Μικρασιατική Εκστρατεία: Παρεξηγήσεις και Μύθοι, Μέρος 2ο

Γράφει ο Κ/Δ Κ.Β.

Σε συνέχεια του προηγουμένου κειμένου που αφορούσε τις ιδιόρρυθμες απόψεις του κ. Καργάκου για το στρατιωτικό σκέλος της Μικρασιατικής Εκστρατείας, παρουσιάζεται το δεύτερο μέρος της εργασίας που πραγματεύεται ισχυρισμούς του αείμνηστου – και κορυφαίου τουρκολόγου – Νεοκλή Σαρρή.

Ο αείμνηστος καθηγητής Νεοκλής Σαρρής, σε παρέμβασή του με τίτλο «Η Μικρασιατική Εκστρατεία και η Σμύρνη όπως δεν έχει μέχρι σήμερα ιστορηθεί», στο ένθετο της εφημερίδας ΤΟ ΠΑΡΟΝ με τον εξαιρετικά ενδιαφέροντα τίτλο: «Τι οδήγησε στην Μικρασιατική Τραγωδία – Μπορούσε να αποφευχθεί;» μεταξύ άλλων αναπτύσσει την άποψη περί απέχθειας και ρατσισμού έναντι των Μικρασιατών που κυριαρχούσε στην βασιλική παράταξη των Αθηνών και η οποία  απετέλεσε και το κυριότερο αίτιο της καταστροφής. Συνδυάζοντας την πεποίθηση αυτή με στρατιωτικές υποθέσεις και θεωρίες, η όλη Μικρασιατική Εκστρατεία λαμβάνει απρόβλεπτες ιστορικές διαστάσεις:

«Η αρνητική αυτή έναντι των Μικρασιατών, Σμυρνιών, Ποντίων κ.ά. στάση έχει και ένα τραγικό επακόλουθο: την ίδια την Μικρασιατική Καταστροφή! Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι ο πρίγκιπας Ανδρέας (πατέρας του Φιλίππου, συζύγου της βασίλισσας Ελισάβετ της Αγγλίας), ο οποίος χάρη στην ξενική παρέμβαση γλίτωσε την τελευταία στιγμή την παραπομπή του στο στρατοδικείο που δίκασε και καταδίκασε τους Έξι, με την κατηγορία ότι ως αξιωματικός υπήρξε ένας από τους υπαιτίους της καταστροφής, έγραφε σε ιδιωτική επιστολή ότι θα έπρεπε να άφηναν τους Σμυρνιούς και Μικρασιάτες να τους σφάξουν οι κεμαλικοί, για να μη μολύνουν ως ακραιφνείς βενιζελικοί την Ελλάδα! Το ανόσιο όμως ομολόγημα του πρίγκιπα Ανδρέα υποσυνείδητα υπήρχε, όπως θα δούμε στην συνέχεια και σε άλλους, με πρώτο ίσως τον αρχιστράτηγο της ήττας και ένα από τους Έξι, Χατζανέστη, που έπασχε από σοβαρότατο ψυχικό νόσημα. Όπως μας πληροφορεί ο καθηγητής Μπιλγκέ Ουμάρ σ’ ένα πολύ περιεκτικό και ενδιαφέρον έργο του που τιτλοφορείται «Οι τελευταίες ημέρες των Ελλήνων στη Σμύρνη», μόλις διερράγη το μέτωπο και άρχισε η οπισθοχώρηση των ελληνικών στρατευμάτων, ο Κεμάλ δίχως χρονοτριβή εισήλθε στη Σμύρνη με το επιτελείο του, με τη συνοδεία μόνον ενός σώματος ιππικού των σπαθοφόρων με διοικητή τον Φαχρεντήν πασά (Αταλάη). Η διαταγή του Χαντζανέστη προς τις οπισθοχωρούσες δυνάμεις ήταν να παρακάμψουν την πόλη της Σμύρνης και να προωθηθούν προς τις περιφερειακές προκειμένου να επιβιβαστούν στα πλοία του στόλου που ναυλοχούσε στην περιοχή. Παρά ταύτα μια ταξιαρχία, προερχόμενη από το Σεϋντίκιοϊ, κατά λάθος θέλησε να διέλθει από τη Σμύρνη και αποδεκατίστηκε από τους σπαθοφόρους. Σημειώνει λοιπόν ο τούρκος ερευνητής σε υποσημείωση (σελ. 294 υποσημ. 16):

Μικρασιατική Εκστρατεία: Παρεξηγήσεις και Μύθοι, Μέρος 1ο

(Σημείωση: Εξ αφορμής της κυκλοφορίας του βιβλίου του κ. Σαράντου Καργάκου «Μικρασιατική Εκστρατεία: Από το Έπος στην Τραγωδία» ως προσφορά της εφημερίδας Real News, επαναφέρουμε ένα πρόσφατο κείμενο σε σχέση με τη στρατιωτική ανάλυση της εκστρατείας από τον κ. Καργάκο. Το κείμενο δεν αναφέρεται στο βιβλίο καθ΄εαυτό αλλά σε κείμενο του κ. Καργάκου, με το ίδιο θέμα, που δημοσιεύτηκε στο υπηρεσιακό περιοδικού του ΓΕΝ, «Ναυτική Επιθεώρηση», τεύχος 582 του 2012. Η συνάφεια είναι, νομίζουμε, προφανής. Τις αμέσως επόμενες ημέρες θα αναρτηθεί το 2ο μέρος του κειμένου, που αναφέρεται σε παρεμφερείς θέσεις του αείμνηστου Νεοκλή Σαρρή.)

Γράφει ο Κ/Δ Κ.Β.

Με τη συνεργασία του Αρματιστή

Το ιστολόγιο αυτό έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη Μικρασιατική Εκστρατεία και ιδιαίτερα για τη στρατιωτική της πτυχή. Στο πλαίσιο αυτής της ενασχόλησης, έχει ξεκινήσει μια προσπάθεια για τη συστηματική επαν-εξιστόριση της Εκστρατείας από στρατιωτικής πλευράς, προσπάθεια που συνεχίζεται αδιάλλειπτα.

Ομως, η Μικρασιατική Εκστρατεία, σαν κομβικό σημείο της Νεώτερης Ελληνικής Ιστορίας, απασχολεί ευρύτερα την ελληνική ιστορία. Και η ενασχόληση με τη στρατιωτική της πτυχή δεν υπήρξε πάντοτε ευτυχής, τροφοδοτώντας παρεξηγήσεις, ενίοτε και με ευρύτερες πολιτικές προεκτάσεις.

Εκτός της σειράς της Μικρασιατικής Εκστρατείας που ετοιμάζεται, αλλά στο ίδιο πνεύμα, δημοσιεύουμε, σε δύο συνέχειες, μία εργασία του φίλου Κ/Δ ΚΒ που σχολιάζει και αποσαφηνίζει δύο τέτοιες περιπτώσεις.

Η Μικρασιατική Εκστρατεία η οποία κατέληξε στην Μικρασιατική Καταστροφή, αν και έχει απασχολήσει ιδιαίτερα τον συγγραφικό κόσμο της χώρας, εξακολουθεί να περιβάλλεται από ορισμένους από πέπλο μυστηρίου και την άχλη θεωριών διεθνούς συνομωσίας. Περαιτέρω φανταστικά στοιχεία και θεωρητικά σχέδια επί χάρτου που αφορούν το στρατιωτικό καθαρά σκέλος, δίδουν στον σύγχρονο μελετητή μια εικόνα εκτός πραγματικότητας. Ο σύγχρονος μελετητής που θα θελήσει να ασχοληθεί με το εξαιρετικής σημασίας ιστορικό γεγονός, διατρέχει τον κίνδυνο να αποπροσανατολιστεί πλήρως και να πέσει θύμα των θέσεων που αναπτύσσονται από κατά γενική παραδοχή σοβαρούς και καταξιωμένους ερευνητές, όταν αυτοί υπεισέρχονται σε στρατιωτικές αναλύσεις.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν οι παρακάτω αναλύσεις, εκτιθέμενες από δύο κατά τα άλλα σοβαρούς πνευματικούς άνδρες της χώρας και συγκεκριμένα τον φιλόλογο κ. Σαράντο Καργάκο και τον αείμνηστο καθηγητή Νεοκλή Σαρρή.

Περίπτωση 1^η : ο κ. Σαράντος Καργάκος

Στο υπηρεσιακό περιοδικού του ΓΕΝ, «Ναυτική Επιθεώρηση», τεύχος 582 του 2012, παρατίθενται αποσπάσματα από το βιβλίο του Ιστορικού, Φιλολόγου και Δοκιμιογράφου Σαράντη Καργάκου «Η Μικρασιατική Εκστρατεία 1919-1922, από το Έπος στην Τραγωδία», που εκδόθηκε το 2010[i]. Μεταξύ άλλων διαβάζουμε τα εξής: