Η επιστολή ρητώς αναφέρει πλοία LCS, αλλά δεδομένου ότι από τις δύο κλάσεις της κατηγορίας είναι διαθέσιμα λόγω αποσύρσεως πλοία της κλάσης Freedom, είναι προφανές ότι η προσφορά μεταβιβάσεως αφορά αυτά.

Ακόμη κι αν η μεταβίβαση αυτή πραγματοποιηθεί, δεν λύνει κανένα πρόβλημα του ΠΝ επειδή τα πλοία αυτά δεν αποτελούν κύριες μονάδες και μόνον εικονικά μπορούν να ενισχύσουν τη δύναμη του Στόλου. Επιπλέον, καθώς τα πλοία θα απορροφήσουν σημαντικούς πόρους (χρηματικούς και ανθρώπινους) και θα αποτελούν μία εικονική λύση, θα αποτελέσουν και ιδανικό πρόσχημα για τις πολιτικές ηγεσίες προκειμένου να αδρανήσουν στο μέλλον, θεωρώντας ότι με τη μεταβίβαση αυτή το ΠΝ «απέκτησε τέσσερεις -πρακτικά καινούργιες- φρεγάτες».

Μικρασιατική Εκστρατεία. Τα Στρατιωτικά Εγκλήματα του Συνταγματάρχη Νικόλαου Πλαστήρα μεταξύ 13ης και 16ης Αυγούστου 1922 (π.ημ.). Μέρος Δεύτερο

Γράφει ο Αρματιστής

Ταξίαρχος ε.α. Βασίλειος Λουμιώτης

Πίνακας Περιεχομένων

1. Η καταστροφή της IV Μεραρχίας

 1.1 Το ιστορικό

 1.2 Πληροφορίες για την αιφνιδιαστική τουρκική επίθεση κατά της IV Μεραρχίας από το σύγγραμμα της Διεύθυνσης Ιστορίας του τουρκικού στρατού, «Η Μεγάλη Επίθεση»

 1.3 Πληροφορίες για τον αιφνιδιασμό της IV Μεραρχίας από την Έκθεση Πεπραγμένων του διοικητή της, Υποστράτηγου Δ. Δημαρά

 1.4 Πληροφορίες από το υπόμνημα που υπέβαλε ο διοικητής του 8^ου Συντάγματος, Αντισυνταγματάρχης Καρύδης, στην Ανακριτική Επιτροπή Ελέγχου Δοσιλόγων

 1.5 Πληροφορίες από την Έκθεση Πεπραγμένων του 8^ου Συντάγματος, που συντάχθηκε από τον διοικητή του ΙΙ/8 Τάγματος Ταγματάρχη Σπυρίδωνα Αθανασόπουλο

 1.6 Πληροφορίες από την Έκθεση Πεπραγμένων του διοικητή του 35^ου Συντάγματος ΠΖ Αντισυνταγματάρχη Παπαπαναγιώτου

 1.7 Πληροφορίες για την τουρκική αιφνιδιαστική επίθεση από την κατάθεση στην Ανακριτική Επιτροπή Επιχειρήσεων Μικράς Ασίας του Υπασπιστή του 26^ου Συντάγματος Λοχαγού Σ. Πανταζή

 1.8 Οι απώλειες προσωπικού και υλικού των IV και ΧΙΙ Μεραρχιών

2. Οι ευθύνες του διοικητή της IV Μεραρχίας για την καταστροφή της Μεραρχίας του

3. Το Απόσπασμα Πλαστήρα κατά την φυγή του προς το Τουμλού Μπουνάρ συναντάται με τα ατάκτως υποχωρούντα τμήματα της IV Μεραρχίας

 3.1 Η συνάντηση με βάση την Έκθεση Πλαστήρα

 3.2 Ο Συνταγματάρχης Πλαστήρας αποφεύγει να θέσει τα ατάκτως υποχωρούντα τμήματα της IV Μεραρχίας υπό τις διαταγές του

 3.3 Ο Πλαστήρας αποφεύγει να ενημερωθεί από τους διοικητές του 8^ου και 35^ου Συνταγμάτων περί των διαταγών που έλαβαν από την IV Μεραρχία

 3.4 Η μη ανάληψη από τον Πλαστήρα της διοίκησης των Συνταγμάτων της IV Μεραρχίας συνιστά στρατιωτικό έγκλημα

 3.5 Η συνάντηση του Πλαστήρα με τα ατάκτως υποχωρούντα Συντάγματα της IV Μεραρχίας είναι πραγματικό γεγονός;

 3.6 Το Απόσπασμα Πλαστήρα έφευγε συντεταγμένο, ή ατάκτως;

4. Ο Πλαστήρας φθάνοντας στο χωριό Μπασκιμσέ παρουσιάζεται στον διοικητή της I Μεραρχίας Υποστράτηγο Α. Φράγκου

 4.1 Η συνάντηση με βάση την Έκθεση Πλαστήρα

 4.2 Η σχολιαζόμενη καταχώρηση της Έκθεσης Πλαστήρα είναι ψευδής και του «παραλόγου»

 4.3 Η συνάντηση Φράγκου – Πλαστήρα μέσα από το βιβλίο του Αντιστράτηγου ε.α. Κλεάνθη Μπουλαλά – ο Υποστράτηγος Φράγκου δεν έθεσε τον Πλαστήρα υπό την διοίκησή του

5. Ο Πλαστήρας συνεχίζει τη «συντεταγμένη» φυγή του προς το Τουμλού Μπουνάρ όπου φθάνει πολλές ώρες νωρίτερα από τους «φυγάδες» της IV Μεραρχίας

6. Στρατιωτικές μειονεξίες του Πλαστήρα που είχαν ως αποτέλεσμα τον αιφνιδιασμό του Αποσπάσματός του, μεγάλες απώλειες προσωπικού και υλικού και την άτακτη φυγή της δύναμής του

 6.1 Ο αιφνιδιασμός και η συντριβή του Αποσπάσματος Πλαστήρα τη 18^η Αυγούστου στην περιοχή των χωριών Dumenler – Bahadir – Samra

 6.2 Η μάχη του Σαλιχλί – Μη λήψη από τον Πλαστήρα των επιβαλόμμενων μέτρων ασφαλείας για την κάλυψη της οδού υποχώρησης της Ομάδας Φράγκου και ο επελθών αιφνιδιασμός του Αποσπάσματος του

1. Η καταστροφή της IV Μεραρχίας

1.1. Το ιστορικό

Οι Μονάδες της IV Μεραρχίας συμπτύχθηκαν στο Κιοπρουλού με σχετική τάξη, λαμβάνοντας βεβαίως υπόψη τις συνθήκες υπό τις οποίες διατάχθηκε η σύμπτυξη, ότι οι Μονάδες της Μεραρχίας βρίσκονταν σε στενή εμπλοκή με τις αντίστοιχες τουρκικές δυνάμεις και επομένως απαιτούνταν σημαντικός χρόνος να απαγκιστρωθούν και στη συνέχεια να κάνουν έναρξη της υποχωρητικής κίνησης. Η κόπωση όμως από την διήμερη σκληρή μάχη στην οποία οι Μονάδες της Μεραρχίας συμμετείχαν αδιαλείπτως από την έναρξή της, η επακολουθήσασα ήττα και οι μεγάλες απώλειες επέδρασαν δυσμενώς στο ηθικό των ανδρών. Τα 8^ο και 11^ο Συντάγματα Πεζικού διένυσαν μεγάλες αποστάσεις, κατά το μεγαλύτερο μέρος υπό συνθήκες σκότους, για να φθάσουν στο Κιοπρουλού. Το 8^ο Σύνταγμα διχάστηκε εξ αιτίας της ανευθυνότητας του διοικητή του και τα ΙΙ/8 και ΙΙΙ/8 Τάγματα ακολουθώντας το προβλεπόμενο στη διαταγή του Συντάγματος δρομολόγιο έφθασαν μετά πορεία 30 χλμ., τις μεταμεσονύκτιες ώρες, στη στενωπό Γκετζέκ Χαμάμ, όπου στάθμευσαν για να ξεκουραστούν μέχρι να ξημερώσει. Η κατάσταση που επικρατούσε στην κοιλάδα του Κιοπρουλού όπου είχε συγκεντρωθεί μία δύναμη πλέον των 12.000 ανδρών και 6.000 κτηνών περίπου, καθώς και ένας μεγάλος αριθμός αυτοκινήτων και πυροβόλων, δεν πρέπει να ήταν ευχάριστη από πλευράς συνοχής των Μονάδων.

Καλή Χρονιά!

Οι συντελεστές του ιστολογίου ευχόμαστε από καρδιάς σε όλους τους αναγνώστες μας και σε όλους τους Έλληνες να είναι το 2024 γεμάτο Υγεία, Ευτυχία και Επιτυχίες!

Επί τη ευκαιρία, εκμεταλλευόμαστε την ευκαιρία για να ενημερώσουμε τυχόν ενδιαφερόμενους για ορισμένα πρακτικά θέματα:

(α) Στα περιεχόμενα του παρόντος ιστολογίου προστέθηκαν δύο σελίδες (τις βρίσκετε εύκολα στο επάνω μέρος της ιστοσελίδας). Η μία σελίδα, με τίτλο «ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ«, έχει συνδέσμους με όλες τις αναρτήσεις που έχουν γίνει στο παρόν ιστολόγιο από την έναρξη της λειτουργίας του. Η δεύτερη σελίδα, με τίτλο «ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ – ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ«, έχει συνδέσμους σε όλα τα άρθρα που έχουν δημοσιευτεί στο ιστολόγιο σε σχέση με τη Μικρασιατική Εκστρατεία, ομαδοποιημένα κατά θέματα. Και οι δύο σελίδες, που στο άμεσο μέλλον θα υποστούν περαιτέρω επεξεργασία ώστε να καταστούν πιο εύχρηστες, παρέχουν στον αναγνώστη ένα χρήσιμο εργαλείο για την εποπτεία των εργασιών που έχουν αναρτηθεί, και που η μορφή ιστολογίου δεν καθιστά άμεσα προσιτές.

Ειδικά για την αρθρογραφία της Μικρασιατικής Εκστρατείας, επισημαίνεται ότι η συγκέντρωση των εδώ περιεχομένων δεν υποκαθιστά την «κανονική» ιστοσελίδα «Μικρασιατική Εκστρατεία 1919-1922
Η Στρατιωτική Ιστορία» η οποία πρόκειται να ενημερωθεί και να επεκταθεί μέσα τον χειμώνα του τρέχοντος έτους.

(β) Τίθεται σταδιακά σε λειτουργία ένα νέο ιστολόγιο με τίτλο «Μετά τη Μεταπολίτευση«. Στο ιστολόγιο αυτό θα φιλοξενούνται άρθρα με περισσότερο «πολιτικό» χαρακτήρα και λιγότερο «τεχνικά στρατιωτικά» άρθρα, ώστε οι ενδιαφερόμενοι για το ένα ζήτημα να μην… υφίστανται τη θεματολογία του άλλου, που ενδεχομένως να τους είναι αδιάφορη. Το ίδιο άλλωστε γίνεται σταδιακά και με τον λογαριασμό στο X, όπου ο λογαριασμός @Velisarios21 διατηρείται με αμιγώς στρατιωτικά θέματα, ενώ για ευρύτερα πολιτικά θέματα θα χρησιμοποιείται ο λογαριασμός @ksbrilios (Βελισάριος_Τα Πολιτικά).

Και πάλι, ευχόμαστε στους αναγνώστες μας Υγεία και Ευτυχία για το Νέο Έτος.

Μικρασιατική Εκστρατεία: Τα Στρατιωτικά Εγκλήματα του Συνταγματάρχη Νικολάου Πλαστήρα μεταξύ 13ης και 16ης Αυγούστου 1922 (π.ημ.). Μέρος Πρώτο

Γράφει ο Αρματιστής

Ταξίαρχος ε.α. Βασίλειος Λουμιώτης

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

1. Πρόλογος

2. Εισαγωγή

3. Τα Διαπραχθέντα από τον Συνταγματάρχη Νικόλαο Πλαστήρα Στρατιωτικά Εγκλήματα με βάση τον Στρατιωτικό Ποινικό Κώδικα

4. Παρέκβαση: Η Αποστολή («εντολή») στον στρατό, και δη εν πολέμω

5. Ο Πλαστήρας δεν εκτελεί την αντεπίθεση που διατάχθηκε από την IV Μεραρχία για την ανακατάληψη των απολεσθεισών θέσεων του Κέντρου Αντιστάσεως Καμελάρ

5.1. Το Ιστορικό

5.2. Το διαπραχθέν από τον Πλαστήρα στρατιωτικό έγκλημα

6. Ο Πλαστήρας δεν εκτελεί ρητή εντολή της IV Μεραρχίας να την καλύψει στα υψώματα Νοτίως του χωριού Κιοπρουλού

6.1. Το Ιστορικό

6.2. Το στρατιωτικό έγκλημα που διέπραξε ο Πλαστήρας

6.3. Ο λόγος που επικαλείται ο Πλαστήρας για να δικαιολογηθεί για τη μη εκτέλεση της αποστολής του είναι ανυπόστατος και άνευ αξίας

7. Ο Πλαστήρας διακόπτει αυθαίρετα την υπαγωγή του υπό την IV Μεραρχία και μετακινεί το Απόσπασμά εκτός της παράταξής της

7.1. Ο Πλαστήρας είχε προαποφασίσει να μην εκτελέσει τις αποστολές που του ανέθεσε η IV Μεραρχία και να αποκοπεί αυθαίρετα από την διοίκησή της

7.2. Το Απόσπασμα Πλαστήρα στον Σιδηροδρομικό Σταθμό Μπαλ Μαχμούτ – Η ειρωνεία των πραγμάτων

7.3.      Ο Πλαστήρας μετακινεί το Απόσπασμά του 3 χλμ. Δυτικά του Σιδηροδρομικού Σταθμού του Μπαλ Μαχμούτ

7.4.      Ο Πλαστήρας αποκρύπτει στην Έκθεσή του την μετακίνηση του Αποσπάσματός του 3 χλμ. Δυτικά του Σιδηροδρομικού Σταθμού Μπαλ Μαχμούτ

7.5.      Η αυθαίρετη απόφαση του Πλαστήρα να διακόψει την υπαγωγή του υπό την IV Μεραρχία και να εγκαταλείψει τον τομέα ενεργείας της συνιστά στρατιωτικό έγκλημα

8. Ο Πλαστήρας εγκαταλείπει την παράταξη της IV Μεραρχίας και του Α΄ Σώματος Στρατού και φεύγει άνευ διαταγής και εχθρικής πίεσης προς το Τουμλού Μπουνάρ

8.1. Ο Πλαστήρας επιδιώκει να δικαιολογήσει την φυγή του προς το Τουμλού Μπουνάρ (που θα ακολουθήσει) ισχυριζόμενος ότι παρά τις προσπάθειές του δεν έλαβε διαταγές από την IV Μεραρχία

8.2. Ο Πλαστήρας καταβάλει «αγωνιώδεις προσπάθειές» για να λάβει διαταγές από την IV Μεραρχία, θέτοντας σε κίνδυνο την ίδια την ζωή του!

8.3. Ο Πλαστήρας επιδιώκει να οικοδομήσει ως αιτία της φυγής του προς το Τουμλού Μπουνάρ την μη λήψη διαταγών από την IV Μεραρχία, και την υποχώρηση των γειτονικών του Μονάδων

8.4. Το λυκαυγές της 15^ης Αυγούστου η οδός υποχώρησης της IV Μεραρχίας έχει αποκαλυφθεί στον εχθρό στα υψώματα Νοτίως Κιοπρουλού

8.5. Το Απόσπασμα Πλαστήρα εγκαταλείπει το πεδίο της Μάχης και τρέπεται σε φυγή προς το Τουμλού Μπουνάρ

8.6. Το στρατιωτικό έγκλημα που συνιστά η φυγή του Αποσπάσματος Πλαστήρα από το πεδίο της μάχης

1.   Πρόλογος

Σε έξι άρθρα μου που δημοσιεύτηκαν στο παρόν ιστολόγιο έχω αναφερθεί διεξοδικά στην προβληματική δράση του Συνταγματάρχη Πλαστήρα κατά την Μικρασιατική Εκστρατεία. Στα εν λόγω άρθρα οι παραβάσεις του Πλαστήρα παρουσιάστηκαν ως προβληματική δράση, μολονότι αποτελούσαν στρατιωτικά εγκλήματα που διαπράχθηκαν ενώπιον του εχθρού. Στο παρόν άρθρο η παραβατική δράση του Πλαστήρα χαρακτηρίζεται ως εγκληματική με βάση τον τότε ισχύοντα Στρατιωτικό Ποινικό Κώδικα.

Το άρθρο αυτό αποτελεί μία κατά το δυνατόν συνοπτική παρουσίαση των γεγονότων που δημοσιεύτηκαν στα άρθρα που ανέφερα, και προσδιορίζονται κατά σαφή τρόπο οι λόγοι που οι ενέργειες του Πλαστήρα συνιστούν στρατιωτικά εγκλήματα. Επίσης στο άρθρο περιγράφονται οι τραγικές συνέπειες της μη εκτέλεσης από τον Πλαστήρα των αποστολών που του ανατέθηκαν, η φυγή του προς το Τουμλού Μπουνάρ και το τι ακριβώς συνέβη στον αναφερόμενο χώρο την 16^η Αυγούστου 1922. Στο άρθρο δεν γίνεται αναφορά στο ζήτημα της ανυπακοής του Πλαστήρα στο Ακτσάλ Νταγ την 2 και 3 Ιουλίου 1921.

Αρχικό Σχόλιο για τον Ισραηλο-παλαιστινιακό Πόλεμο

«Ο πόλεμος είναι μία πράξη βίας με στόχο να εξαναγκάσουμε τον αντίπαλο να υποκύψει στη θέλησή μας.»

Όποιος θέλει να παρακολουθήσει με νοήμονα τρόπο ό,τι συμβαίνει και ό,τι τι θα ακολουθήσει, καλόν είναι να έχει πάντα κατά νου τον ορισμό του πολέμου.