Η Γερμανική «διαμεσολάβηση» στον ελληνο-ιταλικό πόλεμο

Γράφει ο Κλεάνθης

Κατά καιρούς, σε διάφορα έντυπα που ασχολούνται με την ιστορία εμφανίζονται άρθρα σχετικά με το μεγάλο θέμα της εμπλοκή της χώρας μας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και ειδικότερα με το αν η εμπλοκή αυτή μπορούσε να αποφευχθεί ή έστω να περιοριστεί στο Αλβανικό Μέτωπο. Η εξέταση της πιθανότητας αυτής είναι πολύ ελκυστική, γιατί έτσι η χώρα πιθανόν να γλύτωνε τις βαρύτατατες καταστροφές – κάθε είδους – που υπέστη κατά τη φοβερή δεκαετία 1940-1949 και οι οποίες  δεν έχουν ακόμα επουλωθεί πλήρως.

Άρθρα με τίτλους όπως «Η Βρετανία εξώθησε την Ελλάδα στον Β΄ ΠΠ» ή «Οι γερμανικές προσπάθειες για ανακωχή κατά τον  ελληνο-ιταλικό πόλεμο», προβάλλουν ως βασική θέση ότι η Γερμανία ήταν αρχικά αδιάφορη για τα τεκταινόμενα στη Μεσόγειο  – λόγω έλλειψης ιδίων συμφερόντων – και ως εκ τούτου «ουδέτερη» στην ελληνο-ιταλική σύρραξη. Εμφανίζεται, λοιπόν, καταχρηστικά η χώρα αυτή να επιθυμεί τη σύναψη ανακωχής στον ελληνο-ιταλικό πόλεμο, προσφερόμενη να διαμεσολαβήσει προς τη σύμμαχο της Ιταλία – και συχνά μάλιστα με μειωτικούς όρους (!) – ενώ παράλληλα, σύμφωνα πάντα με τα άρθρα αυτά, η τελική ευθύνη για την ελληνική καταστροφή επιρρίπτεται στην αγγλική πολιτική. Υποβαθμίζεται έτσι σοβαρά η ωμή επιθετικότητα της φασιστικής Ιταλίας και η ισχύς της συμμαχίας της με την – επίσης άκρως επιθετική – ναζιστική Γερμανία.

H αίσθηση πάντως ότι η Γερμανία προσπάθησε να μεσολαβήσει για να επιτευχθεί ανακωχή στον ελληνο-ιταλικό πόλεμο, είναι ευρέως διαδομένη και υπάρχουν τέτοιες αναφορές από τη Wikipedia, μέχρι και την πολύ έγκυρη «Ιστορία του Ελληνικού Έθνους» (τ. ΙΕ’).  Το εντυπωσιακό είναι ότι, ταυτόχρονα,  δεν υπάρχει τεκμηρίωση για σοβαρές γερμανικές κινήσεις. Διότι δεν θεωρούνται σοβαρή τεκμηρίωση π.χ οι  κινήσεις μυστικών υπηρεσιών (όπως αυτή του φον Κανάρις στην Μαδρίτη), καθώς σε υπηρεσίες σαν αυτές, η εξαπάτηση και τα «σκοτεινά» σχέδια εμπεριέχονται στις βασικές τους αποστολές.  Επιπλέον – και περιέργως – παραλείπεται από τις αναφορές αυτές το καίριο ζήτημα της στάσης του ίδιου του Χίτλερ, ο οποίος σύμφωνα με όλα τα στοιχεία, αντί μεσολάβησης για ανακωχή κατήρτιζε με το γερμανικό Γενικό Επιτελείο πλήρη σχέδια εισβολής στην Ελλάδα, ήδη από τον Νοέμβριο του 1940.

Η συνθηκολόγηση του Ελληνικού Στρατού στις 20 Απριλίου 1941 – Μέρος Α’

«Ανδρών επιφανών»

Γράφει ο Αρματιστής

Σε κείμενο μου που αναρτήθηκε στο παρόν ιστολόγιο στις 30 Οκτωβρίου με τίτλο «28^η Οκτωβρίου 1940: Παρεξηγήσεις και ανακρίβειες», ο σχολιαστή ΒΦ έθεσε ορισμένα πολύ σοβαρά ζητήματα και ερωτήματα που αφορούν τον τρόπο διεξαγωγής των επιχειρήσεων τον Απρίλιο του 1941 στο Θέατρο Επιχειρήσεων της Αλβανίας και της Κεντρικής Μακεδονίας, που ως γνωστό είχαν ως αποτέλεσμα τη συνθηκολόγηση των Ελληνικών δυνάμεων των Τμημάτων Στρατιάς Ηπείρου και Δυτικής Μακεδονίας. Τα ζητήματα και ερωτήματα που έθεσε ο σχολιαστής αφορούν κατά βάση πιθανές ευθύνες του Αρχιστράτηγου του Ελληνικού Στρατού, Στρατάρχη [τότε αντιστράτηγου] Αλέξανδρου Παπάγου.

Κατ’ αρχάς οφείλω να δηλώσω ότι δεν θεωρώ τον εαυτό μου ικανό να αναλάβει το ρόλο του κριτή ή του υπερασπιστή του Στρατάρχη Αλέξανδρου Παπάγου, του Αρχιστράτηγου του Ελληνικού Στρατού σε δύο νικηφόρους πολέμους. Με σεβασμό όμως προς τη μνήμη του, θα προσπαθήσω να τοποθετηθώ όσο αναλυτικά επιτρέπει ο χώρος, στα πολύ σοβαρά θέματα που άνοιξε ο σχολιαστής. Για να είναι δυνατή η κατανόηση των όσων θα αναφέρω, είναι αναγκαίο να αναφερθώ σε κάποια κρίσιμα ζητήματα εκείνης της περιόδου που ενδεχομένως πολλοί να μη τα γνωρίζουν. Εξ ανάγκης το κείμενό μου θα παρουσιαστεί σε δύο μέρη, στο δεύτερο εκ των οποίων θα αναπτυχθούν οι απόψεις μου στα ζητήματα και ερωτήματα που έθεσε ο σχολιαστής. Πρέπει να επισημανθεί ότι για τη κατανόηση του κειμένου είναι απαραίτητη η χρησιμοποίηση των σχεδιαγραμμάτων που το συνοδεύουν.

Στο πόλεμο του 1940-41 έγιναν πολλά και σημαντικά λάθη σε όλα τα επίπεδα της διεύθυνσης του πολέμου. Αλλά κατά τη γνώμη μου, αυτά σε καμιά περίπτωση δεν απομειώνουν το μεγάλο επίτευγμα που πέτυχε το έθνος υπό την ηγεσία άξιων ανθρώπων.  Άλλωστε κανένας πόλεμος δεν διεξήχθη χωρίς λάθη. Η κριτική που γίνεται στο πλαίσιο ενός στρατιωτικού πολεμικού απολογισμού που αποβλέπει στην βελτίωση της ικανότητας του στρατού να διεξάγει με επάρκεια πολεμικές επιχειρήσεις, είναι αναγκαία και ευπρόσδεκτη. Η κριτική όμως που γίνεται με αφορισμούς – κυρίως από στρατιωτικούς – με σκοπό να μειώσει την αξία των ηγετών που ανέλαβαν την ευθύνη διεξαγωγής εκείνου του μεγάλου και νικηφόρου πολέμου, δεν μπορεί να είναι αποδεκτή. Ακόμη, δεν μπορεί και δεν πρέπει να γίνονται αποδεκτές  [χωρίς τουλάχιστο τη βάσανο της αναλυτικής και σε βάθος μελέτης] εκθέσεις που συντάχθηκαν από τις επιτροπές που όρισαν οι κατοχικές κυβερνήσεις με σκοπό να μειώσουν την αξία των στρατιωτικών ηγετών της πολέμου. Μπορεί αυτοί που υπέγραψαν τη συνθηκολόγηση [και στη συνέχεια συμμετείχαν και στις κατοχικές κυβερνήσεις] να ισχυρίζονται ότι έσωσαν το στρατό από την αιχμαλωσία, αλλά ο αρχιστράτηγος της επικής μάχης που δόθηκε στα βουνά της Ηπείρου και τέσσερις άλλοι στρατηγοί οι οποίοι έμειναν πιστοί στον όρκο τους και δεν υπέστειλαν τις σημαίες, σύρθηκαν αιχμάλωτοι στα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Χίτλερ. Δυστυχώς, την κακή κριτική των στρατιωτικών την έκανε [και συνεχίζει να την κάνει] σημαία η πλευρά που μισεί θανάσιμα κάθε λέξη παράγωγο του έθνους, με αποτέλεσμα η μεγάλη εκείνη μάχη της Ελλάδας και η θυσία των παιδιών της να εξαντλείται στο ποιος είπε το ΟΧΙ. Τραγικό αποτέλεσμα της «εκτροπής» είναι ότι ο κατ’ έτος «εορτασμός» της επετείου της μεγάλης μάχης, αντί να αποτελεί ημέρα εθνικής και πατριωτικής περισυλλογής και απόδοσης της οφειλόμενης τιμής στους πρωταγωνιστές, στους ηρωικούς μαχητές και στους ανώνυμους νεκρούς του πολέμου, να γίνεται ευκαιρία για να προβάλουν διάφοροι τυμβωρύχοι κομματικά και πολιτικά ιδεολογήματα, συνδικαλιστικά αιτήματα, πολιτικούς ανταγωνισμούς και αντιπαραθέσεις και κάθε λογής ανοησία. Από όλους όμως τους αντισυμβαλλόμενους στον «οχετό», κανένας δεν θυμάται ότι κάποιοι ανέλαβαν την ευθύνη να οδηγήσουν το έθνος στο πόλεμο, ότι σε εκείνο το πόλεμο συμμετείχε σύσσωμο το έθνος και ότι οι μεγάλοι νεκροί εκείνου του πολέμου, παραμένουν άγνωστοι, άταφοι και ατίμητοι.

Οι στρατηγοί Γ. Κοσμάς (Α΄ΣΣ), Κ. Μπακόπουλος (Τ.Σ.Α.Μ.), Αλ. Παπάγος (Αρχιστράτηγος), Ιω. Πιτσίκας (Τ.Σ.Η.), και Παν. Δέδες (Ομάδα Μεραρχιών), και οι στρατιώτες Νικ. Γρίβας και Βασ. Δημητρίου, αιχμάλωτοι στο Νταχάου. Μεταφέρθηκαν εκεί εξ αιτίας της ίδρυσης και συμμετοχής στην αντιστασιακή οργάνωση «Στρατιωτική Ιεραρχία».
(Πηγή: http://www.palmografos.com)