Δομή Δυνάμεων ΕΣ – Οι Ειδικές Δυνάμεις, Μέρος Γ΄

13η Διοίκηση Ειδικών Επιχειρήσεων – Οι Αμφίβιοι Καταδρομείς

Η σύλληψη της ύπαρξης μιας μονάδας για τη διεξαγωγή αμφιβίων επιχειρήσεων στο χώρο το Αιγαίου είναι απολύτως ορθή, αλλά είναι αμφίβολο αν το δόγμα της εν λόγω μονάδας έχει προσαρμοστεί  επαρκώς τόσο στις επιχειρησιακές όσο και στις πολιτικές απαιτήσεις του θεάτρου επιχειρήσεων.  βασική φιλοσοφία της Διοίκησης είναι η διασπορά των μοιρών στα μεγάλα νησιά, εξοπλισμένων με ελαφρά πλωτά (ελαστικές λέμβους σταθερής γάστρας), οι οποίες είναι σε θέση να διασπαρούν στο περιβάλλον γύρω από τα νησιά και να έχουν τον αντίπαλο σε αμφιβολία σχετικά με τη φίλια διάταξη. Μπορούν επίσης να διεισδύσουν με πολύ χαμηλό οπτικό και ακουστικό ίχνος σε εχθρικές περιοχές και να αποβιβάζουν τους επιβαίνοντες καταδρομείς ώστε αυτοί – τουλάχιστον θεωρητικά – να προβούν σε καταδρομικές ενέργειες. Επιπλέον, μια συγκεκριμένη μοίρα, η Ζ’, δεν έχει προκαθορισμένη περιοχή ευθύνης αλλά προετοιμάζεται για δράση σε όλο το χώρο του Αιγαίου, δηλαδή όπου θα έχει εντοπιστεί η εχθρική απειλή ή ενέργεια.

Η παραπάνω φιλοσοφία δημιουργεί σοβαρούς περιορισμούς σε ότι αφορά τις δυνατότητές της και το ρόλο της στο Αιγαίο. Η βασική αδυναμία της μονάδας προέρχεται από τον διπλό ρόλο που έχει, συνειδητά ή μη, αναλάβει, καθώς η παρουσία της ανταποκρίνεται σε δύο διαφορετικές επιχειρησιακές ανάγκες στο Ανατολικό Αιγαίο. Στο Ανατολικό Αιγαίο υπάρχουν:

  • H επιχειρησιακή ανάγκη για κυριαρχία στον θαλάσσιο αρχιπελαγικό χώρο και στο πυκνό σύμπλεγμα μικρών νησιών, νησίδων και βραχονησίδων που αποτελούν μέρος της ελληνικής επικράτειας και χώρο σημασίας τόσο στρατιωτικής όσο και πολιτικής. Ένας τέτοιος χώρος δε μπορεί να οργανωθεί αμυντικά με την λογική των διεσπαρμένων φρουρών. Αυτά μπορεί να υπάρχουν, σε κάποιο βαθμό μόνον, περισσότερο για λόγους επίδειξης κρατικής κυριαρχίας και λιγότερο για λόγους στρατιωτικής σκοπιμότητας. Ένας τέτοιος χώρος απαιτεί την ύπαρξη στρατιωτικής παρουσίας προσαρμοσμένης στο ιδιαίτερο αυτό επιχειρησιακό περιβάλλον, με σκοπό την κυριαρχία σε αυτόν.
  • Η επιχειρησιακή ανάγκη για τη δυνατότητα των Ελληνικών Ενόπλων δυνάμεων να καταφέρουν πλήγματα σε στρατιωτικούς στόχους του αντιπάλου στην μικρασιατική ακτή. Η μικρασιατική ακτή είναι ο χώρος εξόρμησης των επιθετικών επιχειρήσεων της Τουρκίας. Καμία αντίληψη για την άμυνα του Αιγαίου δεν είναι επιχειρησιακώς επαρκής, ούτε επαρκώς αποτρεπτική αν δεν περιλαμβάνει ενέργειες που θα αποδιοργανώνουν σοβαρά την τουρκική επιθετική προσπάθεια. Θα ήταν σοβαρό λάθος να αφεθεί η τουρκική επιθετική προσπάθεια να εκδιπλωθεί ανενόχλητη. Αν το μεγάλο τουρκικό γεωγραφικό πλεονέκτημα στο Ανατολικό Αιγαίο είναι η άμεση γειτνίαση της ακτής με τα νησιά που επιτρέπει άμεση πρόσβαση δια θαλάσσης στα νησιά, χωρίς την ανάγκη μεγάλου αποβατικού στόλου και της έκθεσής του στα ανοικτά, η ελληνική στρατιωτική σκέψη οφείλει να αναδείξει την άλλη όψη του νομίσματος: η εγγύτητα της ακτής στα νησιά θέτει την ευρύτερη περιοχή οργάνωσης της επίθεσης εντός του βεληνεκούς ελληνικών επιθετικών ενεργειών. Αν για την άμυνα της Κύπρου η Μερσίνα είναι υπερβολικά μακριά, για την άμυνα της Χίου η Ερυθραία είναι – εκτός από επικίνδυνα κοντά – και ελκυστικά κοντά.

Κάθε μια από τις δύο προηγούμενες επιχειρησιακές απαιτήσεις εξυπηρετείται από διαφορετικών ειδών μονάδες, ή πάντως απαιτεί διαφορετικές επιχειρησιακές ικανότητες. Η 13η ΔΕΕ πάσχει και κατά τις δύο επιχειρησιακές ικανότητες. Πάσχει κατά τη δυνατότητα να διενεργήσει επιθετικές επιχειρήσεις εναντίον της μικρασιατικής ακτής, και κυρίως κατά της περιοχής εξαπόλυσης της τουρκικής αποβάσεως (που θα πρέπει να αναμένεται ότι θα φρουρείται εντατικά και θα έχει κορεστεί από στρατό. Η 13η ΔΕΕ πάσχει επίσης από την αδυναμία της να κινηθεί μαζικά σε όλο το μήκος του Αιγαίου για να επιβάλει στρατιωτική κυριαρχία στο περιβάλλον αυτό με τα μέσα που το συγκεκριμένο ιδιαίτερο περιβάλλον απαιτεί.

Η δεύτερη αδυναμία προκύπτει από το είδος των πλωτών μέσων που η μονάδα χρησιμοποιεί. Η κριτική αυτή δεν αφορά την ποιότητα της ελληνικής σχεδίασης και κατασκευής λέμβου Magna 960, αλλά την κατηγορία πλωτών που έχει επιλεγεί. Κατ΄ εξοχήν στην περίπτωση της 13ης ΔΕΕ, η κατηγορία του χρησιμοποιούμενου πλωτού μέσου δεν επιβάλει απλώς περιορισμούς ή δίνει επιπλέον δυνατότητες, αλλά αλλάζει ριζικά τον χαρακτήρα της μονάδας και το ρόλο της στο Αιγαίο. Η επιλογή που έχουν αντίστοιχοι σχηματισμοί με πεδίο δράσης αρχιπελαγικά περιβάλλοντα ή ό,τι γενικότερα αποκαλείται «παράκτιος πόλεμος» είναι διαφορετική. Τόσο οι σκανδιναβικές χώρες, οι κατ’ εξοχήν εξειδικευμένες και έμπειρες σε περιβάλλον αυτής της μορφής, όσο άλλοι οργανισμοί που ενεργούν σε παρόμοιο περιβάλλον, έχουν από χρόνια στραφεί στη χρήση μικρών πλοίων-σκαφών εφόδου. Πρόκειται για την κατηγορία σκαφών που οι χαρακτηριστικότεροι εκπρόσωποι είναι σήμερα το σουηδικό CB-90, και το φιλλανδικό Jurmo, αλλά που περιλαμβάνει ένα μεγάλο φάσμα τύπων σκαφών. Τα βασικά χαρακτηριστικά των σκαφών αυτών είναι το μικρό τους εκτόπισμα, η υψηλή τους ταχύτητα, η καλή τους συμπεριφορά στη θάλασσα, η δυνατότητά τους να μεταφέρουν υπό προστασία περί τους είκοσι άνδρες, και η δυνατότητά τους να φέρουν σημαντικό οπλισμό και αισθητήρες.

Η διαφορά που δημιουργείται από την παρουσία ή απουσία τέτοιων σκαφών μπορεί να αναλυθεί στα εξής επί μέρους επιχειρησιακά χαρακτηριστικά της μονάδας:

Δυνατότητα παρουσίας στην περιοχή μάχης ή έντασης

Οι λέμβοι σταθερής γάστρας από τη φύση τους είναι σχεδιασμένες για τη διεξαγωγή καταδρομικών επιχειρήσεων, δηλαδή για την κρυφή και αθόρυβη μεταφορά καταδρομέων σε ελάχιστα ή καθόλου επιτηρούμενη και φυλασσόμενη περιοχή του εχθρού. Εφ’ όσον οι λέμβοι γίνουν αντιληπτές κατά τη διάρκεια του πλοός, το μεταφερόμενο τμήμα είναι εξαιρετικά ευάλωτο σε σχεδόν οποιαδήποτε εχθρική ενέργεια, με μηδενική προστασία και δυνατότητα αντίδρασης. Αυτό είναι αποδεκτός κίνδυνος σε μία καταδρομική επιχείρηση που στηρίζεται ουσιωδώς στον αιφνιδιασμό, δεν είναι όμως αποδεκτή κατάσταση για μία μονάδα που θέλει να συγκεντρώνεται σε περιβάλλον που είναι ήδη επιτηρούμενο από τον εχθρό, και πιθανότατα με σημαντική εχθρική παρουσία. Αντίθετα, τα σκάφη εφόδου επιτρέπουν όχι μόνον την εμφανή παρουσία αλλά και σημαντική προστασία, ενώ με απολύτως εφικτές οικονομικά και τεχνικά διαμορφώσεις εξοπλισμού έχουν εξαιρετική δυνατότητα αυτοπροστασίας και επιθέσεως. Επιπλέον, τα μεγαλύτερα σκάφη εφόδου έχουν τη δυνατότητα να φέρουν αισθητήρες που παρέχουν ικανοποιητικά επίγνωση τακτικής κατάστασης. Ιδιαίτερα η δυνατότητα σταθεροποιημένων οργάνων υπερύθρων δίνει κρίσιμες δυνατότητες παρατήρησης τόσο της θάλασσας όσο και του εδάφους.

Οι παραπάνω διαφορές σημαίνουν ότι η μονάδα εξοπλισμένη με τέτοια σκάφη θα μπορεί να επιδιώκει ανοιχτά την παρουσία της και την κυριαρχία της σε ένα μικρονησιακό περιβάλλον. Στην αντίθετη περίπτωση (όπως τώρα) η μονάδα θα επιδιώκει απλώς να μη γίνει αντιληπτή και να αιφνιδιάσει τον αντίπαλο, και μάλιστα όχι εκεί που αυτός αναπτύσσει τη δραστηριότητά του, αλλά κάπου στην ευρύτερη περιοχή. Η δυνατότητα για αποτροπή και επιδίωξη κυριαρχίας που παρέχουν τα σκάφη εφόδου δεν είναι απλώς χρήσιμη επιχειρησιακά. Είναι κρίσιμη πολιτικά. Για την ακρίβεια, στο περιβάλλον του Αιγαίου και με τις συγκεκριμένες πολιτικές συνθήκες που επικρατούν τα τελευταία είκοσι χρόνια, αυτή είναι μια κορυφαία προτεραιότητα. Για να το πούμε λίγο σχηματικά: 30 σκάφη εφόδου στο Αιγαίο θα ήταν απείρως πιο σημαντικά από 30 άρματα στον Έβρο.

Δυνατότητα συγκέντρωσης

Στην παρούσα κατάσταση η δυνατότητα θαλάσσιας μεταφοράς υπόκειται σε σημαντικούς περιορισμούς καιρικών συνθηκών, ταχύτητας και εμβέλειας. Οι ελαστικές λέμβοι σταθερής γάστρας μπορούν να είναι ταχύτατες, αλλά η καταπόνηση στον προσωπικό που επιφέρει η ταχύτητα δεν επιτρέπει την διατήρησή της για σημαντικό χρονικό διάστημα. Η έκθεση στις καιρικές συνθήκες είναι επίσης παράγοντας που επιφέρει ανεπίτρεπτη καταπόνηση στο προσωπικό, ακόμη και σχετικά ασθενής κακοκαιρία δεν επιτρέπει τον πλού (τουλάχιστον όχι επιχειρησιακά χρήσιμο). Δεν αναφερόμαστε σε «κακουχίες» που κάποιοι περισσότερο «σκληραγωγημένοι» άντρες θα μπορούσαν να αντέξουν, ούτε για ενόχληση που μπορεί να αγνοηθεί. Μιλάμε για συνθήκες απαγορευτικές για τον ανθρώπινο οργανισμό και, στην περίπτωση των καιρικών συνθηκών, και για τα σκάφη.

Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι δυνατότητα της μονάδας να ενεργήσει ως μονάδα δεν υφίσταται. Οι μοίρες (με εξαίρεση την Ζ’) είναι «δεμένες» σε περιοχές ευθύνης, και, ακόμη κι αν διαφανεί με σαφήνεια η περιοχή την οποία ο εχθρός απειλεί, μόνον η τοπική μοίρα και στοιχεία της Ζ’ΜΑΚ θα αντιμετωπίσουν τις εχθρικές δυνάμεις. Καμία δυνατότητα συγκεντρωτικής δράσης της 13ης ΔΕΕ δεν υφίσταται, παρ’ όλο που αυτό είναι ουσιώδες χαρακτηριστικό των δυνάμεων αυτού του είδους: η  άμεση συγκέντρωση όλης της μονάδας εκεί που εκδηλώνεται η εχθρική απειλή. Η αδυναμία της 13ης ΔΕΕ να ενεργήσει σαν επίλεκτη αμφίβια δύναμη συγκεντρωτικά, εκεί που εντοπίζεται η εχθρική πρόθεση και δραστηριότητα είναι κρίσιμη, στρατηγικής σημασίας αδυναμία της άμυνας του Αιγαίου, η οποία πρέπει να έχει απόλυτη προτεραιότητα στην αντιμετώπισή της. Για να το πούμε πιο απλά: η βασική μας αδυναμία στο Αιγαίο είναι ότι υπάρχουν δεκάδες διάσπαρτοι και απομονωμένοι στόχοι, τους οποίους αδυνατούμε να υπερασπιστούμε (και μάλιστα: να προστατεύσουμε εκ των προτέρων) αποτελεσματικά. Αυτό είναι, ως ένα βαθμό, αναπόφευκτο, αλλά η προσπάθεια της ΑΣΔΕΝ θα πρέπει να είναι όχι μόνον η – αναπόφευκτη – ενίσχυση των καίριων στόχων αλλά και η δυνατότητα άμεσης συγκέντρωσης δυνάμεων στο σημείο ενδιαφέροντος. Η βασική αρχή της οικονομίας δυνάμεων στο Αιγαίο τείνει να ατονήσει. Με δεδομένο τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του θεάτρου επιχειρήσεων, αυτό είναι κατανοητό, αλλά η δική μας προσπάθεια πρέπει να κατατείνει συνεχώς προς τα εκεί: την άρση αυτής της αδυναμίας.

Δυνατότητα υποστήριξης των χερσαίων τμημάτων

Η δυνατότητα προσβολής στόχων σε νησίδες από πλευράς πλωτών, είτε για υποστήριξη των ομάδων που θα επιβιβαστούν, είτε στο πλαίσιο του γενικού σχεδίου δράσης τους, είναι εξαιρετικά περιορισμένες έως ανύπαρκτες. Τα πλωτά είναι εξοπλισμένα με πενηντάρια για να υποστηρίξουν το καταδρομικό τμήμα σε περίπτωση που αυτό γίνει αντιληπτό κατά τη φάση της αποβίβασης ή της απαγκίστρωσης. Όμως, αυτή η δυνατότητα προσβολής και υποστήριξης με βαρέα όπλα πεζικού (με βαριά πολυβόλα, βομβιδοβόλα, όλμους ή  πυραύλους)  είναι κρίσιμη για την επικράτηση σε ένα τέτοιο επιχειρησιακό περιβάλλον – άσχετα με το πόσο καλά είναι εκπαιδευμένοι και εξοπλισμένοι οι αμφίβιοι καταδρομείς που θα αποτελούν τα τμήματα κρούσεως. Και δυνατότητα παροχής πυρών υποστήριξης από τις ελαστικές λέμβους είναι απλούστατα ανεπαρκής. Κανένα αμφίβιο τμήμα δε θα μπορέσει να καταβάλει τη φρουρά ενός νησιού, νησίδας ή βραχονησίδας στην οποία ο εχθρός θα έχει εγκατασταθεί αμυντικά με τη βοήθεια αιφνιδιασμού και κάνοντας χρήση ελαφρού οπλισμού  Στο επιχειρησιακό περιβάλλον των μικρών νησιών του Αιγαίου και σε περίοδο εντάσεως ή πολέμου, οι δυνατότητες αιφνιδιασμού θα είναι πολύ περιορισμένες, και ο αντίπαλος θα είναι επίλεκτα και εμπειροπόλεμα τμήματα .

Τρία σημεία ενδιαφέροντος

Η αναφορά στην 13η ΔΕΕ περιλαμβάνει μία πρόταση που φαίνεται να ακυρώνει το χαρακτήρα της 13ης ΔΕΕ ως δυνάμεως καταδρομών και να τους μετατρέπει σε τακτική δύναμη, δεδομένου ότι αναφέρεται «μαζική παρουσία των σκαφών», «υποστήριξη με βαρέα όπλα» και «δυνατότητα εμφανούς παρουσίας» των σκαφών εφόδου. Τίποτα τέτοιο δεν ισχύει. Μαζική παρουσία σκαφών δε σημαίνει ότι αυτά θα ενεργούν σε «πυκνή τάξη». Προφανώς, η ανάπτυξή τους στο χώρο των επιχειρήσεων θα γίνεται σε πολύ μικρές ομάδες που θα επιδιώκουν να παραμένουν αθέατες μέχρι, ενδεχομένως, να εντοπιστούν. Πέραν της φύσης του χερσαίου αγώνα σε νησίδες, που παραμένει ο ίδιος και με τις ίδιες υψηλές απαιτήσεις για τους καταδρομείς, και η δράση των πλωτών μέσων οφείλει να είναι στην ουσία της ανορθόδοξη. Απλώς, συνολικά ο αριθμός των σκαφών (με τον οπλισμό υποστήριξης και τους αμφίβιους καταδρομείς που θα μεταφέρουν) θα είναι τέτοιος που να εξασφαλίζει τοπική υπεροχή, και μάλιστα αποφασιστική. Η  υποστήριξη με βαρέα όπλα (όλμους, κατ’ ελάχιστον) δεν είναι ασύμβατη με καταδρομικές ενέργειες ή με τη δράση των καταδρομέων. Και η δυνατότητα εμφανούς παρουσίας των σκαφών δε σημαίνει ότι αυτά την επιδιώκουν. Σημαίνει, όμως, ότι στην (πολύ πιθανή) περίπτωση που αυτά γίνουν αντιληπτά κατά την ανάπτυξή τους στην περιοχή ενδιαφέροντος, αυτά δεν είναι ανυπεράσπιστα αλλά μπορούν να εμπλακούν και να καταβάλουν τις πιθανότερες υφιστάμενες απειλές. Ο υψηλός βαθμός ανεξαρτησίας των επιχειρησιακών μονάδων, καθώς και η φύση του χερσαίου αγώνα όποτε αυτός προκύπτει απαιτεί καταδρομείς υψηλής ποιότητας κι επιπέδου.

Ένα δεύτερο σημείο ενδιαφέροντος θα μπορούσε να αφορά την απαιτούμενη ακτίνα δράσης των σκαφών αυτών. Πράγματι, οι αποστάσεις που πρέπει να διανύονται προκειμένου τα σκάφη αυτά να δρουν μαζικά, είτε εξορμούν από πιο κεντρικά νησιά του Αιγαίου, είτε παραμένουν διασκορπισμένα στα κύρια νησιά, είναι πολύ μεγαλύτερες από την ακτίνα δράσης των σκαφών – ακόμη και του Mark V, με την αισθητά μεγαλύτερη ακτίνα δράσης από τα υπόλοιπα. Όμως τα σκάφη αυτά θα ενεργήσουν εντός ενός Αρχιπελάγους που η ελληνική πλευρά κατέχει η ίδια. Η κατοχή του Αρχιπελάγους της δίνει το δικαίωμα να το οργανώσει σαν αμυντικό χώρο, κι όχι απλώς να ανησυχεί για τον διασπασμένο του χαρακτήρα. Αυτό σημαίνει ότι είναι εύκολο να έχει εκ των προτέρων ετοιμαστεί ένα σύστημα σημείων ανεφοδιασμού των σκαφών σε μεγάλη έκταση στο Αιγαίο, και αυτό χωρίς ιδιαίτερη νέα δαπάνη ή επένδυση. Είναι μάλλον απλός ο σχεδιασμός του ανεφοδιασμού των σκαφών σε πάμπολλα σημεία στο Αιγαίο στα οποία υπάρχει στρατιωτική (ή και απλή κρατική) παρουσία.

Τέλος, ένα τρίτο σημείο ενδιαφέροντος – και πολύ πιο σημαντικό από τα δύο προηγούμενα – είναι η μορφή της σχέσης με το ΠΝ που μία τέτοια εξέλιξη θα απαιτούσε ή θα επέφερε. Οι λέμβοι σταθερής γάστρας μπορεί να μην ενδιέφεραν ιδιαίτερα το ΠΝ και να ήταν εύκολο να τις αγνοεί, κατ’ ουσίαν, επιχειρησιακά, όμως κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατόν με τα σκάφη εφόδου, τα οποία είναι, στην ουσία, μικρά πλοία. Και, φυσικά, το θέμα πέραν του επιχειρησιακού στοιχείου, έχει και το καθαρά τεχνικό. Η διακυβέρνηση και η συντήρηση τέτοιων σκαφών είναι μάλλον καθαρά ναυτικό αντικείμενο, και θα ήταν αντιπαραγωγικό να εκπαιδευτούν άνδρες του ΕΣ στο αντικείμενο αυτό. Ας σημειωθεί ότι περισσότερες χώρες που έχουν αμφίβιες δυνάμεις, είτε είναι «τακτικού» χαρακτήρα, είτε «καταδρομικού», οι δυνάμεις αυτές ανήκουν στο οικείο ναυτικό (και όχι στον οργανισμό του στρατού ξηράς) γεγονός που παρέχει απλή κι ασφαλή οργανωτική λύση στο πρόβλημα του χειρισμού των πλοίων.

Συμπερασματικά

Συμπερασματικά, η ύπαρξη μιας μεγάλης μονάδας αμφιβίων καταδρομών είναι επιτακτική για την άμυνα του Αρχιπελάγους. Όμως ο χαρακτήρας της οφείλει να τροποποιηθεί σημαντικά σε σχέση με το σημερινό χαρακτήρα της 13ης ΔΕΕ που διαδραματίζει το ρόλο αυτό σήμερα. Στην παρούσα κατάσταση, η 13η ΔΕΕ είναι η διοικητική συσσωμάτωση κατ’ ουσίας ανεξάρτητων μικρών μονάδων που σε περίπτωση επιχειρήσεων θα τεθούν υπό τη διοίκηση της οικείας ΑΔΤΕ για να ενισχύσουν την άμυνα του κάθε μεγάλου νησιού και να καλύψουν με τη δράση τους το μικρονησιακό περιβάλλον γύρω από αυτό. Θεωρητικά μπορούν να προβούν και σε επιθετικές ενέργειες στη μικρασιατική ακτή, αλλά η δυνατότητα αυτή θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με σχετική επιφύλαξη, τόσο ως προς τη ρεαλιστική δυνατότητα ανάληψης τέτοιας δράσης όσο (και κυρίως) ως προς την επιχειρησιακή της αποτελεσματικότητα. Ρεαλιστικός εδώ σημαίνει ότι ένας ρόλος ή μία αποστολή που σχεδιάζεται θεωρητικά εν καιρώ ειρήνης, όταν ο σχεδιασμός, ο εξοπλισμός κι εκπαίδευση δεν είναι ρεαλιστικά και αξιόπιστα, , όταν θα προκύψει η περίσταση για την πραγματική της εκτέλεση, δε θα εκτελεστεί και θα εγκαταλειφτεί, είτε ευθέως είτε προσχηματικά.

Εάν υιοθετηθεί το προτεινόμενο σχήμα, τότε από πλευράς δυνάμεων η 13η ΔΕΕ θα μετατραπεί πάλι σε 13ο ΣΑΚ, με την πραγματική σύμπτυξη των ΕΤΕΘ σε δύο ή, ενδεχομένως, τρεις μοίρες, και με ταυτόχρονη απόσπαση της Ζ΄ΜΑΚ από αυτήν. Το ΣΑΚ θα πρέπει να έχει το ρόλο των λυκόσκυλων του Αιγαίου, και να επιδεικνύει και να επιβάλει αξιόπιστα την ελληνική κυριαρχία στο περιβάλλον αυτό που τα τελευταία 20 χρόνια έχει αποκτήσει ιδιαίτερα μεγάλη πολιτική σημασία, πέραν της στρατιωτικής του. Οι δυνάμεις της μονάδας μπορούν να εδρεύσουν σε ένα ή, προτιμότερο, σε δύο στρατόπεδα, στο Ανατολικό Αιγαίο (ή λίγο δυτικότερα, ώστε να είναι ασφαλέστερα τα σκάφη κατά την ανάπτυξή τους στους χώρους επιχειρήσεων) και εν καιρώ ειρήνης μόνον περιοδική ανάπτυξη θα έχουν αποσπάσματα στις περιοχές ενδιαφέροντος.

Η Ζ΄ΜΑΚ, μαζί με το ΕΤΑ θα πρέπει, ενοποιούμενες, να αποτελέσουν τον πυρήνα μιας ενιαίας μονάδας (πραγματικών) ειδικών δυνάμεων, με προσανατολισμό τη διενέργεια αναγνώρισης και κρούσης και με απευθείας υπαγωγή στον Αρχιστράτηγο. Περί αυτού, σε ιδιαίτερο, ξεχωριστό απόσπασμα. Η μονάδα αυτή θα είναι ο κατ’ εξοχήν υπεύθυνη για να αποδιοργανώσει την τουρκική προσπάθεια αυστηρά επιλεγμένα πλήγματα στη Μικρασιατική ακτή ή και στα ενδότερα.

Η διενέργεια καταδρομικών επιχειρήσεων μεγάλης κλίμακας έναντι της Μικρασιατικής ακτής οφείλει να είναι δευτερεύων στόχος του ΣΑΚ, γιατί πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι η γενική περιοχή της εξαπόλυσης της τουρκικής επιχειρήσεως θα είναι ιδιαίτερα καλά προστατευμένη και κορεσμένη από στρατεύματα . Μόνον αν εμφανιστεί συγκεκριμένη ευκαιρία θα πρέπει να αναλαμβάνεται τέτοια αποστολή, και όχι αυτό να αποτελεί μέρος του βασικού σχεδιασμού.

Αντίθετα, ως δευτερεύουσα αποστολή  του ΣΑΚ θα πρέπει να εξεταστεί η υποβοήθηση της αρχικής φάσης αποβατικής επιχειρήσεως εκ μέρους των Πεζοναυτών. Ο επιχειρησιακός χαρακτήρας του ΣΑΚ συμπίπτει εν πολλοίς με τις απαιτήσεις κατά την αρχική φάση μιας τέτοιας ενέργειας στο Αιγαίο, και ο μόνος περιορισμός είναι η διαθεσιμότητα του ΣΑΚ με δεδομένες την κύρια αποστολή του. Αν κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό, θα πρέπει να εξεταστεί σοβαρά ο εξοπλισμός των Πεζοναυτών με τον τύπο αυτό και την αντίστοιχη εκπαίδευση.

Ακροτελεύτια Παρατήρηση

Το σημείωμα για τους αμφίβιους καταδρομείς είναι το μοναδικό από όλα αυτής της σειράς, το οποίο αποδίδει τόση σημασία στον εξοπλισμό της μονάδας, έστω κι αν η σημασία αφορά μία γενική κατηγορία σκάφους. Η κατηγορία αυτή εξοπλισμού δεν είναι κάτι καινοφανές, είναι ουσιώδες χαρακτηριστικό του αγώνα σε αρχιπελαγικό περιβάλλον, και ως εκ τούτου θα όφειλε να αποτελεί πάγια απαίτηση των Εν. Δυνάμεων. Ταυτόχρονα, είναι μια σχετικά απλή κατασκευή ενός βιομηχανικού κλάδου στον οποίο η Ελλάδα έχει κάποιες αξιώσεις, ακόμη και στη χειρότερη κατάστασή της. Ο αμυντικός σχεδιασμός της χώρας (αν υπάρξει ποτέ κάτι τέτοιο) θα όφειλε να εντάξει μια τέτοια απαίτηση στο εθνικό κατασκευαστικό πρόγραμμα. Ο σχεδιασμός και η κατασκευή ενός τέτοιου σκάφους δεν είναι εκτός των δυνατοτήτων της ελληνικής ναυπηγικής βιομηχανίας. Αλλά αυτό είναι ένα ευρύτερο θέμα…

14 Responses to Δομή Δυνάμεων ΕΣ – Οι Ειδικές Δυνάμεις, Μέρος Γ΄

  1. Caspian says:

    Όπως αναφέρεται και στο άρθρο, επί του παρόντος οι ΜΑΚ δεν έχουν καμία ευελιξία και η θετική επίδρασή τους στο πεδίο της μάχης είναι αμφίβολη. Και αυτό, την ώρα που αφενός η γεωμορφολογία επιβάλει την ευελιξία σε όλες της τις μορφές (τακτική ευελιξία, ταχύτητα αντίδρασης κ.α), αφετέρου έχει αναγνωριστεί η σημασία τους και έχει δοθεί μεγάλη βαρύτητα στο ρόλο που θα παίξουν οι ΜΑΚ στην υπεράσπιση των νησιών. Συνεπώς, υπάρχει μία δυσαρμονία μεταξύ των προσδοκιών και της πραγματικότητας και σωστά εγείρεται προβληματισμός για το τι μπορεί να γίνει για τη διόρθωση της κατάστασης αυτής.

    Η ιδέα των ταχέων σκαφών εφόδου θα μπορούσε να αποτελέσει μία πολύ καλή λύση, ή τουλάχιστον ένα μέρος αυτής. Το ότι τα σκάφη αυτά μπορούν να επιχειρήσουν στο Αιγαίο, αποδεικνύεται από το γεγονός ότι τα CB-90 επιχειρούν με το Λιμενικό Σώμα. Τα συγκεκριμένα έχουν πολύ μεγάλη προσαρμοστικότητα, που ταιριάζει στον ιδιαίτερο και πολλές φορές ad-hoc χαρακτήρα των ΜΑΚ. Η προσαρμοστικότητα αυτή έγκειται στον οπλισμό που μπορούν να φέρουν και στους ρόλους που μπορούν να επιτελέσουν. Η δυνατότητα να φέρουν νάρκες κάνει προφανή τη χρησιμότητά τους στην ταχεία δημιουργία κωλυμάτων σε έναν αποβατικό στόλο. Επίσης, ο κίνδυνος που αντιπροσωπεύουν για μεγαλύτερες μονάδες επιφανείας είναι πέρα για πέρα υπαρκτός, λόγω των πυραύλων επιφανείας-επιφανείας που δύνανται να φέρουν. Αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι η αμερικανική βιομηχανία έχει αναγνωρίσει την απειλή αυτή για το USN και έχει επεξεργαστεί λύσεις για την αντιμετώπισή της. Σημειωτέον ότι τα σκάφη αυτά κάθε άλλο παρά απροστάτευτα είναι καθώς και αντίμετρα διαθέτουν έναντι πυραυλικών απειλών, όσο και θωράκιση έναντι μικρών βλημάτων. Τρία άλλα στοιχεία που ενισχύουν την απειλή που τα σκάφη αυτά αντιπροσωπεύουν, είναι η ταχύτητά τους, το χαμηλό τους προφίλ και η δυνατότητά τους να φέρουν αισθητήρες οι οποίοι κάνουν δυνατή την εκτέλεση νυχτερινών ενεργειών. Στοιχεία που αφενός ταιριάζουν στον «καταδρομικό» χαρακτήρα των ΜΑΚ, αφετέρου βοηθούν στην επιβιωσιμότητα του σκάφους. Συνεπώς, πέρα από τη διευκόλυνση του έργου των ΜΑΚ όπως αυτή περιγράφεται στο άρθρο, είναι σαφές πως ταυτόχρονα αναβαθμίζονται κάθετα οι δυνατότητές αυτών να επηρεάσουν τη ροή της εχθρικής αποβατικής δύναμης και να εκμεταλλευτούν στο έπακρο τις δυνατότητές τους για την υπεράσπιση των νησιών (που είναι και το τελικό ζητούμενο). Αν αυτά ακούγονται αισιόδοξα, στη χειρότερη περίπτωση θα προστεθεί ακόμα ένας πονοκέφαλος στους σχεδιαστές της εχθρικής αποβατικής ενέργειας, ΠΟΛΥ μεγαλύτερος από αυτόν που αποτελούν επί του παρόντος οι ΜΑΚ.

    Δυστυχώς, οι Τούρκοι βρίσκονται ένα βήμα μπροστά μας. Έχουν προ πολλού αναγνωρίσει την αξία των ταχέων σκαφών εφόδου στο Αιγαίο, έχουν ήδη αναπτύξει ένα αξιόλογο σκάφος για τον σκοπό αυτό και ήδη επεξεργάζονται τρόπους που θα επιτύχουν σκοπούς αντίστροφους με αυτούς της ελληνικής πλευράς:1) τουρκική κυριαρχία στο «μικρονησιακό» περιβάλλον του Αιγαίου, 2) διευκόλυνση των αποβατικών τους ενεργειών σε νησιά.
    Στις «ανησυχίες» της τουρκικής στρατιωτικής ηγεσίας προστίθενται επιπλέον: 3) η παρενόχληση ενισχύσεων από την ηπειρωτική Ελλάδα προς τα νησιά, 4) η δημιουργία ασύμμετρης απειλής για τις μεγαλύτερες μονάδες επιφανείας του ΠΝ. Εάν θυμάμαι σωστά και με μία επιφύλαξη, εξ όσων κυκλοφορούν στον τύπο, δυστυχώς η ελληνική πλευρά για άλλη μία φορά ενήργησε εκ των υστέρων και όχι εκ των προτέρων, μελετώντας την περίπτωση των ταχέων σκαφών εφόδου ΑΦΟΥ διαπιστώθηκε η αντίστοιχη τουρκική «κινητικότητα», με κύριο προσανατολισμό περιοριζόμενο στην εξασφάλιση των μεγαλύτερων μονάδων επιφανείας από τις ασύμμετρες απειλές που παρουσιάζουν τα σκάφη αυτά και όχι σε μία κίνηση γενικής αναδιοργάνωσης των ΜΑΚ.

  2. Patsoules Dimitrios says:

    Η 13 ΔΕΕ και συγκεκριμένα οι ΜΑΚ δεν προορίζονται για μαζική χρήση ως ένα συντεταγμένο Αμφίβιο Σύνταγμα που θα ενεργεί αποβάσεις, αλλά ως διεσπαρμένα συγκροτήματα ανορθοδόξου πολέμου σε παράκτιο-θαλάσσιο περιβάλλον, επάνω σε κάθε νησί όπου βρίσκονται. Κύριος σκοπός τους είναι η υποστήριξη των επιχειρήσεων της φρουράς του νησιού, η προετοιμασία-ασφάλιση «σημείων εισόδου» ενισχύσεων από αέρα και θάλασσα καθώς και η διεξαγωγή μικρών επιδρομών και εκκαθαρίσεων μικρονησίδων. Ως εκ τούτου δεν χρειάζεται η ικανότητα συγκέντρωσής τους σε κάποιο σημείο του Αιγαίου. Για αποβατικές ενέργειες και μεγάλης κλίμακας αμφίβιες καταδρομές υπάρχουν οι Δυνάμεις Πεζοναυτών. Σίγουρα οι ΜΑΚ έχουν ελλείψεις σε μέσα (σκάφη κρούσης-μεταφοράς), όπως άλλωστε και όλες οι Ειδικές Δυνάμεις, γεγονός που οφείλεται στην υποτίμηση από την ανώτατη ηγεσία και τους Κλάδους του ρόλου και των δυνατοτήτων των Ειδικών Δυνάμεων, οι οποίες με το κατάλληλο δόγμα και εξοπλισμό μπορούν να επιτύχουν στρατηγικά πλήγματα στον αντίπαλο. όσον αφορά τις επιχειρήσεις στις Μικρασιατικές ακτές, αυτές είναι δυνατές με την προϋπόθεση της πολιτικής βούλησης και της απαραίτητης προετοιμασίας πληροφοριών-στοχοποίησης από την ειρηνική περίοδο, της απόκτησης των κατάλληλων μέσων διείσδυσης-απαγκίστρωσης-υποστήριξης μάχης και της διακλαδικής σχεδίασης των επιδρομών αυτών με την συμμετοχή του ΠΝ και της ΠΑ.

  3. Κατ’ αρχάς, η «μαζική χρήση» και η «συγκέντρωση δυνάμεων» δεν είναι το ίδιο πράγμα. Και η διεκδίκηση της κυριαρχίας στο μικρονησιακό περιβάλλον σε περίπτωση κρίσης ή πολέμου θα απαιτήσει την υψηλή συγκέντρωση δυνάμεων ΚΑΙ εκ μέρους των Αμφιβίων Καταδρομών. Αλλιώς, θα είναι μια δυσάρεστη ενόχληση για τον αντίπαλο. Ίσως πολύ δυσάρεστη, αλλά πάντως ενόχληση.

    Η 13η ΔΕΕ έχει, όντως, τις αποστολές που αναφέρετε, αλλά αυτό είναι ανεπαρκές, και αυτό ακριβώς είναι η ουσία της κριτικής του άρθρου: ούτε η 13η ΔΕΕ (ούτε, φυσικά, οι Πεζοναύτες) στην παρούσα τους μορφή, μπορούν να διεκδικήσουν την υπεροχή και την κυριαρχία στο μικρονησιακό περιβάλλον του Αιγαίου. Είναι θέμα ΚΑΙ εξοπλισμού, ΚΑΙ δόγματος – και ειδικά στην περίπτωση των Αμφιβίων Καταδρομέων, είναι κυρίως θέμα εξοπλισμού, αφού στην περίπτωσή τους, η εξέλιξη του δόγματός τους εξαρτάται ουσιωδώς από τον εξοπλισμό.

    Έχετε δίκιο για την ευθύνη της ηγεσίας των ΕΔ, αλλά, για να πούμε και του στραβού το δίκιο, μέρος της ευθλυνης βαραίνει ΚΑΙ την ηγεσία των Ειδικών Δυνάμεων.

  4. Patsoules Dimitrios says:

    Η «κυριαρχία» στο Αιγαίο είναι αποστολή και έργο του ΠΝ και της ΠΑ, όχι των Ειδικών Δυνάμεων. Εφόσον επιτευχθεί η αεροπορική και ναυτική κυριαρχία, τότε μόνον μπορούν να δράσουν μικρές ή μεγάλες αμφίβιες δυνάμεις προς εκτέλεση κάθε είδους αποστολών. Ορθώς η 13 ΔΕΕ δεν έχει αυτή την αποστολή της κυριαρχίας, ούτε άλλωστε οι Ειδικές Δυνάμεις. Το Δόγμα καθορίζει τον εξοπλισμό, αλλά στην παρούσα φάση της οικονομικής κατάστασης, μάλλον ο εξοπλισμός καθορίζει το Δόγμα. Θα αναρωτηθώ, ποια ηγεσία των Ειδικών Δυνάμεων, αφού μετά την κατάργηση της 3ης Μεραρχίας Ειδικών Δυνάμεων στα τέλη του ’80, οι Ειδικές Δυνάμεις ουσιαστικά δεν έχουν «λόγο» και «φωνή». Αντίθετα «συμβατικοί» στρατηγοί διευθύνουν τις Ειδικές Δυνάμεις, μερικοί εκ των οποίων δεν γνωρίζουν τις δυνατότητες των Ειδικών Δυνάμεων, ούτε θέλουν να τις αντιληφθούν, καθώς υποστηρίζουν «συντεχνιακά» το Όπλο τους ή τον Κλάδο τους και όλα τα κονδύλια απορροφώνται από πανάκριβα οπλικά συστήματα, που την νύκτα των Ιμίων δεν απέδωσαν τίποτα…

  5. Η κυριαρχία στο μικρονησιακό περιβάλλον του Αιγαίου δεν μπορεί να είναι αποστολή του ΠΝ, και σίγουρα όχι της ΠΑ. Το ΠΝ έχει μονάδες επιφανείας οι οποίες είναι πολύ μεγάλες για να δράσουν στο μικρονησιακό περιβάλλον, ενώ ακόμη και οι πυραυλάκατοι μπορούν να εκμεταλλευτούν το περιβάλλον αυτό για να επιχειρήσουν εναντίον μεγαλυτέρων σκαφών, αλλά δε μπορύν να διεκδικήσουν κυριαρχία σε αυτό, γιατί ούτε μπορούν να κινηθούν με άνεση σε αυτό (υπενθυμίζεται ότι οι πυραυλάκατοι έχουν απόλυτη ανάγκη απόκρυψης με αγκίστρωση και ηλεκτρομαγνητική σιγή), ούτε είναι προσανατολισμένες στη μεταφορά, απόβαση και υποστήριξη αμφιβίων αγημάτων, ούτε έχουν το μέγεθος για τέτοιου είδους αποστολή.

    Η δε ΜΥΚ, η οποία de facto αναλαμβάνει τέτοιες αποστολές, δε θα έπρεπε να εμπλέκεται στο ρόλο αυτό. Η ΜΥΚ είναι κατ’ εξοχήν επιθετική μονάδα με στρατηγικό προσανατολισμό, και δε θα έπρεπε να αναλώνεται σε αυτή την αποστολή. Η αποστολή αυτή είναι η φυσική αποστολή της 13ης ΔΕΕ. Αλλά η 13η ΔΕΕ, εν μέρει από αντικειμενική αδυναμία (εξοπλισμός και προϋπολογισμός), κι εν μέρει από αδράνεια στην εξέλιξη του δόγματος, δεν καλύπτει επαρκώς την αποστολή αυτή.

    Σε ότι αφορά την ηγεσία των Ειδικών Δυνάμεων και το «λόγο» και τη «φωνή» τους, η θεσμική ηγεσία των Ειδικών Δυνάμεων στον ΕΣ βρίσκεται στη Διεύθυνσή τους. Αυτή εισηγείται τις προτάσεις σχετικά με την οργάνωσή τους, τον εξοπλισμό και την επάνδρωσή τους στο αρμόδιο όργανο του ΓΕΣ. Όσο είναι γεγονός ότι η ηγεσία του ΕΣ δεν είναι ιδιαίτερα ευνοϊκά διακείμενη προς τις Ειδικές Δυνάμεις, άλλο τόσο είναι γεγονός ότι συχνά οι Καταδρομείς δεν τεκμηριώνουν επαρκώς τις εισηγήσεις τους, ακόμη κι όταν έχουν δίκιο.

    Και μία παρατήρηση ακόμη. Η κριτική που ασκείται στο παραπάνω κείμενο δεν αποτελεί επίκριση ούτε στα στελέχη των Ειδικών Δυνάμεων, ούτε και σε κανέναν άλλον – εκτός όταν κάτι τέτοιο ρητώς αναφέρεται. Η διάγνωση αδυναμιών, ή έστω ο ισχυρισμός για κάτι τέτοιο, δεν αποτελεί μομφή σε κανέναν. Ο σκοπός είναι η πρόκληση επαγγελματικής συζήτησης και προβληματισμού, και όχι η πρόκληση έντασης και διαμάχης.

  6. Patsoules Dimitrios says:

    Είναι μάλλον πολύ καινοτόμα η άποψη ότι το ΠΝ και η ΠΑ δεν μπορούν να διεκδικήσουν κυριαρχία στο Αιγαίο, αλλά θα πρέπει να αναλάβουν αυτή την αποστολή οι Ειδικές Δυνάμεις! Οι οποίες για να πετύχουν κάτι τέτοιο θα πρέπει φυσικά να αποκτήσουν ένα δικό τους «Nαυτικό» με επιθετικά σκάφη ικανά να βυθίζουν πυραυλακάτους, αποβατικά, φρεγάτες και… υποβρύχια. Να αμύνονται δε σε επιθέσεις από τουρκικά F-16 και επιθετικά ελικόπτερα… Μάλλον το ΠΝ θα πρέπει να σκεφτεί αν χρειάζεται μια τέτοια στροφή σε ένα άλλου είδους ναυτικό. Τα πλωτά μέσα των Ειδικών Δυνάμεων προορίζονται για να εξυπηρετήσουν τις αποστολές τους και όχι να κερδίσουν τον ναυτικό πόλεμο στο Αιγαίο.

    Οι Πεζοναύτες και οι Αμφίβιοι Καταδρομείς είναι το μέσο «προβολής» της ναύτικής ισχύος στην ξηρά (νησιά), δηλαδή να κατέχουν τα νησιά εφόσον όμως έχει εξουδετερωθεί ο εχθρός στην θάλασσα. Αυτό ίσχυσε στον πόλεμο του Ειρηνικού, όπου οι ΗΠΑ μπόρεσαν να πλησιάσουν την Ιαπωνία με island hopping, εφόσον όμως κατέστρεψαν ουσιαστικά τον ιαπωνικό στόλο. Και για να μην πάμε μακριά, μπορέσαμε στους Βαλκανικούς να απελευθερώσουμε τα νησιά του Αιγαίου, εφόσον ο ελληνικός στόλος εκδίωξε τον τουρκικό και τον έκλεισε στα Στενά.

    Ακόμα και στα αρχιπελάγη της Σουηδίας και Φιλανδίας, όπου όντως είναι δαίδαλος μικρονησίδων και δεν μπορούν να δρουν μεγάλα σκάφη, ακόμη και εκεί δρουν κορβέτες με πυραύλους επιφανείας-επιφανείας και ανθυποβρυχιακά βλήματα. Το Αιγαίο ωστόσο είναι εντελώς άλλη υπόθεση, με πολλά νησιά μεν αλλά όχι στην πυκνότητα ενός σκανδιναβικού αρχιπελάγους.

    Βασικά η κυριαρχία στο Αιγαίο θα είναι ένα «αεροπορικό θέμα». Δηλαδή, αυτός που θα αποκτήσει αεροπορική κυριαρχία θα μπορέσει και να βγάλει τον στόλο του στο Αιγαίο. Και αυτό για εμάς, έχει μεγαλύτερη σημασία εφόσον βαριές δυνάμεις (τ/θ, πυρ/κο, ΤΟΜΑ) και εφόδια μόνον με νηοπομπή μπορούν να μεταφερθούν για αντεπίθεση-ανακατάληψη, και όχι με ε/π και αεροσκάφη (που είναι συν τοις άλλοις και λιγοστά στην Ελλάδα). Στην συνέχεια δεν θα έχει σημασία το μέγεθος των πλοίων του ΠΝ, εφόσον δεν θα απειλούνται από τον αέρα, και αφού ο εχθρικός στόλος δεν θα τολμά να βγει στο Αιγαίο χωρίς αεροπορική κάλυψη.

    Όσο για την ΔΕΔ, φυσικά και κάνει μια εξαίρετη δουλειά προτάσεων και εισηγήσεων, με σημαντικό έργο και πολύ εφευρετικές ιδέες, αλλά δυστυχώς δεν ελέγχει κανέναν προϋπολογισμό… ούτε επιβάλλει αλλαγές αν δεν τις εγκρίνει η Διεύθυνση «Πεζικού»…

    Φυσικά και αντιλαμβάνομαι ότι δεν υπάρχει πρόθεση μομφής στις Ειδικές Δυνάμεις. Απλώς και εγώ εκθέτω τους προβληματισμούς και τις απόψεις μου. Όσο για την τεκμηρίωση των εισηγήσεων, επειδή γνωρίζω από πρώτο χέρι (θητείας) τους αξιωματικούς των Ειδικών Δυνάμεων, ξέρω ότι είναι ακραία επαγγελματίες και δεν μπορώ να πιστέψω ότι δεν τεκμηριώνουν επαρκώς ένα δόγμα ή μια αγορά υλικού. Μάλλον υπάρχουν προκατειλημμένες ιδέες και απόψεις των κυρίαρχων Όπλων (ΠΖ, Τ/Θ, ΠΥΡΟΒΟΛΙΚΟ) που έχουν απόλυτη ισχύ στο θέατρο επιχειρήσεων Έβρου, αλλά που μάλλον δεν ανταποκρίνονται πλήρως στις ειδικές ανάγκες του θεάτρου επιχειρήσεων στο Αιγαίο.

  7. Κύριε Πατσουλέ,
    Αντιπαρέρχομαι το ύφος και απαντώ επί της ουσίας.

    Η αναφορά τόσο στο κείμενο όσο και στα σχόλια γίνεται επανειλημμένως σε κυριαρχία στο «μικρονησιακό περιβάλλον του Αιγαίου» και όχι «στο περιβάλλον του Αιγαίου», γενικώς. Νομίζω ότι η διαφορά είναι σαφής και δε χρήζει περαιτέρω διευκρινίσεως. Τα περί » δικού τους “Nαυτικού” με επιθετικά σκάφη ικανά να βυθίζουν πυραυλακάτους, αποβατικά, φρεγάτες και… υποβρύχια. Να αμύνονται δε σε επιθέσεις από τουρκικά F-16 και επιθετικά ελικόπτερα… » δεν βλέπω από που συνάγονται.

    Σε ότι αφορά τα της «προβολής ναυτικής ισχύος»: Κατ΄αρχάς, η προβολή της ναυτικής ισχύος είναι πολιτικός και όχι στρατιωτικός (και πάντως όχι επιχειρησιακός) όρος. Αλλά, πέραν από αυτό, καλό είναι να έχουμε κατά νού την κρίσιμη διαφορά μεταξύ των περιπτώσεων που αναφέρετε και του Αιγαίου σήμερα. Τόσο στον Ειρηνικό όσο και στο Αιγαίο των Βαλκανικών Πολέμων, οι ΗΠΑ και και η Ελλάς αντίστοιχα επεδίωκαν να εισέλθουν σε ένα θέατρο επιχειρήσεων κατεχόμενο (και οργανωμένο αμυντικά) από τον αντίπαλο. Στην περίπτωσή μας, το επιχειρησιακό ζητούμενο είναι η διατήρηση της κυριαρχίας σε ένα χώρο που ήδη κατέχουμε, και ο οποίος είναι πολυδιασπασμένος. Άλλα επέβαλε η μία περίπτωση, άλλα επιβάλει η άλλη. Καλό είναι να μην κάνουμε και εμείς τα λάθη που έκαναν οι Ιάπωνες και οι Τούρκοι.

    Σε ότι αφορά τη Σουηδία και τη Φιλλανδία που αναφέρετε: δεν είπε κανείς ότι στο Αιγαίο πρέπει να σταματήσει να ενεργεί το ΠΝ. Αλλά το ΠΝ έχει σαν αποστολή την ναυτική κυριαρχία, την οποία, όμως, δε μπορεί να αποκαταστήσει εύκολα σε μικρονησιακό περιβάλλον, και σίγουρα όχι μόνο του. Εκεί απαιτείται η συνέργεια με τους Αμφίβιους Καταδρομείς, όπως ακριβώς και οι Σουηδοί και οι Φιλλανδοί δεν αντικαθιστούν τις μονάδες επιφανείας με Αμφιβίους Καταδρομείς, αλλά αντιλαμβανόμενοι τις δυνάμεις και τις αδυναμίες του κάθε όπλου, καθώς και τις ιδιορρυθμίες του επιχειρησιακού περιβάλλοντός τους, τους χρησιμοποιούν σε συνεργασία. Άλλη δουλειά κάνει ο ένας, άλλη ο άλλος, και ο καθένας αναλαμβάνει την αποστολή που δε μπορεί να κάνει ο άλλος.

    Και μιας που αναφέρετε τη Σουηδία και τη Φιλλανδία, να υπενθυμίσω ότι εκεί οι Αμφίβιοι Καταδρομείς αποτελούν μέρος του Ναυτικού των αντιστοίχων χωρών (πλήρως επχειηρισιακά ενταγμένοι σε αυτά), όπως άλλωστε και οι Πεζοναύτες στη Βρετανία και τις ΗΠΑ. Φυσικά, δεν προτείνω κάτι τέτοιο για την Ελλάδα, αλλά αυτό από μόνο του δείχνει τη στενή συνάφεια που αντιλαμβάνονται και άλλοι οργανισμοί να υπάρχει μεταξύ των δύο αυτών επιχειρησιακών μέσων.

    Σε ότι αφορά την αεροπορική κυριαρχία στο Αιγαίο: αυτή προφανώς και είναι κρίσιμη, και αυτό δηλώνεται τόσο στο κείμενο όσο και σε προηγούμενα κείμενα. Δε μπορώ να συμφωνήσω, όμως, και στον υπόλοιπο συλλογισμό, και αυτό για διαφόρους λόγους:
    i. Η αεροπορική κυριαρχία στο Αιγαίο θα είναι μια πολύ δύσκολη, κι εν τέλει ακαθόριστη υπόθεση. Δεν είναι αυτονόητο ούτε ότι εμείς θα αποκτήσουμε αεροπορική κυριαρχία, ούτε καν ότι ένας από τους δύο αντιπάλους θα αποκτήσει αεροπορική κυριαρχία. Υπάρχουν και άλλα ενδεχόμενα, εξ ίσου πιθανά, όπως ταχεία εξάντληση των δύο αεροποριών λόγω των μεταξύ τους πληγμάτων, ή η περιορισμένη δυνατότητα τοπικής υπεροχής σε συγκεκριμένο χώρο και χρόνο, είτε εκατέρωθεν είτε μόνο από την σταδιακά επικρατούσα αεροπορία, ή η πλήρης αποχή από τις αποστολής υποστηρίξεως κατά την αρχική φάση της σύγκρουσης, οπότε μια αεροπορική δύναμη θα κάνει τη στρατηγική επιλογή να χρησιμοποιήσει το σύνολο του δυναμικού της για την εξουδετέρωση της αντίπαλης αεροπορίας, και μόνον μετά την αποφασιστική μάχη στον αέρα να στραφεί σε επιχειρήσεις υποστηρίξεως. Δε μπορούμε να μην κάνουμε σχέδια που να λαμβάνουν υπ’ όψιν αυτά τα πιθανότατα ενδεχόμενα.
    ii. Το πολιτικοστρατιωτικό πρόβλημα του Αιγαίου, όπως είναι προφανέστατο τα δεκαπέντε τουλάχιστον χρόνια (και στην πραγματικότητα από πολύ πριν) είναι πολύ πιο σύνθετο από την απλή κήρυξη πολεμικών επιχειρήσεων πλήρους κλίμακος. Η Ελλάς οφείλει να μπορεί έμπρακτα να επιβάλει και να επιδείξει την κυριαρχία της στην περιοχή του Ανατολικού Αιγαίου υπό πολιτικοστρατιωτικές συνθήκες πολυ πιο σύνθετες. Τα Ίμια οφείλουν να μας έχουν διδάξει κάτι, ιδιαίτερα που το διακύβεμα έχει, έκτοτε, ενισχυθεί σημαντικά.

    Τέλος, και σε ότι αφορά τη ΔΕΔ: η ΔΕΔ δεν ελέγχει τον προϋπολογισμό του ΕΣ, όπως δεν τον ελέγχει και κανένα άλλο όπλο ή σώμα. Το παράπονο για κυριαρχία άλλων όπλων εκεί που γίνεται ο σχεδιασμός της πολιτικής του ΕΣ είνα συνηθισμένο, και όσο κι αν δε στερείται βάσης, προβάλλεται υπερβολικά. Από τη θέση του Αρχηγού ΓΕΣ έχουν περάσει και αξιωματικοί των Ειδικών Δυνάμεων, και ουκ ολίγοι.

    Σε ότι αφορά την ποιότητα της δουλειάς της ΔΕΔ, δεν την αμφισβήτησε κανείς. Όμως η ποιότητα της δουλειάς έχει πολλές πλευρές, και μπορεί κάποιος που κάνει καλά (και μάλιστα πολύ καλά) μία δουλειά, να πρέπει να βελτιωθεί σε άλλες. Η παρατήρηση που έγινε δεν είχε σαν στόχο σε καμία περίπτωση τη μομφή προς τους αξιωματικούς της ΔΕΔ, αλλά την επισήμανση παραγόντων που θα έπρεπε, ενδεχομένως, να προσέξουν περισσότερο.

  8. Caspian says:

    Κ. Πατσουλέ καλησπέρα

    Ξεκινώντας από το σχολιασμό σας στην πρόταση του άρθρου για τον τρόπο δράσης των ΜΑΚ, προσεκτικότερη ανάγνωση του άρθρου δείχνει πως δε συζητείται η μετατροπή των ΜΑΚ σε δύναμη που θα εκτελεί αποβατικές ενέργειες/αμφίβιες καταδρομές μεγάλης κλίμακας, πολύ περισσότερο ότι τα ταχέα σκάφη εφόδου των ΜΑΚ θα στέλνονταν να αντιμετωπίσουν τις φρεγάτες του ΤΝ. Αντιθέτως, στο άρθρο προτείνεται ένα μέσο το οποίο θα επιτρέψει στις ΜΑΚ την εκτέλεση αποστολών ανορθόδοξου χαρακτήρα σε ένα πολύ μεγαλύτερο φάσμα από το σημερινό που εν τέλει θα μπορεί να επηρεάσει τη ροή των επιχειρήσεων προς όφελός μας σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από τον σημερινό.

    Αναφέρατε το ρόλο και τον τρόπο δράσης τους όπως αυτή ορίζεται σήμερα από το υφιστάμενο δόγμα (“Η 13 ΔΕΕ και συγκεκριμένα οι ΜΑΚ δεν προορίζονται για μαζική χρήση ως ένα συντεταγμένο Αμφίβιο Σύνταγμα που θα ενεργεί αποβάσεις … και εκκαθαρίσεων μικρονησίδων”). Θεωρείτε ότι αυτός είναι ο καταλληλότερος τρόπος δράσης των ΜΑΚ, προκειμένου να επιτευχθεί ο απώτερος στόχος, της προάσπισης των νησιών του Αιγαίου, από το μικρότερο ως το μεγαλύτερο; Ότι η διασπορά των δυνάμεων των ΜΑΚ και η πλήρης απουσία συντονισμού μεταξύ τους είναι ενδεδειγμένα; Για παράδειγμα, σε μία αποβατική ενέργεια στη Ρόδο, οι ΜΑΚ των υπολοίπων νήσων θα κάνουν “μικρές επιδρομές” στο εχθρικό έδαφος (οι οποίες, τι είδους υπηρεσία θα προσφέρουν στις μονάδες του νησιού που δέχεται επίθεση, είναι άγνωστο). Επειδή αναφέρατε την εκστρατεία του Ειρηνικού, το “island hopping” κατέστη εφικτό ακριβώς επειδή, αν και οι Ιάπωνες είχαν μεγάλες δυνάμεις ανεπτυγμένες δεν ήταν πουθενά ισχυροί, απόρροια της πολυδιάσπασης και τις στατικότητας που χαρακτήριζε τη διάταξή τους και όχι της πρώτερης καταστροφής του στόλου τους. Η κατάσταση είναι ίδια και στο Αιγαίο, αφού ακόμα και οι ΜΑΚ προορίζονται για δράση “επάνω σε κάθε νησί όπου βρίσκονται”. Δεδομένης της ευελιξίας που θα προσέφεραν τα ταχέα σκάφη κρούσης στην δράση των ΜΑΚ, είναι παράξενο που την απορρίπτετε, ειδικά από τη στιγμή που φέρνετε σαν παράδειγμα την εκστρατεία του Ειρηνικού.

    Αναφέρατε πως “κονδύλια απορροφώνται από πανάκριβα οπλικά συστήματα, που την νύκτα των Ιμίων δεν απέδωσαν τίποτα… ”. Πράγματι πυραυλάκατοι, φρεγάτες και αεροπλάνα δεν έδωσαν καμία λύση. Αυτό διότι υπάρχουν επιχειρησιακές συνθήκες στο Αιγαίο οι οποίες απαιτούν άλλου είδους μέσα και τακτικές. Για π.χ, δε γίνεται εν μέσω επιχειρήσεων και ενώ γίνεται ο κακός χαμός, μία πυραυλάκατος να σταλθεί να ισοπεδώσει μία βραχονησίδα επειδή έχουν εγκατασταθεί εχθροί κομμάντος εξοπλισμένοι με αντιαρματικά βλήματα που μπορούν να αποτελέσουν κίνδυνο για κάθε φίλιο πλοίο. Για τέτοιου είδους αποστολές, οι ΜΑΚ θα πρέπει να έχουν τα μέσα να εκμηδενίσουν άμεσα και αποτελεσματικά τέτοιες απειλές, αφήνοντας ΠΝ&ΠΑ απερίσπαστους στη δική τους αποστολή. Αναγνωρίζετε ορθά ότι επί του παρόντος αυτά τα μέσα είναι ανεπαρκή, αλλά διαφωνείτε με την πρόταση των ταχέων σκαφών εφόδου που αναβαθμίζουν κάθετα τις δυνατότητες του ΜΑΚ σε ευρύ φάσμα αποστολών, ανάμεσα σε αυτές και την ανακατάληψη βραχονησίδων.

    Για το αν είναι εφικτή και επωφελής η δράση των ΜΑΚ όπως αυτή παρουσιάζεται σαν ιδέα στο άρθρο, ισχυρίζεστε πως“Βασικά η κυριαρχία στο Αιγαίο θα είναι ένα “αεροπορικό θέμα”. Δηλαδή, αυτός που θα αποκτήσει αεροπορική κυριαρχία θα μπορέσει και να βγάλει τον στόλο του στο Αιγαίο” και πως “Εφόσον επιτευχθεί η αεροπορική και ναυτική κυριαρχία, τότε μόνον μπορούν να δράσουν μικρές ή μεγάλες αμφίβιες δυνάμεις προς εκτέλεση κάθε είδους αποστολών.” Σύμφωνα με την λογική αυτή, ναυτικές και χερσαίες δυνάμεις θα μένουν “παρκαρισμένες” εν αναμονή του αποτελέσματος του αεροπορικού αγώνα (ανάμεσά τους προφανώς εννοείτε και τις ΜΑΚ που υποθετικά θα επιχειρούσαν με ταχέα σκάφη κρούσης). Αφού αυτός κριθεί (μετά από πόσες ημέρες άραγε, και αυτό ΑΝ υπάρξει ξεκάθαρος νικητής), θα ακολουθήσουν οι ναυτικές επιχειρήσεις στο Αιγαίο από τον “νικητή” του αεροπορικού αγώνα (ενώ ο άλλος στόλος θα παραμένει ελλιμενισμένος;). Συνεπώς, η ιδέα της χρήσης των ταχέων σκαφών εφόδου είναι ανούσια, αφού εξαρτάται πλήρως από την εξέλιξη των αεροπορικών επιχειρήσεων και σε περίπτωση ήττας είναι άχρηστα.
    Αναφέρετε δε για να στηρίξετε αυτήν την άποψη, τα παραδείγματα του Α’ Βαλκανικού Πολέμου και της εκστρατείας στον Ειρηνικό. Λανθασμένα όμως, διότι στον μεν Βαλκανικό Πόλεμο, τα περισσότερα νησιά απελευθερώθηκαν ΠΡΙΝ τις ναυμαχίες που έκλεισαν τον τουρκικό στόλο στα Δαρδανέλια, ενώ στις επιχειρήσεις του Ειρηνικού ο Ιαπωνικός στόλος εκμηδενίστηκε τον Ιούνιο του ’44 με τους πεζοναύτες να έχουν ήδη εκδιώξει τους Ιάπωνες από τα νησιά Γκίλμπερτ&Mάρσαλ και να έχουν ήδη ξεκινήσει την επίθεση στις νήσους του συμπλέγματος των Μαριάννων. Τουτέστιν, οι χερσαίες επιχειρήσεις (το “island hoping”) στον Ειρηνικό ξεκίνησαν προ της καταστροφής του Ιαπωνικού στόλου και δεν εξαρτήθηκαν εξαρχής από αυτή.
    Προσωπική μου άποψη είναι πως αεροπορικές, ναυτικές και χερσαίες επιχειρήσεις πιθανότατα θα είναι παράλληλες&με μέγιστη σφοδρότητα. Με τις αντίπαλες αεροπορίες να δίνουν αγώνα υπεροχής-επιβίωσης (που είναι ο πρωτεύοντας στόχος τους) στο Αν.Αιγαίο και τη Δ. Μικρά Ασία, οι αποστολές ναυτικής και χερσαίας υποστήριξης θα είναι σε 2η μοίρα, εκτελούμενες κυρίως από αεροσκάφη 2ης γενιάς (έχει&αυτό τη σημασία του). Αυτό θα καταστήσει απόλυτα εφικτή την ταυτόχρονη εκτόξευση αποβατικής ενέργειας σε νησί(α), συνδιαστικά με επιθετική ενέργεια στη Θράκη, λόγω του περιορισμένου εώς αποδεκτού κινδύνου αεροπορικών απειλών. Αυτό γιατί η αεροπορία που θα διαθέσει σημαντικούς πόρους στη ναυτική/χερσαία υποστήριξη ώστε να επηρεάσει σημαντικά τη ροή των επιχειρήσεων, αμέσως θα βρεθεί σε μειονεκτική θέση ως προς την εναέρια υπεροχή. Ακόμα και η τοπική υπεροχή σε ένα σημείο, σημαίνει αδυναμία σε άλλο. Ο συνεπαγόμενος υπερκορεσμός στόχων που θα είναι αποτέλεσμα των πολλαπλών επιχειρήσεων σε πολλά μέτωπα, είναι που κάνει καθόλα δυνατή τη δράση ταχέων σκαφών εφόδου στο περιβάλλον του Αιγαίου, ή για παράδειγμα τη δράση επιθετικών ελικοπτέρων στον Έβρο. Με άλλα λόγια, ένα κορεσμένο πεδίο μάχης με τέτοιο εύρος, η -αναγκαστικά- περιορισμένη υποστήριξη από τις πολεμικές αεροπορίες θα εστιάσει σε στόχους πολύ σημαντικότερους από ένα δύσκολα εντοπιζόμενο ταχύ σκάφος εφόδου ή επιθετικό ελικόπτερο.
    Εν ολίγοις
    1)Η αλλαγή του ρόλου και του τρόπου δράσης των ΜΑΚ είναι επιβεβλημένη ώστε να αξιποιηθούν στο μέγιστο οι δυνατότητές τους να επηρεάσουν με θετικό τρόπο για εμάς μία Ε/Τ σύγκρουση.
    2)Η ΑΣΔΕΝ χρειάζεται πολύ μεγαλύτερη ευελιξία στην αμυντική της διάταξη από όση στην παρούσα φάση διαθέτει. Πολύ περισσότερο από τη στιγμή που οι Τούρκοι διαθέτουν την απόλυτη πρωτοβουλία και υπεροπλία σε κρίσιμα συστήματα και μέσα. Στατικότητα, πολυδιάσπαση και περιορισμένες δυνατότητες μεταφοράς ενισχύσεων από την ηπειρωτική Ελλάδα είναι η καλύτερη συνταγή για αποτυχία. Η ΠΑ και το ΠΝ πριν μπορέσουν να δώσουν αποφασιστική βοήθεια σε αμυνόμενα νησιά (πολύ περισσότερο να εξασφαλίσουν το μικρονησιακό περιβάλλον του Αιγαίου) θα πρέπει να δώσουν μία πολύ αμφίβολη μάχη με τους ομολόγους τους.
    3)Τα ταχέα σκάφη κρούσης είναι καθόλα ικανά να δράσουν σε ένα εμπόλεμο περιβάλλον δίνοντας στις ΜΑΚ τη δυνατότητα εκτέλεσης ευρέως φάσματος ανορθόδοξων αποστολών υποστήριξης, μεγάλης τακτικής σημασίας τόσο για το ΠΝ όσο και για την ΑΣΔΕΝ. Μία προσεκτική θεώρηση των δυνατοτήτων των σκαφών αυτών είναι αποκαλυπτική των προοπτικών χρήσης τους στο Αιγαίο.

  9. Patsoules Dimitrios says:

    Μου φαίνεται ότι η ανταλλαγή θέσεων θα συνεχιστεί αιώνια, εφόσον δεν μπορούμε να αποκτήσουμε μεταξύ μας «διακλαδική» γλώσσα.

    1) Όταν λέτε για «συγκέντρωση» των ΜΑΚ σε ένα σύνταγμα και σε 1-2 βάσεις σε κεντρικά νησιά και συγκεντρωτική χρήση, δίνεται η εντύπωση σαφώς ότι μιλάμε για χρήση των ΜΑκ ως ενιαίας μονάδας αμφίβιων επιχειρήσεων.Κάτι το οποίο είναι αποστολή τής βαριά οπλισμένης Ταξιαρχίας Πεζοναυτών. Ακομα και τώρα μιλάτε για το τι θα προσφέρει η διεσπαρμένη δράση των ΜΑΚ στο Αιγαίο, στα πλαίσια μιας απόβασης στην π.χ. Ρόδο. Επαναλαμβάνω ότι οι ΜΑΚ δημιουργήθηκαν ως τοπική δυνατότητα Ανορθοδόξου Πολέμου επί των νήσων (κυρίως) και δευτερευόντως στις μικρασιατικές ακτές. Τώρα αν πρέπει να μεταφέρονται ταχύτατα και να συγκλίνουν προς ένα νησί που δέχεται επίθεση, αυτό είναι εφικτό και σήμερα από τις κοντινές ΜΑΚ (π.χ. Μυτιλήνη-Χίος), αλλά όχι από τις πιο μακρινές. Πάντως για να διασχίσει το Αιγαίο μια ΜΑΚ π.χ. από την Μυτιλήνη για να φτάσει στην Ρόδο εν μέσω πολεμικών επιχειρήσεων είναι επικίνδυνο, και ίσως και ακατάλληλο, γιατί ο εχθρός μπορεί να εξαπολύσει επιθέσεις σε όλα τα κύρια νησιά για κορεσμό της άμυνας, οπότε μια ΜΑΚ θα μπορούσε να αποτρέψει ή να απαντήσει σε μικρές καταδρομικές επιχειρήσεις. Τέτοιες μικρές ενέργειες ποτέ δεν μπορεί να γνωρίζει κανείς σε τι θα εξελιχθούν. Δηλαδή μια τουρκική καταδρομή στην Θάσο, ενώ γίνεται κύρια απόβαση στην Ρόδο, αν βρει πρόσφορο έδαφος μπορεί να εξελιχθεί από την τουρκική ηγεσία σε μόνιμη εγκατάσταση. Να μην υπάρχει η ΜΑΚ στην Μυτιλήνη για να σπεύσει; αφού θα έχει κατευθυνθεί στην Ρόδο.

    2) Πουθενά δεν απορρίπτω καμμία πρόταση για νέα σκάφη εφόδου των ΜΑΚ. Τουναντίον στο ΚΑΤΑΔΡΟΜΗ γράψαμε για την άμεση αναγκαιότητα μεγάλων σκαφών στις ΜΑΚ που θα συνδυάζουν μεταφορά ομάδας καταδρομέων αλλά και μέσων πυρός ικανών να βυθίσουν εχθρικά ταχύπλοα και να υποστηρίξουν στην ακτή τις καταδρομικές ενέργειες. Όσον αφορά την συμβολή σε επιχειρησιακό επίπεδο των σκαφών των ΜΑΚ, για να επιτευχθεί θα πρέπει να αποκτηθούν προηγμένα επιθετικά σκάφη όπως π.χ. το XSR, τα οποία όμως είναι αφενός πανάκριβα αφετέρου δίνουν στις ΜΑΚ έναν «άλλο ρόλο», μιας ανορθόδοξης ναυτικής δύναμης, η οποία ίσως μπαίνει στα νερά του ΠΝ και συγκεκριμένα της ΔΥΚ. Η τελευταία έχει αποστολή επίθεσης σε πυραυλακάτους (βλέπε τελευταία ΚΑΤΑΔΡΟΜΗ – «Ξέση Ακτών»). Δεν θα διαφωνούσα να αποκτήσουν και οι ΜΑΚ τέτοια δυνατότητα και μάλιστα και μίνι υποβρύχια για αποστολές κρούσης εναντίον λιμένων και άλλων παράκτιων στόχων. Πάντως το ΠΝ διαφωνεί και προβάλλει βέτο σε σκάφη μεγαλύτερα των λίγων μέτρων, καθώς πιστεύει ότι θα πρέπει να τα κυβερνά καπετάνιος. Μια ακόμα διακλαδική αγκύλωση. Αν όμως δεχθούμε ότι οι ΜΑΚ πρέπει να έχουν ένα τέτοιο ναυτικό, τότε οδηγούμαστε σε έναν άλλο τύπο μονάδας, όπως τα Σουηδικά Αμφίβια Τάγματα, που μεταφέρονται πλήρως επάνω σε CB-90 με σκάφη υποστήριξης μάχης, C3 κλπ. Αυτό μάλλον είναι μεγαλεπίβολο σχέδιο και σίγουρα επικαλύπτει τον ρόλο των Πεζοναυτών, που και αυτοί εκπαιδεύονται σε αμφίβιες καταδρομές, ανορθόδοξο πόλεμο, ορεινό αγώνα κλπ., δηλ. όπως οι ΚΔ. και ίσως αυτοί θα έπρεπε να αναλάβουν έναν τέτοιο ρόλο;

    3) Όσον αφορά την κυριαρχία στο Αιγαίο από ΠΑ-ΠΝ, δεν εννοώ φυσικά ότι θα περιμένει ο αποβατικός στόλος, οι ενισχύσεις με πλοία, οι αεροκίνητες δυνάμεις κλπ. αν θα επικρατήσει η ΠΑ και το ΠΝ. Αυτά δυστυχώς θα γίνουν ταυτόχρονα και θα διαπιστωθούν επί τόπου. Που σημαίνει ότι η βύθιση των αποβατικών και η κατάρριψη των ελικοπτέρων (ή έστω σημαντικού μέρους αυτών) θα αποδείξει αν πετύχαμε ή όχι ναυτική και αεροπορική υπεροχή έστω τοπικά ή πλήρη κυριαρχία. Η κυριαρχία θα είναι μια εν εξελίξει κατάσταση που οι απώλειες εκατέρωθεν θα δείξουν σταδιακά αν νικάμε ή χάνουμε. Η προστασία μεταφοράς ενισχύσεων και αποβατικών δυνάμεων δεν είναι δευτερευουσα αποστολή της ΠΑ και του ΠΝ, εφόσον σε αυτές τις δυνάμεις στηριζόμαστε για να αποτρέψουμε κατάληψη νησιού ή να πετύχουμε την ανακατάληψή του. Υπό αυτή την έννοια είπα ότι η νίκη ή ήττα στο Αιγαίο θα είναι αεροπορικό θέμα. Αν η ΠΑ δεν αποκτήσει κυριαρχία δεν μπορεί να σταθεί κανένα νησί, όσες ενισχύσεις και αν λάβει. Η Κύπρος το 1974 βασικά έπεσε γιατί οι Τούρκοι έχαιραν πλήρους αεροπορικής κυριαρχίας. Επίσης, όταν η Γερμανία εισέβαλε στην Νορβηγία, ο πανίσχυρος βρετανικός στόλος δεν μπόρεσε να διατήρ’ήσει την παρουσία της βρετανικής εκστρατευτικής δύναμης στο Νάρβικ, καθώς τα γερμανικά Στούκας απείλησαν την ίδια την ύπαρξή του. Με αποτέλεσμα η Γερμανία με λιγοστές ναυτικές δυνάμεις να διατηρήσει την Νορβηγία μέχρι το τέλος του πολέμου. Δυστυχώς στην περίπτωση του Αιγαίου η Ελλάδα πρέπει να παίξει τον ρόλο της Βρετάνίας στα Φώκλαντ, που σημαίνει σε μικρογραφία αποστολή αποβατικού στόλου και σχηματισμός νηοπομπών. Άλλωστε οι ναυαχίες και ακρίβέστερα ΑΕΡΟναυμαχίες (το αεροσκάφος και πάλι καθοριστικός παράγοντας κυριαρχίας) του Ειρηνικού έγιναν στα πλαίσια προώθησης των μονάδων πεζοναυτών στα νησιά, και όχι ως ανεξάρτητες μονομαχίες.

    4) Τέλος πάντων, για να επικεντρωθούμε στο θέμα της 13 ΔΕΕ, πιστεύω Α) ότι η παρούσα οργάνωση και το παρόν δόγμα είναι ορθό, αλλά σίγουρα πρέπει να πλαισιωθεί από νέα σκάφη, νέα μέσα και σύγχρονα υλικά σε όλα τα επίπεδα. Β) Η Ζ ΜΑΚ μπορεί να ξεκίνησε ως μοίρα ανακατάληψης βραχονησίδων, αλλά έχει εξελιχθεί σε μια ειδική δύναμη ικανή για κάθε αποστολή στο θαλάσσιο-παράκτιο περιβάλλον, που άλλωστε και ενδιαφέρει για την άμυνα του Αιγαίου. Γ) Η Ταξιαρχία Πεζοναυτών είναι η κύρια βαριά δύναμη ενίσχυσης – ανακατάληψης – αντίδρασης στο Αιγαίο, που σίγουρα και αυτή χρειάζεται σύγχρονα και ταχέα αποβατικά.

  10. Patsoules Dimitrios says:

    Κατ’ αρχάς δεν βλέπω κανένα «ύφος», εκτός αν εννοείται ύφος ότι κάποιος έχει αντίρρηση στα λεγόμενά σας.

    Σαφώς υπαινίσσεστε ότι κάποιοι στις Ειδικές Δυνάμεις δεν κάνουν καλά την δουλειά τους… έστω και αν την κάνουν καλά και χαίρουν «βελτιώσεως»…

    Καλό θα είναι να ξεκαθαρίζετε τι εννοείται. Όταν λέτε «κυριαρχία» στο Αιγαίο και ότι το έργο αυτό «δεν είναι πρωτίστως έργο της ΠΑ και του ΠΝ», εμείς καταλαβαίνουμε αυτό ακριβώς που διαβάζουμε, όχι τι εννοείται πίσω από αυτό. Επίσης όταν λέτε «συγκεντρωτική» καταλαβαίνουμε αυτό ακριβώς και μην παίζετε με τις λέξεις, ότι δήθεν δεν είπατε «μαζική», διότι ποιό το όφελος της συγκέντρωσης αν δεν είναι η μαζική χρήση… Κατανοήστε το πνεύμα των ειδικών επιχειρήσεων. Δεν απαιτούν μάζες.

    Δεν υπάρχει μικρονησιακό περιβάλλον στο ανατολικό Αιγαίο, του τύπου της Σουηδίας, Φιλλανδίας. Υπάρχουν μεγάλα νησιά διεσπαρμένα σε μεγάλη απόσταση με λίγες βραχονησίδες γύρω τους.

    Σαφώς και προτείνετε ένα «ναυτικό» Ειδικών Δυνάμεων Στρατού Ξηράς που θα συπληρώνει το ΠΝ σε αποστολές ναυτικού ανορθοδόξου πολέμου, μια αποστολή της ΔΥΚ… Τα ναυτικά και αεροπορικά μέσα των Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων (SOF) – ακόμη και αυτών των ΗΠΑ – υπάρχουν για να εξυπηρετούν τις αποστολές τους και όχι να συμπληρώνουν αεροπορίες και ναυτικά σε αποστολές κυριαρχίας.

    Περιπλέκετε πολύ τα πράγματα περί αεροπορικής κυριαρχίας. Παρά τις όσες παραλλαγές που αυτή μπορεί να εμφανίσει, η αλήθεια είναι μια: όταν ελέγχεις τον αέρα κάνεις ό,τι θέλεις. Αυτό έχει αποδείξει η Ιστορία από τον Β’ Π.Π. έως το Ιράκ, το Αφγανιστάν και την Σερβία. Επομένως, καμία αποβατική δύναμη, ενίσχυσή με πλοία ή με αεροσκάφη δεν θα φτάσει σώα στα νησιά, αν δεν κατορθώσουμε να κυριαρχήσουμε στον αέρα και την θάλασσα. Διαφορετικά θα έχουμε να γράψουμε σελίδες νεκρών ηρώων που όμως έχασαν τον πόλεμο…

  11. KonTim says:

    Χωρίς να έχω παρακολουθήσει επισταμένα την ανταλλαγή απόψεων μέσω εγγραφής σχολίων και κατά συνέπεια μη έχοντας την δυνατότητα να εντρυφήσω στις λεπτομέρειες θα παραθέσω εντελώς πρόχειρα και συνοπτικά την άποψη μου.Μου φαίνεται πως το είδος της δύναμης που αναπτύσει στις σκέψεις του ο Βελισσάριος ταιριάζει περισσότερο σε μια μάλλον συμβατοποιημένη δύναμη επιλέκτου αμφίβιου πεζικού,το αντίστοιχο των Σουηδών Αμφίβιων Καταδρομέων.Βέβαια οι τελευταίοι τιτλοφορούνται «καταδρομείς»,έχουν όμως μάλλον το δόγμα και την αποστολή μονάδων «Κυνηγών» ήτοι επίλεκτη δύναμη ελαφρού πεζικού.Θα ήταν σκόπιμη πιστεύω η δημιουργία ενός επίλεκτου σχηματισμού αμφίβιου πεζικού(π.χ αμφίβια ταξιαρχία πεζικού) η οποία θα σταθμεύει σε 2-3 κεντρικά σημεία στο Αιγαίο(π.χ στις Σποράδες,στις Κυκλαδες και στα Δυτικά Δωδεκάνησα) αφήνοντας στις ΜΑΚ τον ρόλο της δράσης στα πλαίσια ανορθοδόξου πολέμου(ένα είδος ναυτικού αλλά όχι μόνο «ανταρτοπολέμου») εννοείται με ανάλογη ενίσχυση σε προσωπικό και μέσα.Σκάφη σαν το CB-90 θα ταίριαζαν περισσότερο στην πρώτη περίπτωση,σκάφη σαν το ακυρωθέν UFASC II που ανέπτυξε η ΕΒΟ τη δεκαετία του ’90 στις δεύτερες.

    Δεν ξέρω κατά πόσον η πρόταση μου είναι εφικτή από πλευράς γενικότερων μεγεθών του Ελληνικού στρατεύματος αλλά νομίζω αποδίδει σωστά την κατεύθυνση κάλυψης των επιχειρησιακών αναγκών σε επίπεδο δόγματος και οργάνωσης.

  12. Κύριε Πατσουλέ,

    Θα αντιπαρέλθω και πάλι το ύφος σας – για τελευταία, πάντως φορά – και θα απαντήσω μόνον επί της ουσίας.

    Το τι αντιλαμβάνεστε εσείς ότι υπαινίσσομαι εγώ δεν έχει ιδιαίτερη σημασία όταν εγώ λέω ρητώς τι εννοώ. Αν πάλι οποιοσδήποτε θεωρεί ότι δεν έχει περιθώρια βελτίωσης – οποιοσδήποτε, επαναλαμβάνω – είναι προφανώς μη σοβαρός επαγγελματίας. Όταν στους καλύτερους και πλέον εμπειροπόλεμους στρατούς η κριτική είναι αυστηρότατη και πολύπλευρη για την κατάσταση του οργανισμού, το να θεωρούμε εμείς ότι είμαστε τέλειοι είναι μάλλον αστείο. Οι καλύτεροι οργανισμοί είναι αυτοί που έχουν συνεχή και έντονη επίγνωση των αδυναμιών τους – σε κάθε επίπεδο, και πασχίζουν συνεχώς να τους ξεπερνούν. Καλό είναι να γίνει κατανοητό ότι αυτό δεν αποτελεί ούτε μομφή, ούτε μείωση για κανέναν.

    Σε ότι αφορά το «ξεκαθάρισμα του τι εννοώ». Αναφέρεται επανειλημμένως στο κείμενο και στα σχόλια η «κυριαρχία στο μικρονησιακό περιβάλλον του Αιγαίου» – και όχι το Αιγαίο, γενικώς και αορίστως. Το Αιγαίο δεν είναι ομοιόμορφο, έχει ανοικτές εκτάσεις, κι έχει και σημαντικές εκτάσεις μικρονησιακής διαμόρφωσης. Αυτές, μάλιστα, τυγχάνει να είναι και εξαιρετικά υψηλής πολιτικής σημασίας.

    Στις εκτάσεις αυτές, τα πλοία του ΠΝ (όπως και του TDK) ενεργούν με ορισμένο τρόπο. Τα μεν μεγάλα πλοία προτιμούν να μην εισέρχονται στις περιοχές αυτές (άλλο που προφανώς το πράττουν όταν δεν έχουν επιλογή), τα δε μικρότερα, ταχέα σκάφη, εισέρχονται στις περιοχές αυτές (ή στις παρυφές τους) για να αγκιστρωθούν, επιδιώκοντας με κάθε τρόπο την απόκρυψή τους προκειμένου να δρουν ενεδρευτικά. Λόγω του μεγέθους τους, της συνεχώς αυξανόμενης δυνατότητας αποκάλυψης στόχων, καθώς και της εγγύτητας των περιοχών στο Ανατολικό και ιδίως στο Νοτιοανατολικό Αιγαίο προς τα παράλια της Μικρασίας, τα ταχέα σκάφη είναι επιχειρησιακά σκόπιμο – προκειμένου να έχουν το τακτικό πλεονέκτημα – να μην αλλάζουν θέση άπαξ και αγκιστρωθούν. Τα Ταχέα Σκάφη του ΠΝ (και όχι μόνον) αντιμετωπίζουν τις περιοχές αυτές σαν χώρο στον οποίον μπορούν να πλήξουν τις μεγάλες μονάδες και τα ταχέα σκάφη του αντιπάλου, και όχι ως χώρο στον οποίον μπορούν να διεκδικούν την επίδειξη κυριαρχίας, και μάλιστα χερσαίας. Μία πυραυλάκατος που κόβει βόλτες σε μία τέτοια περιοχή επιδεικνύοντας την παρουσία της, αποβιβάζοντας άντρες, προσεγγίζοντας νησίδες και βραχονησίδες, έχει παραιτηθεί από τον βασικό της ρόλο και το βασικό της πλεονέκτημα. Άπαξ και αποκαλυφθεί στο περιβάλλον αυτό, δεν ξανακρύβεται, και παραμένει στοχοποιημένη.

    Στις εκτάσεις αυτές, πάλι, η ΠΑ – όταν τελειώσει η εναέρια σύγκρουση, και αν υποθέσουμε ότι επικρατεί – θα έχει σημαντική δυσκολία να εντοπίσει και να στοχοποιήσει τον αντίπαλο. Και φυσικά, μέχρι να αποκτήσει την υπεροχή για να το κάνει, οι επιχειρήσεις στο χώρο αυτό διεξάγονται κανονικά. Μάλιστα, στο ιδιόμορφο πολιτικο-στρατιωτικό περιβάλλον του Αιγαίου, η στρατιωτική κυριαρχία στις περιοχές αυτές πρέπει να εξασφαλίζεται και να επιδεικνύεται ακόμη και πριν την έναρξη αεροπορικών επιχειρήσεων, σε περιόδους έντασης και καθ’ όλες τις φάσεις της κλιμάκωσής της.
    Στο περιβάλλον αυτό, όποιος έχει τοπική υπεροχή σε κατάλληλες δυνάμεις, θα έχει, προφανώς, και το πλεονέκτημα. Αν θεωρεί κανείς ότι σε περίοδο κρίσης ή πολεμικών επιχειρήσεων η παρουσία στην ευρύτερη περιοχή της Κω 20 ή 30 σκαφών εφόδου συνιστά «μαζική χρήση» τους, απλούστατα συγχέει έννοιες. Οι θαλάσσιες περιοχές του Ανατολικού – και ιδίως του ΝΑ – Αιγαίου είναι εκτενείς και με πολύπλοκη διαμόρφωση.

    Τα πράγματα στον αέρα είναι, δυστυχώς, περιπεπλεγμένα από τη φύση τους. Όταν ελέγχεις τον αέρα, ιδίως αν σου έχουν μείνει κι επαρκείς αεροπορικές δυνάμεις μετά την επίτευξη του ελέγχου, κάνεις πολλά πράγματα. Όχι φυσικά και ό,τι θέλεις, όπως ανακάλυψαν οι Αμερικανοί στη Βοσνία. Και, φυσικά, το πρόβλημα είναι ότι η ελληνοτουρκική αεροπορική αναμέτρηση θα είναι η πιο αμφίρροπη και αμφίβολης κατάληξης αεροπορική αναμέτρηση μετά τον Β’ ΠΠ. Μία ελληνοτουρκική αεροπορική αναμέτρηση ΔΕΝ πρόκειται να είναι ούτε αμερικανο-ιρακινή, ούτε αμερικανο-σερβική, ούτε αμερικανο-αφγανική αεροπορική αναμέτρηση. Συνεπώς, θα πρέπει και οι υπόλοιπες συνιστώσες των ΕΔ να προσαρμοστούν ανάλογα.

    Σε ότι αφορά το «ναυτικό» Ειδικών Δυνάμεων, τις αποστολές ανορθόδοξου πολέμου του ΠΝ, τη ΔΥΚ και τα ναυτικά και αεροπορικά μέσα των Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων:
    i. Δεν είναι αποστολή της ΔΥΚ να αποκαταστήσει κυριαρχία σε μικρονησιακό περιβάλλον. Όπως είδατε και στην κρίση των Ιμίων, η εμπλοκή της ΜΥΚ δεν υπήρξε ούτε η πρώτη, ούτε η προβλεπόμενη επιλογή.
    ii. Η κυριαρχία στο μικρονησιακό περιβάλλον του Αιγαίου δεν είναι «ειδική επιχείρηση». Είναι μια δύσκολη, επίπονη, ιδιαίτερης φύσης αποστολή, που απαιτεί επίλεκτες, καλά εκπαιδευμένες και επαρκώς εξοπλισμένες δυνάμεις. Είναι μια αποστολή που απαιτεί όλα όσα απαιτεί η επικράτηση στον πόλεμο: ευφυΐα, τόλμη, επιθετικότητα, πρωτοβουλία, στρατηγήματα, γνώση του περιβάλλοντος, γνώση των μέσων, δύναμη, καρτερία, αντοχή και χίλια δυο άλλα. Ελπίζω αυτά να μη θεωρούνται τετριμμένα και απλά.
    iii. Έχοντας επανειλημμένως αναφέρει τα περί σύγχυσης επίλεκτου πεζικού και ειδικών δυνάμεων, δεν βλέπω γιατί δημιουργείται σύγχυση με τα μέσα διείσδυσης των ειδικών δυνάμεων – αεροπορικά και ναυτικά.
    iv. Τα μέσα των επιλέκτων δυνάμεων όπως και τα μέσα των ειδικών δυνάμεων έχουν σκοπό να τις βοηθούν στην εκτέλεση των αποστολών τους – ανάλογα με το ποιες είναι αυτές. Αν οι Αμφίβιοι Καταδρομείς έχουν σαν αποστολή την κυριαρχία στο μικρονησιακό περιβάλλον του Αιγαίου, τότε χρειάζονται τα αντίστοιχα μέσα. Δεν παίζουμε παιγνίδι «κάνε ότι κάνω» με τους Αμερικανούς. Και δεν είναι οι αμερικανοί οι μόνοι που έχουν σημαντικές επιχειρησιακές αντιλήψεις. Και δεν έχουν οι αμερικανοί τα ίδια επιχειρησιακά προβλήματα με εμάς. Και δεν είναι οι Αμφίβιοι Καταδρομείς το αντίστοιχο των Αμερικανών SEAL. Τα παραπάνω δε σημαίνουν ότι μπορούμε να αγνοούμε την πείρα των Αμερικανών. Σημαίνουν απλούστατα ότι πρέπει να την εξετάζουμε αναλυτικά, να καταλαβαίνουμε τι μας κάνει και τι όχι – καθώς και τι κάνουν καλά οι αμερικανοί και τι όχι. Δεν πρότεινε κανείς σκάφη εφόδου για τη ΜΥΚ.
    v. Τα ναυτικά και αεροπορικά μέσα των Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων των ΗΠΑ υπάρχουν, προφανώς, για να εξυπηρετούν τις αποστολές τους. Πέραν του ότι αυτό ισχύει για κάθε μονάδα οποιουδήποτε στρατού, όλη η θέση του άρθρου βασίζεται στη διάκριση επίλεκτων δυνάμεων και ειδικών δυνάμεων, (ή «δυνάμεων ειδικών επιχειρήσεων»). Οι Αμφίβιοι Καταδρομείς είναι η απάντηση των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων σε ένα ειδικό πρόβλημα που έχουμε εμείς – και δεν έχουν οι Αμερικανοί.

  13. Ανώνυμος says:

    Ακριβώς αυτό πιστεύω και εγώ. Οι ΜΑΚ είναι δύναμη Ανορθοδόξου Πολέμου και ως τέτοια πρέπει να είναι μικρή,διεσπαρμένη και δρα ανεξάρτητα. Το Αμφίβιο Πεζικό είναι άλλη υπόθεση. Στην ουσία αυτό που ενοοείται είναι ένα «ναυτοκίνητο» πεζικό,κατά τα μηχανοκίνητο και αεροκίνητο. Αυτό το μοντέλο δεν ταιριάζει στο Αιγαίο. Στην Σουηδία-Φιλλανδία μιλάμε για δαίδαλο νησίδων, φιορδ, λιμνών, ποταμών σε τεράστια έκταση. Οι Σουηδοί έχουν τα Αμφίβια Τάγματα ΚΑΙ τους Παράκτιους Κυνηγούς που όλοι μαζί ανήκουν στο Αμφίβιο Σώμα. Το οποίο αποτελείται από το 1 Σύνταγμα Πεζοναυτών και λόχους Παράκτιων Κυνηγών. τα Αμφίβια Τάγματα κινούνται, ζουν και ενεργούν επάνω σε δεκάδες Cb-90 και δεν είναι ειδική δύναμη (SOF). Ίσως η Ταξιαρχία Πεζοναυτών να ταίριαζε σε ένα τέτοιο σχήμα δρώντας μαζικά αλλά και αποσπασματικά,με τα σκάφη να ανήκουν στο ΠΝ που έχει την υποδομή να τα συντηρήσει. Αλλά μιλάμε τότε για δεκάδες ακριβά CB-90…

  14. nemesis says:

    ΕΚΠΛΗΚΤΙΚΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΑΠΟΨΕΩΝ..ΕΥΓΕ ΑΠΟ ΚΑΡΔΙΑΣ ΣΕ ΟΛΟΥΣ..

Σχολιάστε